Konut Seçimi ve Düzenlenmesi

Yanıt Açıklaması: Taşıyıcı sistemleri geleneksel taşıyıcı sistemleri ve çağdaş taşıyıcı sistemleri olarak iki sınıfa ayrılmaktadır. Geleneksel taşıyıcı sistemler (a) yığma sistemler, (b) iskelet sistemleri ve (c) karma sistemlerdir. Çağdaş taşıyıcı sistemler ise (a) asma sistemler, (b) kabuklar (betonarme), (c) katlanmış plaklar, (d) uzay kafes sistemleri ve (d) şişirme sistemlerdir. Sıralanan seçeneklerden A-B-C-D çağdaş taşıyıcı sistemler iken; E seçeneğinde yer alan iskelet sistemler geleneksel taşıyıcı sistemlerden birisidir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Bizim bu gün ev ya da konut dediğimiz insan yerleşmelerini oluşturan bağımsız birimler aynı zamanda korunak, barınak, ocak, yuva, hane olarak da isimlendirilen yaşam çevreleridir.

Yanıt Açıklaması: Konut tasarımını etkileyen faktörler genel olarak şu şekilde sıralanabilir; • Kullanıcı gereksinme, istek ve beklentileri, • Toplumsal ve kültürel faktörler, • İklim verileri, • Coğrafi ve topoğrafik veriler, • Ulaşılabilir malzeme ve iş gücü olanakları, • Konutun kent içindeki konumu, • Yasal düzenlemeler, • Ekonomi, • Nüfus, • Teknoloji.

Yanıt Açıklaması: Yemek masasında her bir kullanıcı için en az 40 cm derinlik ve 65cm genişliğe ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin, 6 kişilik dikdörtgen bir yemek masası 80-90cm genişliğe ve 180-200cm uzunluğa sahip olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Ahşap iskelet sistemlerin temel elemanları, taşıyıcı sistemi oluşturan taban ve başlık kirişleri ile dikmeler ve stabiliteyi oluşturan diyagonallerdir. Kural olarak kirişler eğilmeye, dikmeler basınca çalışırlar. Genelde kolon olarak bilinen taşıyıcı eleman, ahşap yapılarda dikme , kirişler ise kullanıldıkları yerlere göre döşeme kirişi , taban veya başlık kirişi , alt veya üst başlık adlarını alırken, çatılarda kiriş yerine aşık , makas, kafes kiriş, döşeme kirişi yerine mertek gibi tanımlar kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Hol, dış mekândan iç mekâna geçiş için oluşturulmuşbir ara mekândır. Bu mekân dışarıda kullanılan kıyafetleri  ve  ayakkabıları  depolamak  ya  da  misafirleri  ağırlamak  gibi  iç  mekân-dış  mekân  kesişimini vurgulayan  işlevleri  karşılamaya  uygun  olmalıdır.  Hol  ve  benzeri  dolaşım  alanları,  mekânlar  arasında arayüz oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Bina planda olabildiğince basit geometrik ve simetrik şekilde olmalıdır. Merdiven boşluğu, asma kat gibi nedenlerle bırakılan döşeme yırtıkları taşıyıcı sistemde zafiyet meydana getireceğinden sakıncalıdır. Cephe süreksizlikleri ya da cephedeki ani değişiklikler, büyük gerilme yığılmalarına ve depremde katlar arasında farklı davranışa neden olacaktır. Plandaki bir boyutu diğer boyutuna nazaran büyük olan yapılar; titreşim, ısı, rötre ve farklı oturmalar nedeniyle uygun dilatasyonlara ayrılmalıdır. Dolgu duvarlar da yapıya önemli bir rijitlik kazandırmakta, deprem esnasında taşıyıcı elemanlar gibi davranmaktadır. Herhangi bir katı tuğla veya benzeri malzemeli duvarla örülmemiş “ yumuşak kat ” lı yapılar deprem açısından oldukça sakıncalıdır. Bodrum kata konulan bant pencereler ile asma kat teşkili gibi durumlarda kısa kolonlar oluşacaktır. Deprem esnasında bu kolonlarda büyük gerilme yığılmaları olacak ve kolonlar burkulma konumuna ulaşacağından büyük sorun yaratırlar. Duvarlar ve kolonlar her katta üst üste gelmeli ve temelden çatıya kadar kesintisiz devam etmelidir. Bunların bazılarının bir kattan sonra kesilmesi ve daha sonraki katlarda yapılmaması yapıda bir süreksizlik doğurur. Yapının o katında ani bir zayıflık noktası oluşur. Büyük bir ihtimal ile o yapının depremde gördüğü hasar o noktada en büyük çapta olur. Yapıda kullanılan malzeme ve sistem aynı olmalıdır. Örneğin ön duvarları taş yığma ve arka duvarları tuğla yığma yapmak her iki malzemenin depreme dayanıklılık özelliklerinin farklı olmasından dolayı sakıncalıdır. Aynı şekilde ön cephesi betonarme arka cephesi yığma yapı yapmak da önemli sakıncalar doğurur. Çünkü ön cephe depremde aynı yük altında daha fazla yer değiştirirken arka cephe daha az yer değiştirerek çatlayıp yıkılabilir. Diğer bir kaçınılması gereken yapım şekli de alt katı betonarme üst katı yığma yapmaktır. Çünkü bu iki katın direnci aynı değildir. Yapının taşıyıcı elemanlarının boyutları birbiri ile orantılı olmalıdır. Örneğin her kattaki kolon boyutları üstten aşağı doğru arttırılmalıdır. Mesela alt katta 40x40 olan kolonlar üst katlarda 35/35 – 30/30 şeklinde azaltılmalı, yani katlar arasında yapı elemanlarının boyutları arasında büyük farklılıklar olmamalıdır. Aynı durum yığma yapılardaki duvar kalınlıkları için de geçerlidir. Deprem zorlaması en fazla alt katlarda etkili olacağından buradaki kolon düzenine önem verilmeli, görünüş ve kullanım gerekleriyle kolonlar kesilmemeli ve sistem zayıflatılmamalıdır. Binanın ön cephesinde dükkan veya başka amaç ile kapı ve pencere boşluklarının geniş tutulması, özellikle yığma yapılarda, yapının arka cephesindeki açıklıkların daha az olması yapının arka cephesinin ön cephesine göre daha rijit olmasına yol açar. Binanın ağırlık merkezi ile kütle merkezi arasında büyük bir uzaklık olacağından burulma etkileri oluşacak ve yapının hasarı, yapıya depremde gelen kuvvetlerin yapacağından daha fazla olacaktır. Depremde en çok zorlanan yerlerden birisi kolon-kiriş birleşim bölgeleridir. Kolon ve kirişlerin birleşim bölgelerine yakın sarılma bölgeleri deprem etkisinde daha fazla zorlanacağı için, etriyelerin sıklaştırılması ile buradaki betonun hem dayanımının hem de sürekliğinin artması sağlanır. Böylece deprem etkilerinin sebep olacağı hasar da düşük düzeye indirilebilir. Temel bağ kirişlerinin, temelleri birbirlerine bağlayıp birbirlerine göre yer değiştirmeyi önleyecek şekilde düzenlenmesi ve donatının kenetlenmesinin temel bloku içinde yapılması gerekir. Çok dar alanlara çok yüksek yapılar oturtulmamalıdır. Yapı yüksekliğinin genişliğe oranı 6’yı geçmemelidir

Yanıt Açıklaması: Konut tasarımını etkileyen faktörler genel olarak şu şekilde sıralanabilir; • Kullanıcı gereksinme, istek ve beklentileri, • Toplumsal ve kültürel faktörler, • İklim verileri, • Coğrafi ve topoğrafik veriler, • Ulaşılabilir malzeme ve iş gücü olanakları, • Konutun kent içindeki konumu, • Yasal düzenlemeler, • Ekonomi, • Nüfus, • Teknoloji.Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dikmeler ahşap iskelet sisteminde kullanılan elemandır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Konut  kullanıcılarının ihtiyaçları  ve  olanakları,  mekân  tasarımında  insan  etkeni,  güvenlik, çevre,  iklim  ve  konutun  yapısal  özellikleri  konutun  tasarımının  nasıl  biçimleneceğini  etkileyen  önemli ölçütlerdir. Bu ölçütlerin tam olarak kavranması; kullanıcı için doğru konutun seçimi, konut mekânlarının doğru işlevlendirilmesi ve düzenlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tuğla Duvar Örgüsünde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Yatay derzler paralel, düşey derzler kesintili olmalı Tuğlaların oluşturduğu düzlemler birbirine paralel olmalı Tuğlalar birbirinin üzerine en az 5 cm’lik bir yüzeyle oturmalı Harç kalınlığı değişmemeli ve en az 1 cm olmalı

Yanıt Açıklaması: Aderans Betonarme malzemenin en önemli özelliklerinden biri beton ile çeliğin beraber çalışacak yani yük taşıyacak şekilde bir araya gelmesidir. Beton ile donatı meydana gelen etkiler nedeniyle şekil değiştirirler. Bu arada iki malzeme arasında gerilmelerin geçişi meydana gelir. Betonarme bir elemanda donatı ile onu saran çelik arasında herhangi bir relatif yer değiştirme yada kayma olmaksızın gerilmelerin geçişine aderans denir.

Yanıt Açıklaması: Taşıyıcı sistem, binanın herhangi bir noktasına etkiyen yükleri ortaya çıktıkları noktadan nihai direncin sağlandığı zemine ileten kısmıdır. Taşıyıcı sisteminin diğer fonksiyonları binanın şekil değiştirmesini ve çökmesini önlemek ve türü ne olursa olsun belirli ve genelde uzun bir zaman dilimi içinde işlevini sürdürmektir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar: Yapının taşıyıcı elemanlarının boyutları birbiri ile orantılı olmalıdır. Örneğin her kattaki kolon boyutları üstten aşağı doğru arttırılmalıdır. Mesela alt katta 40x40 olan kolonlar üst katlarda 35/35 – 30/30 şeklinde azaltılmalı, yani katlar arasında yapı elemanlarının boyutları arasında büyük farklılıklar olmamalıdır. Aynı durum yığma yapılardaki duvar kalınlıkları için de geçerlidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sıra evler İngiltere’de sanayi devrimi sonrası sanayi bölgelerine yakın yerlerde taban alanı oldukça küçük iki katlı işçi komutları olarak doğrmuştur. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Ahşap ve taş doğal malzemeler; kil ve seramik işlenmiş malzemeler; plastik ise sentetik malzemelerden biridir.

Yanıt Açıklaması: Tuğlalar birbirinin üzerine en az 5 cm’lik bir yüzeyle oturmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: En genel anlamda konut tipleri ayrık nizam ve bitişik nizam olmak üzere iki biçimde sınıflandırılabilir. Ayrık nizam konutlar bir bahçe ya da parsel içinde yer almaktadır. Bitişik nizam konutlar ise parsel içinde imar planında gösterilen şekilde komşu parsellerle bitişik olarak konumlanan konutlardır.  Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Maslow’ un ihtiyaçlar (gereksinmeler) hiyerarşisi kuramı ve bunu görselleştirdiği piramit tüm eleştirilere rağmen, genel olarak hâlâ geçerliliğini sürdürmektedir. Maslow; insanın ihtiyaçlarını beş temel kategoride incelemiş, ihtiyaçları hiyerarşik olarak ele almıştır. İnsanın piramitin tabanında, en altta yer alan ihtiyaçlarının karşılanmasının ardından, bir üstteki ihtiyaç kategorisine yükseldiğini söylemiştir. Bu ihtiyaçlar alttan üste doğru; • Fizyolojik ihtiyaçlar: Temel içgüdüsel ihtiyaçlardır. Yemek, içmek, uyumak, solumak, seks vb. gibi, • Güvenlik ihtiyacı: İnsanlar can ve mal varlıklarının korunmasına ihtiyaç duyarlar. • Sevgi ve aidiyet ihtiyacı: Sevme, sevilme, bir gruba mensup olma, yardımseverlik, şefkat türündeki ihtiyaçlardır. • Saygı ihtiyacı: İnsanlar sevmek, sevilmek dışında kendilerine saygı duyulmasını da isterler Tanınma, sosyal statü sahibi olma, başarı elde etme, takdir edilme gibi ihtiyaçlara yönelirler. • Kendini gerçekleştirme ihtiyacı: Alt kategorilerdeki ihtiyaçlarını karşılamış olan bireyin son aşamada ideallerini ve yeteneklerini gerçekleştirme ihtiyacıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir diğer etken de 17 Ağustos 1999 da yaşanan depremin ülkemiz konutlarının gerçek durumunu tüm çıplaklığıyla ortaya koymuş olmasıdır. Özellikle İstanbul söz konusu olduğunda bu durum daha da içinden çıkılmaz bir hal almaktadır. Bu nedenle kentsel dönüşüm projelerinin kapsamı ve hızını artıracak resmi çalışmalar başlatılmıştır. Kentsel Dönüşüm Yasası 2012 Mayıs ayında meclisten geçmiştir.