Aile İçi Uyumlu Etkileşim

Yanıt Açıklaması: Yaşam döngüsü analizi, Paul Glick’in (1947) tanımladığı ve zaman temelli önemli yaşam döngülerine ait demografik bilgiye dayanmaktadır. Buna göre bu anahtar olaylar: ilk evlilik, ilk çocuğun doğumu, son çocuğun doğumu, ilk çocuğun evliliği, son çocuğun evliliği, eşin ölümü ve geride kalan eşin ölümüdür.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Boşanma olayının çocuklara verdiği zarar son 30 yılın en önemli sorusudur.

Yanıt Açıklaması: Boşanma, tek bir olay değildir, öncesinde ve sonrasında yaşanan­larla birlikte değerlendirilmesi gereken bir süreçtir. Dolayısıyla, ebeveynlerin boşanması ve çocukların uyumu arasındaki ilişkiyi irdelerken, aile süreçleri­ni ve aracı değişkenleri de göz önünde bulundurmak gerekir. Ayrılma ya da boşanma sonrası çocuğun uyumunda rol oynayan aracı faktörler; gelir, ebeveynler arasındaki çatışma, ebeveynlik ve ebeveynlerin psikolojik iyilik halidir. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “c” seçeneğinde yer alan “Gelir düzeyidir.” Diğer seçeneklerde ise ayrılma ya da boşanma sonrası çocuğun uyumunda rol oynayan düzenleyici faktörler yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerin tamamı aile terapisinin adımlarıdır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir ailenin sağlıklı olup olmadığı yukarıda ifade edilen görevleri ve işlevleri ne düzeyde yerine getirdikleriyle ilişkilidir. Bu doğrultuda hem sağlıklı ailelerin hem sağlıksız ailelerin bir takım özellikleri bulunmaktadır. Sağlıklı ailelerde çiftler uyumludur, eşler arasında etkili iletişim bulunmaktadır, aile üyeleri birbirlerine destek olmaktadırlar, ailede görev ve sorumluluklar yerine getirilmektedir, çocuklarla ilgilenilmektedir, karşılıklı saygı ve değer ön plandadır, boş zamanları birlikte paylaşmak söz konusudur ve eşler ekonomik olarak aileye katkıda bulunmaktadırlar. Sağlıksız ailelerde ise, aile üyelerinin rolleri belirsizdir, aile üyeleri arasında sınırlar ya çok katı ya da çok belirsizdir, aile üyeleri arasında olumsuz ve yetersiz bir iletişim bulunmaktadır, aile üyelerinin ihtiyaçlarını karşılamada sorunlar vardır ve madde bağımlılığı, depresyon gibi psikopatolojiler de gözükür.

Yanıt Açıklaması: Boşanma gibi stresli yaşam olayları ve yetersiz ebeveynliğe maruz kalma, zor mizaca sahip çocukların problemlerini çoğaltabilir. Zor mizaçlı çocukların okulu bırakmaları, depresyona girmeleri ve ergenlikte anti-sosyal davranışlar sergilemeleri daha muhtemeldir. Boşanmanın ardından, zor çocuklara bakmak genellikle daha da güçtür. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Temelde kadınların ve erkeklerin kişiler arası ilişki deneyimlerinin benzer nitelikte olduğu bilinse de, birtakım araştırma bulguları iki cinsiyetin yakınlaşma, ilişkiyi sürdürme, sosyal destek sunma ve kendini açma bakımından farklılıklara sahip olduklarını göstermektedir. O¨rneğin erkeklerle karşılaştırıldıklarında, kadınların “sohbeti başlatma ve geliştirme” konularında daha iyi oldukları görülmüştür, bu; kadınların sohbet sırasında diğerini konuşmaya davet etme, sorular sorma, kişilerin detaylı anlatımlarda bulunmalarını teşvik etme, ifade edilenlere yanıt verme ve sohbete katıldıklarını ve ilgi duyduklarını gösterecek nitelikte sözsüz davranışlar göstermelerini kapsamaktadır. Erkeklerin sohbeti kendi ilgi alanları ve gündemlerini içeren konulara yönlendirip baskınlık sergileme, diğerlerinin sözünü kesme, kendilerini coşkuyla ve otoriter biçimde ortaya koyma gibi davranışları kadınlardan daha fazla gösterdikleri, buna karşın kadınların sohbete diğerlerini de dahil ederek eşitliği sağlama, destek sunma (örn; sempati, aynı fikirde olduğunu belirtme) ve yanıtlayıcı tavırlar sergileme (örn; göz kontağı, kafa sallama) türü davranışlar ortaya koymaya erkeklerden daha fazla eğilimli oldukları bulunmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Feminist Aile Kuramı, feminist kuramdan etkilenmiş ve odak noktasını cinsiyetler arasındaki ilişkiler olarak belirlemiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: C¸ocuklar davranış biçimleri, duyguları ve karakteristik tepki biçimlerindeki bireysel farklılıkları içeren mizaç özellikleri açısından farklılaşırlar. Araştırmacılar bireylerin mizacını farklı yollarla tanımlamış ve sınıflandırmışlardır. İlgili alan yazında en bilinen sınıflama Chess ve Thomas ‘ın (1977) “kolay çocuk”, “zor çocuk” ve “yavaş alışan çocuk” olarak yaptığı sınıflandırmadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Eşler arası iletişim olumsuz biçimde etkileyen çok sayıda faktör vardır. Ancak bunları beş ana başlık altında toplamak mümkün olabilir. Özellikle evlilik içi iletişim çatışmalarıyla ilgili görülen önemli iletişim örüntülerinden biri “Talep etme-geri çekilme” (demand-withdrawal) örüntü­südür. Bu örüntüde kişi diğerini önemli bir konu üzerinde tartışmaya çekmek ister. Konuyu gündeme getiren kişi bir tür yakınmada bulunuyor olabilir, diğerinde ya da ilişkide değişmesini istediği bir şey bulunabilir. Diğer taraf ise tartışmadan kaçınma, or­tamı terk etme ya da konuyu değiştirme gibi tavırlar­la kendini geri çekebilir. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “b” seçeneğinde yer alan “Talep etme-geri çekilme örüntüsüdür.” Soruda yer alan ifadedeki davranış biçimi bu iletişim örüntüsünde görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle evlilik içi iletişim çatışmalarıyla ilgili görülen önemli iletişim örüntülerinden biri “talep etme-geri çekilme” örüntüsüdür. Bu örüntüde kişi diğerini önemli bir konu üzerinde tartışmaya çekmek ister. Konuyu gündeme getiren kişi bir tür yakınmada bulunuyor olabilir, diğerinde ya da ilişkide değişmesini istediği bir şey bulunabilir. Diğer taraf ise tartışmadan kaçınma, ortamı terk etme ya da konuyu değiştirme gibi tavırlarla kendini geri çekebilir. Talep etme-geri çekilme örüntüsü özellikle iki eşin ilişkiden beklentilerine dair farklılıkların olduğu durumlarda anlaşılırdır. Evli çiftlerle yapılan çalışmalarda çoğunlukla kadının talep eden erkeğin ise geri çekilen taraf olduğu görülmüştür. Talep etme-geri çekilme örüntüsü yaygın bir örüntü olup sağlıklı ve etkili bir iletişim stilini ve çatışma çözme biçimini yansıtmamaktadır. Bu örüntü genellikle düşük düzeyde evlilik doyumu, boşanma hatta evlilik içi şiddetle ilişkili görülmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 9-12 yaşları arasındaki çocuklar ailelerinin bağımlılığından yavaş yavaş kurtulmaya başlar. Kendilerini aile dışında yaptıkları aktivitelerle mutlu etmeye çalışırlar. Bu dönemdeki çocukların benlik değerleri sosyal aktiviteler, sporlar ve okul aracılığıyla gelişmeye başlar. Bu yaştaki çocuklar kendilerini ailelerinden bağımsız olarak görebildikleri ve mantıklı düşünebildikleri için boşanmayı anne ba- balarının problemi olarak algılama eğilimindedirler. Dolayısıyla, boşanmayla ilgili bütün olumsuz duygularını ebeveynlerine yöneltirler. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Ebeveynlerin boşanması da ergenin yoğun duygular yaşamasına sebep olabilir. Ergen hem bu güçlü duygulardan kaçmak hem de yine dönemin özelliği olan “bana bir şey olmaz “ egosentrik düşünce yapısıyla alkol, uyuşturucu, saldırgan davranış ya da rastgele cinsel ilişkiye girme gibi risk alma davranışlarına daha çok başvurabilir. Boşanma yaşantısının yetişkinlik döneminde de çeşitli etkileri olduğu, bu etkilerin özellikle kişiler arası ilişkiler alanında yoğunlaştığı görülmektedir. 9-12 yaş çocuklarının en sık gösterdiği tepki öfkedir. Yaşadıkları şok ve depresyon duygularına karşı savunma olarak öfkelerini kullanırlar. Ayrıca ebeveynlerinden birini boşanmadan sorumlu tutarak, öfkelerini ona yöneltirler. Ebeveynlerini iyi ya da kötü diye sınıflandırmak bir yandan da kendilerini suçlu hissetmelerine neden olur. 6-8 yaş çocukları için ise boşanma döneminde okula başlamak oldukça zor bir deneyimdir. Başarısızlık yaşandığında zayıf benlik algısının oluşumuna zemin hazırlanır. 3- 5 yaş dönemi  cinsel kimlik sürecinin gelişmeye, çocukların, kendilerinin kız ya da erkek olduğunu fark etmeye başlamasıdır. Bu süreç kızlar için anneleriyle kurdukları yakın bağ ve cinsel kimliğini kazanırken kurduğu özdeşimden dolayı biraz daha kolaydır. Öte yandan, erkek çocuklar beslenme ve bakım ihtiyaçlarından dolayı anneleriyle yakın bağ kurarlarken, özdeşim kurmak için babalarına yönelmeye başlarlar. Bu, bireyin gelişimi için oldukça kritik bir adımdır ve boşanma süreci eğer bu yaş aralığında gerçekleştiyse, cinsel kimlik gelişimi bir çok açıdan etkilenebilir. Babalarının evden ayrıldığını gören erkek çocukları cinsel rol kimliklerinin gelişimi için ihtiyaç duydukları iletişimden mahrum kalırlar.

Yanıt Açıklaması: Küçük yaştaki çocukların daha büyük çocuklara göre boşanmanın sebeplerini ve sonuçlarını anlamada daha çok zorlandıkları, daha fazla kaygı hissettikleri, kendilerini daha çok suçladıkları bildirilmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ebeveynler ve çekirdek aile en temel sosyalizasyon aracıdır. Ebeveynler bu işlevi ebeveynlik tarzı ve davranışları yoluyla yerine ge­tirirler. Erken çocukluk dönemi, esnekliği, hızlı öğrenmeye açıklığı nedeniyle, duygusal, bilişsel ve fiziksel gelişimin en hızlı olduğu, diğer bir deyişle psikolojik gelişimin temel unsurlarının oluştuğu kritik dönemdir . Sosyalizasyon en hızlı erken dö­nemde yaşanır. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “b” seçeneğinde yer alan “Erken çocukluk dönemidir.”

Yanıt Açıklaması: Çocuklar özellikle erken yaşlarda en çok ebeveynleri ile zaman geçirirler ve doğal olarak yeni bir şey öğrenmek için onların davranışlarını model almayı tercih ederler. Bandura bu durumu “ilişkisel tercih” olarak isimlendirmiştir.  Ainsworth duyarlığı bir ebeveynin çocuğunun işaretlerini fark etmesi, doğru yorumlaması, zamanında ve uygun karşılık vermesi olarak tanımlamıştır. Ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutum, davranış ve uygulamaları yoluyla içinde yaşadıkları toplumun kültürünü, değerlerini, normlarını ve davranış kalıplarını çocuklarına aktarması ve onu toplumsal hayata hazırlaması süreci sosyalizasyon olarak tanımlanır. Etnoteori ise  kültüre bağlı çocuk yetiştirme inançlarıdır. Özellikle bebeklik ve erken çocukluk döneminde daha belirgin gözlenen, ancak yaşam boyu süren, özel kişilerle güçlü duygusal bağlar kurma eğilimi olarak tanımlanan kavram ise bağlanmadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kayıtsız kaçınan bağlanmada düşük düzeyde kaygı ancak yüksekkacınma sözkonusudur.

Yanıt Açıklaması: Psikolojide, gelişim psikolojisi diye bir alt alan bulunmaktadır. Bu alt alan bireylerin davranışlarında, duygularında ve düşüncelerinde zaman içerisinde meydana gelen değişimlerle ilgilenir. Tıpkı gelişim psikolojisinde olduğu gibi aile psikolojisiyle ilgili çalışmalar yapanlar, aile üyelerinin davranışlarında, duygularında, düşüncelerinde ve rollerinde zaman içerisinde değişikliklerin olduğunu belirtmektedirler. Belli zaman dilimleri arasında belli özellikler ortaya çıkarken belli zaman dilimlerinden sonra ise, birtakım özellikler ortadan kaybolur. İşte aile üyelerinin ve ailenin gelişimini ve değişimini içerisinde barındıran kavram “aile yaşam döngüsü” kavramıdır. Doğru cevap “c” seçeneği “Aile yaşam döngüsüdür.” Diğer seçenekler aile üyelerinin ve ailenin gelişimini ve değişimini içerisinde barındıran kavramlar değildir. Aile yaşam döngüsü içerisinde belli dönemler bulunmaktadır ve her bir dönemde ailenin ve aile üyelerinin başarması gereken gelişim görevleri vardır. Aile üyelerinin bu gelişimsel görevleri başarmaları hem onların kapasitelerini geliştirirken hem de mutluluklarında önemli bir faktördür.