Konut Seçimi ve Düzenlenmesi

Yanıt Açıklaması: Konut kullanıcılarının ihtiyaçları ve olanakları, mekân tasarımında insan etkeni, güvenlik, çevre, iklim ve konutun yapısal özellikleri konutun tasarımının nasıl biçimleneceğini etkileyen önemli ölçütlerdir. Bu ölçütlerin tam olarak kavranması; kullanıcı için doğru konutun seçimi, konut mekânlarının doğru işlevlendirilmesi ve düzenlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Anadolu geleneksel konut kültüründe; her odanın ortak bir alana, yani sofaya açılan bir tek kapısı vardır. Sofa, çok önem taşıyan özgün bir çevre ögesidir, odaların hepsi bu toplayıcı mekâna açılır.

Yanıt Açıklaması: En bilinen konut edinme yolları aşağıda sıralanmıştır; • Kullanıcı ya da kullanıcılar kendi arsası üzerine konut yaptırılabilirler, • Arsa sahibi ya da sahipleri arsalarını konut yapılmak üzere bir şirket yada şahsa kat karşılığı denen yöntemle verip konut sahibi olabilirler. • Kat karşılığı verilmiş bir arsa üzerine yapılan apartman bloğunu yapan müteahhitten ya da mal sahibinden daire alınabilir. • Daha önce yapılmış, kullanılmış ve sahibi tarafından ya da emlak alışverişiyle uğraşan kişiler tarafından satılık bir müstakil ev ya da daire satın alabilir, • Konut kooperatiflerine üye olma yada üyeliğini devreden kişiden üyelik hakkını satın alarak, • Büyük ölçekli nerdeyse küçük kent ölçeğinde konut üretimi yapan şirketler yada bir kaç şirketin, Emlak bankası ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın ortaklığının söz konusu olduğu projelerden konut sahibi olunabilir. • Kamuya ait işletmelerin lojmanları ve taşınmazlarının özelleştirilmesi ve satışı yoluyla, • Doğal afetler sonrasında devlet eliyle yapılıp, uygun koşullarda kullanıcıya satışı yapılması, • Miras yoluyla da konut sahibi ya da ortak mülkiyet söz konusu olabilir. D şıkkında bahsedilen yöntemin hiç bir yasal temeli olmadığından, bir kullanıcı kendi seçeceği herhangi bir arsaya ev inşa edemez.

Yanıt Açıklaması: İnsan boyutları mobilyaların biçim, oran ve ölçülerini doğrudan yönlendirmektedir. Bu noktada, sadece mobilyanın doğru ölçülere sahip olmasına değil çevrede mobilyanın işlerliğini sekteye uğratmayacak yeterli alanın sağlanmasına da dikkat edilmelidir. Örneğin kullanıcının sandalyesine rahatlıkla oturup kalkabilmesi için masa ve duvar arasında en az 70cm alan bırakılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Eğer bir konut, benzer boyut ve özellikleri taşıyan odalardan oluşuyorsa daha esnek bir kullanım söz konusudur. Bu tür konutlar özellikle kiracılar için önemli avantajlar sağlarlar. Örneğin, eşit durumda birden fazla insanın yaşadığı öğrenci ve bekâr evleri bu planlama biçiminden faydalanabilir.

Yanıt Açıklaması: Kazılarda, bazı odalarda ocaklar bulunduğu görülmüştür. Bu odaların bir kısmında öğütme taşları, obsidien ve kemik aletler, büyük geyik boynuzları ve taban altında açılmış çukurlara gömülmüş insan iskeletleri bulunmuştur. Bunlara dayanarak, insanların evlerinde öğütme,pişirme işleri yaptıkları, ölü gömme ve tapınma gibi dinsel yaşamla ilgili işlemlerini de kısmen evlerinde gerçekleştirdikleri düşünülebilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Konutların mekânsal ögeleri; duvar, döşeme, tavan, merdiven gibi ögelerdir. Boyut ise yapısal özelliklerden biridir.

Yanıt Açıklaması: Her üç seçenekte aydınlatma tasarımının öncelikli amaçları arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kemer Yığma duvar yapısında yer alan taş, tuğla, kerpiç benzeri basınca karşı üstün direnç gösteren küçük parçaların, basınç etkisini yan kısımlara ileten bir dizge kuracak şekilde birleştirilmesi kemer ismi verilen yapı öğesini tanımlar.

Yanıt Açıklaması: Statik yükler: Şiddeti, yönü ve yeri ani değişiklikler göstermeksizin, yapıya her zaman aynı biçimde etkiyen yüklerdir. Ölü yükler (Zati yük): Yapı üzerinde her zaman var olan, hiçbir değişim göstermeyen yüklerdir. Örneğin, kolon, kiriş, döşeme, duvar gibi yapı elemanlarının kendi ağırlıkları. Hareketli yükler (İşletme yükleri): Yapıya sonradan yüklenen, uzun zaman dilimleri içerisinde yavaş olarak değişim gösteren yüklerdir. Çoğunlukta düşey olarak etki ederler. Evin içindeki eşya ve insanlar gibi. Kar yükü de hareketli yükler sınıfında ele alınır.

Yanıt Açıklaması: Yeni başkent olan Ankara’nın hızla büyüme ve konut sorunu örgütlü bir çözüm gerekliliğini doğurmuş ve 1928 yılında İmar müdürlüğü kurulmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Her biri bir aileyi barındırdığı için birçok yerde hane olarak da anılan odaya genellikle pabuçluk denilen bir ön mekânla girilir. Odanın duvarlarında geceleri yatmak için kullanılan yatak, yorgan vs. saklandığı yüklük, yıkanma imkanı veren gusülhane, çeşitli eşyalar için dolaplar, lambalık ve ocak bulunur. Yine duvarlar üzerinde oturmak için sedirler yer alır.

Yanıt Açıklaması: Her üç seçenekte doğal çevreyi oluşturan faktörler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ahşap Karkas Yapılarda Yardımcı Yapım Elemanları: • Ara Kirişler; taban ve başlık kirişleri ile dikmelerin oluşturduğu gözleri daha küçük bölümlere ayıran, yatay konumlu, ahşap elemanlardır. • Ara Dikmeler; taşıyıcı olmayan, bölücü ahşap karkas duvarların yapımında veya ana taşıyıcı dikmeler arasında konstrüktif amaçlı olarak kullanılan dikmelerdir. • Döşeme Kirişleri; zemin katta taban kirişine, üst katta başlık kirişine oturan döşeme üzerine gelen yükleri karşılayıp bağlandığı elemanlara aktaran ahşap elemanlardır. • Döşeme Tahtaları; döşeme kirişlerinin üstüne veya gerektiğinde altına da çakılan 2,5-3 cm kalınlığında 10 cm genişliğinde ahşap bileşenlerdir. • Dolgu ve Kaplamalar; Ahşap karkas yapıların duvarları kerpiç, hımış, tuğla vb. gibi malzeme ile doldurulup, üzerine rabıta teli, lata vb. çakılarak sıva uygulanabileceği gibi kaplama tahtaları ile de örtülebilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Merdiven boşluğu, asma kat gibi nedenlerle bırakılan döşeme yırtıkları taşıyıcı sistemde zafiyet meydana getireceğinden sakıncalıdır. Cephe süreksizlikleri ya da cephedeki ani değişiklikler, büyük gerilme yığılmalarına ve depremde katlar arasında farklı davranışa neden olacaktır. Plandaki bir boyutu diğer boyutuna nazaran büyük olan yapılar; titreşim, ısı, rötre ve farklı oturmalar nedeniyle uygun dilatasyonlara ayrılmalıdır. Dolgu duvarlar da yapıya önemli bir rijitlik kazandırmakta, deprem esnasında taşıyıcı elemanlar gibi davranmaktadır. Herhangi bir katı tuğla veya benzeri malzemeli duvarla örülmemiş “ yumuşak kat ” lı yapılar deprem açısından oldukça sakıncalıdır. Bodrum kata konulan bant pencereler ile asma kat teşkili gibi durumlarda kısa kolonlar oluşacaktır. Deprem esnasında bu kolonlarda büyük gerilme yığılmaları olacak ve kolonlar burkulma konumuna ulaşacağından büyük sorun yaratırlar. Duvarlar ve kolonlar her katta üst üste gelmeli ve temelden çatıya kadar kesintisiz devam etmelidir. Bunların bazılarının bir kattan sonra kesilmesi ve daha sonraki katlarda yapılmaması yapıda bir süreksizlik doğurur. Yapının o katında ani bir zayıflık noktası oluşur. Temel bağ kirişlerinin, temelleri birbirlerine bağlayıp birbirlerine göre yer değiştirmeyi önleyecek şekilde düzenlenmesi ve donatının kenetlenmesinin temel bloku içinde yapılması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Konut kullanıcılarının ihtiyaçları ve olanakları, mekan tasarımında insan etkeni, güvenlik, çevre, iklim ve konutun yapısal özellikleri konutun tasarımının nasıl biçimleneceğini etkileyen önemli ölçütlerdir. Bu ölçütlerin tam olarak kavranması; kullanıcı için doğru konutun seçimi, konut mekanlarının doğru işlevlendirilmesi ve düzenlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’da var olan doğal çeşitlilik ve yerleşme tarihinin binlerce yıllık geçmişi ortaya çıkan o gün için yeni mekân düşüncesinin genel kuruluşundan, malzemesine kadar etkili olmuş ve konut birçok farklı bölgede değişik özellikler kazanmıştır. Her biri bir aileyi barındırdığı için birçok yerde hane olarak da anılan odaya genellikle pabuçluk denilen bir ön mekânla girilir.

Yanıt Açıklaması: Duvar yüzeyleri mekânda geniş alan kapladığı için açık, nötr renkler kullanılarak daha aydınlık bir mekân etkisi yaratılabilir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Romalı mimar-mühendis Marcus Vitruvius ‘un yaklaşık İ.Ö.25 yılında mimarlığın tanımını yaptığı kitabında başarılı bir mimarlık yapıtı için Firmitas ( sağlamlık ), Utilitas ( işlevsellik ) ve Venustas ( güzellik ) ölçütlerini uyguladığını biliyoruz. Genel anlamıyla günümüzde de geçerli olan bu ölçütlerin başında Firmitas (sağlamlık)’ın olması rastlantı değildir, çünkü güzel ya da işlevsel olmayan bir bina olabilir fakat sağlam olmayan, ayakta kalamayan bir bina düşünülemez. Bir yapının mevcut olabilmesi için her şeyden önce ayakta durabilmesi gerekmektedir. Güzel ya da çirkin olsun her yapının, çok doğru seçilmiş ve uygulanmış bir taşıyıcı sisteme sahip olması vazgeçilmez ön şarttır.

Yanıt Açıklaması: Sınırlar oluşturarak mekanın tanımlı ve algılanabilir olmasını sağlayan duvar, döşeme, tavan ve açıklıklar; yapıya biçimini vermekte, sınırladığı iç hacmi diğerlerinden ayırmakta, hacimlerin birbirleriyle ve çevreyle ilişkisini sağlamaktadır.