Temel İlaç Bilgisi Ve Akılcı İlaç Kullanımı

Yanıt Açıklaması: Akılcı tedavide eniyileme analizi açısından etkililik, güvenl ölçütünün ilik, maliyet ve etkililik olmak üzere dört temel ölçüt kullanılır. Erişim kolaylığı, uygunluk ölçütü içinde yer alan kriterlerden biridir. Yukarıdaki tanım etkililik ölçütünü kapsar.

Yanıt Açıklaması: Sabit Yağlar: Sabit yağlar (Olea) bitkisel droglardan, genellikle soğuk/sıcak mekanik sıkma veya ekstaksiyon yöntemleriyle elde edilen, genellikle sıvı halde ancak katı halde de olabilen doymuş ve doymamış yağ asitleri, gliseritler ve türevlerinden oluşan, sabunlaşabilen uçucu olmayan yağlardır. Eczacılık teknolojisinde, kozmetikte ve gıda amaçlı kullanımları ve bazı bileşen ve karşımların terapötik kullanımları da mevcuttur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İnfüzyon: Uygun boyuta getirilmiş drog üzerine kaynar su ilave edilir, karışım kapalı bir kapta, hafif ateşte, beş dakika ısıtılır; soğuduktan sonra süzülür. Dekoksiyon: Uygun boyuta getirilmiş drog üzerine soğuk su ilave edilir; karışım, kapalı bir kapta, hafif ateşte yarım saat ısıtılır; sıcakken süzülür. Maserasyon: Uygun boyuta getirilmiş drog ve su, oda ısısında ara sıra çalkalanarak birkaç saat bekletildikten sonra süzülür. Perkolasyon: Cam, porselen, paslanmaz çelikten yapılmış farklı büyüklükteki perkolatör denen sütun içerisine, uygun boyuta getirilmiş drog yerleştirildikten sonra, çözücünün yavaş yavaş ve sürekli bir şekilde drog içinden geçirilmesi esasına dayanır. İşleme; drogdaki tüm etken maddeler tüketilinceye kadar devam edilir. Tentürler: Genellikle kuru haldeki bitkisel materyalin alkol veya sulu alkol ile perkolasyon , maserasyon gibi yöntemlerle tüketilmesi sonucu elde edilen, sıvı haldeki preparatlardır.

Yanıt Açıklaması: Dermatit/ekzema, liken, keloid, alopesi, psöriyazis ve pemfigus gibi hastalıklar, ciltte oluşan hastalıklara örnek olarak verilebilir. Kserostomi ağız kuruluğu anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tedavi düzenleme süreci: Hekim, düzenleyeceği tedavinin amaçlarını belirlemeli ve hasta için en uygun olan tedaviyi seçmelidir. Hastalıklar, ilaç ile ya da ilaç dışı yöntemlerle tedavi edilebilmektedir. Teşhis edilen hastalığa yönelik uygun ilaçların seçimi, en önemli aşamalardan biridir. Hekim, uygun ilaçların seçimini hasta başında kısıtlı zaman diliminde yapmamalıdır. Hekimin tedavi/ilaç seçiminde AİK ilkeleri doğrultusunda, kanıta dayalı tıp yaklaşımından yararlanarak, kendi bilgi ve tecrübesini kullanarak hareket etmesi oldukça önemlidir. Hekim, bu kapsamda önceden sık karşılaşılan hastalıklara yönelik kişisel tedavi (K-tedavi) ve kişisel ilaç (K-ilaç) listeleri oluşturmalıdır. K-tedavi ve K-ilaç seçimi aşamalarında, akılcı tedavide eniyileme analizi (ATEA)’dan yararlanılır. ATEA sonucunda alternatifler arasından ilgili hastalıkta kullanılabilecek en iyi ilaçlar belirlenir ve alternatifler sıraya koyulur. Seçim işleminde 4 temel ölçüt kullanılır: 1. Etkililik 2. Güvenlilik 3. Uygunluk 4. Maliyet

Yanıt Açıklaması: Sıvı farmasötik formlara uygulanan bazı kontroller: Yüzey gerilimi tayini Viskozite tayini Çözeltilerin üretimi esnasında pH, viskozite, parçacık, ozmolarite, berraklık ve homojenlik kontrolleri yapılır. Bekletilen emülsiyonlarda kremalaşma, flokülasyon, koalesans, faz ayrışması, faz dönüşümü gibi olumsuz durumların oluşmaması istenir. Bir emülsiyonun kararlılığı ısıtma, çalkalama ve dondurma-çözme olmak üzere üç farklı yöntemle kontrol edilebilir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: İlaç uygulama basamağında, doğru hasta, doğru ilaç, doğru farmasötik form, doğru doz, dogru zaman, doğru yol, doğru kayıt ve doğru yanıttan oluşan “8 doğru ilkesi”ne uygun hareket edilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Bir maddenin ilaç olarak tanımlanabilmesi için taşıması gereken özellikler şu şekilde sıralanabilir; Hastalıkların önlenmesi, tedavisi ya da tanısında kullanılmalı, Etkili bir veya birkaç etken madde içermeli, Etken maddelerin ve yardımcı maddelerin saflık ve safsızlıkları bilinmeli ( kalite ), İçerdiği etken maddelerin miktarı bilinmeli ve dozu kolaylıkla ayarlanabilmeli, Etki sağlayacak etken maddelerin kimyasal yapıları bilinmeli ( etkinlik ), Etken maddelerin etki mekanizmaları açıklanabilmeli, Yan etkileri az olmalı ya da tercihen hiç olmamalıdır ( güvenlik /güvenlilik), Uygun formülasyonu, ambalajı, prospektüsü ve etiketi olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Üretim tesisinde ilacın kalite güvencesini sağlamak ve hataları önlemek için yapılan kontrol ve ölçümler, İyi Üretim Uygulamaları (Good Manufacturing Practices – GMP) olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Hastanın, anlatılan bütün bilgileri doğru anladığından emin olmaları eczacıların sorumlulukları arasındadır ancak aynı bilgileri yazılı olarak vermek eczacıların sorumlulukları arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: AİK kavramı, DSÖ tarafından 1985 yılında tanımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Farmakopesi’ne (EP) göre bu sular arıtılmış su, yüksek derecede arıtılmış su ve enjeksiyonluk su dur. Amerikan Farmakopesi’ne (USP) göre ise arıtılmış su, steril arıtılmış su, enjeksiyonluk su, steril enjeksiyonluk su, bakteriyostatikli enjeksiyonluk su, irrigasyon için steril su ve inhalasyon için steril sudur.

Yanıt Açıklaması: Serbest eczacıların en sık karşılaştıkları sorunlar dört ana başlık altında toplanabilir: • Reçeteyle ilgili sorunlar, • Hasta ile ilgili sorunlar, • Hekimle ilgili sorunlar, • Eczacıyla ilgili sorunlar

Yanıt Açıklaması: Paris’te “Faculté de Médicine” tarafından 1271 yılında yayınlanan eczacılık ile ilgili yönetmelik, Avrupa ülkelerinde bu alanda hazırlanan ilk yönetmeliktir.

Yanıt Açıklaması: Bitkisel kalite ile bitkisel etkinlik doğrudan ilişkilidir. Bitkisel ilaçlarda etkinliği etkileyen faktörler; • Kullanan kişinin durumu (genetiği, yaş ve cinsiyet, herhangi bir metabolik ya da fizyolojik işlev bozukluğu ya da yetersizliği, kişisel hassasiyetler), • Uzun süreli ve yüksek dozda kullanım, • Ürün içerisindeki etken madde miktarı, • Etken maddeye karşı olan tepki, • Bitkisel ürünün uygulanma şekli olarak sıralanabilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Resmi otoriteler için eşdeğer ilaç kabul edilme kriteri terapötik eşdeğerliktir.

Yanıt Açıklaması: Makrolid ilaçlar azitromisin, eritromisin, diritromisin, klaritromisin, roksitromisin, telitromisin, troleandomisin ve spiramisin gibi ilaçlardır.

Yanıt Açıklaması: İlaç etkin maddesinin/maddelerinin vücut ısısında eriyen kakao veya gliserin gibi bir sıvağ içine konulduğu, rektum ya da vajinaya uygun biçimde biçimlendirilmiş farmasötik şekillerdir. Halk arasında fitil diye bilinirler. Rektum yoluyla uygulanan supozituarlara “rektal supozituar” ve vajinaya uygulanan damla (globuler) ya da oval şekilli süpozituvarlara ise “vajinal süpozituvar” ya da “ovül” adı verilir. Üretraya uygulan bir süpozituvar çeşidi olan “buji” ise klinikte pek sık kullanılmaz.

Yanıt Açıklaması: Gastrointestinal sistemin fonksiyonlarına özgü bazı farklılıklar nedeniyle oral yolla kullanılan ilaçların absorpsiyonu degisebilmektedir.  Bağırsak peristaltizmi yaşamın ilk haftalarında yavaş ve düzensizliği de bunlardan biridir. A, C, D ve E seçenekleri dağılım, metabolizma ve itrah farklılıklarına ilişkin örneklerdir

Yanıt Açıklaması: Antibiyotik kullanımına ilişkin Patojen-duyarlık profili ile ilaç seçimi arasındaki uygunsuzluk, uygunsuz dozda ilaç kullanımı, doz aralıklarının uygunsuz olması, tedavi sürelerinin uzaması, parenteral tedaviden oral tedaviye geçiş eksikliği, tedavi hakkında yeterince bilgilendirilmeme gibi durumlar nedeni ile karsıt etkilerde ve mortalitede artış, hastanede kalış süresinin uzaması, sağlık giderlerinin artması ve nozokomiyal infeksiyonların ortaya çıkışı gibi olumsuzluklar yaşanmaktadır. B, C, D ve E seçenekleri de her türlü tedavide dikkate alınması gereken durumlar olmasına karşın karşıt etki geliştirme ya da mortaliteye neden olmazlar.