Temel İlaç Bilgisi Ve Akılcı İlaç Kullanımı

Yanıt Açıklaması: Şurup: İçerisinde %60’dan fazla şeker bulunduran ve içilerek kullanılan sıvı farmasötik şekillerdir. Yüksek oranda şeker içerdiklerinden, içlerinde bakteri ve mantar üreyemez; bu nedenle uzun süre saklanabilirler. Posyon: Şuruplara oranla daha az şeker içeren ve kaşıkla içilerek kullanılan sıvı farmasötik şekillerdir. Düşük oranda şeker bulundurmaları nedeniyle içlerinde bakteri ve mantar üreyebileceğinden, yalnızca 4-5 dozluk hazırlanırlar. Solüsyon: İlaç etkin maddesinin su, bitkisel yağ veya diğer bir çözücüde eritilmesiyle hazırlanan farmasötik şekillerdir. Göze, kulağa ya da buruna haricen uygulamak üzere hazırlanan küçük hacimli solüsyonlara “damla”, enjeksiyon ile uygulanan ilaç solüsyonlarına ise “enjektabl solüsyon” adı verilir. Emülsiyon: Sıvı formdaki ilaç etkin maddelerinin, bir diğer sıvı içinde ufak damlacıklar biçiminde dağıldığı farmasötik şekillerdir. Fazlar zamanla ayrıştığı için, süspansiyonlara benzer biçimde, emülsiyonların da kullanılmadan önce çalkalanmaları gerekir. Süspansiyon: Katı formdaki ilaç etkin maddelerinin sıvı içinde çözünmediği ancak ufak parçacıklar biçiminde dağıldığı farmasötik şekillerdir. Sıvı içerisinde dağılan katı partiküller zamanla dibe çöktüğü için, süspansiyonlar kullanılmadan önce mutlaka çalkalanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de antibiyotik üretimi yapılmaktadır. İnsülin haricindeki diğer yazılan tetrasiklin, ampisilin, oksitetrasiklin, sefalosporin bileşikleri antibiyotiktir.

Yanıt Açıklaması: Nöromüsküler kavşakta sinaptik iletimi bloke ederek, çizgili kaslarda gevşeme oluşturan ilaçlara nöromüsküler blokörler adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de GMP denetimi, 2009 yılında yürürlüğe girmiştir.

Yanıt Açıklaması: 15. yüzyılda Rönesans hareketinin başlaması, tıp ve eczacılık alanlarında önemli değişikliklere neden olmuştur. Bu dönemde, birçok yeni bitkisel veya sentetik madde keşfedilmiş ve bu maddeler hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır. Bu dönemde; yalnız eczacılık sertifikası olanların eczane açabileceği, ilacın yalnız eczacı tarafından yapılabileceği, eczane işletmesinin yalnız eczacıya ait olduğu, hastanelerin yalnız hastanede yatan hastalara ilaç verecek eczaneler açabileceği gibi, günümüzde halen geçerli olan ilkeler kabul edilmiştir. Eczacılık mesleğini öğrenmek isteyenler, bir ustanın yanında çırak olarak ise başlıyorlardı. Bu kişiler, 3-4 yıl süren çıraklık döneminden sonra kalfa ünvanı alıyorlardı. Bu dönemin sonunda, ustasından başarı sertifikası almış olanlar, uzman bir jüri karsısında sınava alınıyordu. Bu sınavda başarılı olanlar ise usta ünvanı alıp eczane açma hakkını kazanıyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Prostat düz kaslarını gevşeterek, büyümüş olan prostatın üretraya yaptığı baskıyı azaltmak ve idrar çıkışını kolaylaştırmak amacı ile alfuzosin, tamsulosin, doksazosin, terazosin, prazosin ve silodosin gibi alfa-adrenerjik reseptör antagonisti ilaçlardan yararlanılır.

Yanıt Açıklaması: Farmakoterapi konusu incelendiğinde, ilaçla yapılan tedavinin üç seklini ayırt etmek mümkündür. Bunlar II. Radikal tedavi, III. Palyatif tedavi ve IV. Semptomatik tedavidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Süspansiyon, sıvı içinde katı ilaç etkin maddesi içerir, posyon şurubun daha az şekerli halidir, liyofilize preparat katıdır. Enjeksiyon ile uygulanan ilaç solüsyonları ise enjektabl solüsyonlardır.

Yanıt Açıklaması: Intrakütan uygulamada ilaç, cildin içine hacmi 0.1 ml’den fazla olmayacak şekilde enjekte edilir. Genellikle alerji veya bakteriyoloji testleri ve lokal anestezi uygulamaları için kullanılan bir uygulama yoludur.

Yanıt Açıklaması: Tentür; ilaç etkin maddelerinin, alkol ya da eter gibi çözücüler içinde eritilmesi ile hazırlanan çözeltilerdir. Eliksir/İksir; su ve alkol içindeki ilaç etkin maddesinin hoş olmayan tadının ve kokusunun, seker ve koku maddeleri kullanılarak düzeltildiği farmasötik şekillerdir. Ekstre; bitkisel drogların su, alkol ve eter gibi çözücüler ile karıştırılarak ekstrakte edilmelerini takiben, çözücünün uçurulması ile elde edilen farmasötik şekillerdir. Paket ise toz seklindeki ilaçların, kâğıttan yapılmış tek kullanımlık paketlere konulması ile hazırlanan ilaç seklidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Redüksiyon: İlaç molekülünün, NADPH, FAD ve diğer flavinlerin yardımıyla indirgenmesi olayıdır. Aldehidlerin alkollere, azo grubunun aminlere, nitro grubunun amin ya da hidroksilamine dönüşümü, ilaç metabolizasyonu sırasında görülen başlıca indirgenme reaksiyonlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Drog, doğal maddelerden elde edilen ve tedavi amacıyla kullanılan ilaç hammaddesidir. Waşşi, Hititçe bitkisel drog anlamına gelmektedir. Diüretik idrar arttırıcı; Antidot ise panzehirdir. Kabızlık veya sindirim kanalında meydana gelen zehirlenme durumlarında ishal oluşturmak için hazırlanan ilaç ve maddelerin ortak adı müshildir ve Hekimliğin babası olarak kabul edilen Grek hekim Hippokrates tarafından da kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Primer ambalaj malzemeleri blister, şişe, kapak, tüp, cam ampul gibi malzemelerdir. Sekonder ambalaj malzemeleri, ilacın isminin yer aldığı basılı karton kutu, hastanın bilgilendirilmesi için prospektüs , koli, etiket gibi malzemelerdir.

Yanıt Açıklaması: Klinik araştırma süreci insan odaklıdır. Klinik araştırmada, klinik testler gerçekleştirilir. Temel araştırma ise molekül keşfi, bilinen moleküllerin yeni kullanım alanlarını bulma ve yan etkisi olan bir ilacın tekrar değerlendirilmesini kapsar. Temel ve klinik araştırma, uzun ve maliyetli bir süreci kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Pilül; toz şeklindeki etkin maddelerin bal veya koyu şurup gibi yapıştırıcı maddeler ile yoğrulması ve ardından küçük küreler şekline getirilmesi yöntemiyle elde edilir. Hafif olan türüne “granül”, nispeten ağır olanlara ise “bol” adı verilir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'A' seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bağışıklık sisteminin normalin üzerinde çalıştığı otoimmün hastalıklarda vücudun kendi doku ve organları zarar görmeye başlar. Otoimmün hemolitik anemi, idiopatik trombositopenik purpura, sistemik lupus eritematozus, ülseratif kolit, Hashimoto tiroiditi gibi çeşitli otoimmün hastalıkların tedavileri için bağışıklık sistemini baskılayan immünosupresan ilaçlar kullanılır. Doğru seçenek B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yerli ya da yabancı ilaç şirketleri tarafından üretilen ve bu şirketlerin belirlediği özel isim ile satışa sunulan fabrikasyon ilaç şekillerine ise müstahzar ilaç adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Anksiyete, yaşanılan kaygı verici durumlara karsı gelişen psikonörotik bir bozukluktur. Yaygın anksiyete bozukluğu, panik hastalığı, çeşitli fobiler, obsesif-kompulsif bozukluk, post-travmatik stres bozukluğu gibi çeşitli anksiyete bozukluklarının tedavileri için kullanılan ilaçlara anksiyolitik ilaçlar adı verilir. Anksiyetenin sempatik sistemin etkinliğindeki artışa bağlı olarak ortaya çıkan somatik belirtilerini (çarpıntı, titreme vs) düzeltmek üzere propranolol kullanılabilir.

Yanıt Açıklaması: Bedensel ya da ruhsal sağlığı bozulmuş olan hasta bireyi, yeniden sağlığına kavuşturmak amacı ile yapılan her türlü tıbbi işleme “tedavi” ya da “sağaltım” adı verilir. Hastalık nedeninin tamamen ortadan kaldırıldığı ve tam bir iyileşmenin sağlandığı tedavi şekli "radikal tedavi" dir. Uygulanan tedavinin hastalık etkenini ortadan kaldırmaksızın, sadece hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı ve hastanın yaşam kalitesini artırdığı tedavi şekli "palyatif tedavi", tedavinin hastalık belirtilerini azaltarak, hastalığın hafif geçirilmesini sağlayan tedavi şekli "semptomatik tedavi"dir. Tedavinin ilaç ile yapılan şekli ise “farmakoterapi” adını alır. Doğru seçenek D'dir.

Yanıt Açıklaması: Reçetelerde fazla miktarlar için “Kıyye” kullanılmıştır. Bu birim okka’ya (400 dirhem = 1283 gram) karşılık gelmekteydi. “Kıyye-i aşari” ya da “Kıyye-i cedide” deyimleri kilogram karşılığı olarak kullanılmıştır.