Temel İlaç Bilgisi Ve Akılcı İlaç Kullanımı

Yanıt Açıklaması: Bakteri, virüs, mantar, protozoon ve parazit gibi çeşitli organizmaların sebep olduğu hastalıklara enfeksiyon hastalıkları denir?

Yanıt Açıklaması: Antianemik ilaçlar kanın oksijen taşımasından sorumlu olan eritrositlerin toplam sayılarının veya hemeglobin seviyesinin düşüklüğü ile belirgin olan kan hastalığının tedavisinde kullanılan ilaç grubuna girer dolayısıyla bu ifade doğru bir ifadedir.

Yanıt Açıklaması: “Pigmentarii” veya “Seplasiarii” diye bilinen esnaf grubu ise kendi ülkelerinde elde edilen drogların yanında, dış ülkelerden temin edilen drog ve baharatı da dükkânlarında satıyorlardı. Bu esnaf grubu Osmanlı İmparatorluğu döneminde “Aktar” olarak bilinen grubun karşılığıdır.

Yanıt Açıklaması: İnsülin, karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmaları gibi temel metabolik olaylarda önemli görevlere sahip olan pankreatik bir hormondur. İnsülinin salınımında ve/veya işlevler inde oluşan bozukluklar sonucu karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmalarındaki düzensizlik ve hiperglisemi ile ortaya çıkan metabolik hastalığa Diabetes mellitus adı verilir. Diabetes mellitus, kandaki glukoz yani seker düzeyinin normal sınırların üzerinde olması ile belirgin bir hastalık olduğu için halk arasında seker hastalığı adı ile anılır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1072-1074 yıllarında Kaşgarlı Mahmud un yazdığı Divanü Lügat it Türk olarak bilinen ilk Türkçe sözlükte, eczacılık ve tıpta kullanılan bitkilerin Türçe isimleri verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde patent almak için, Türk Patent Enstitüsüne (TPE) başvurulmaktadır. TPE, ulusal başvurular ile Patent İş birliği kapsamında ulusal fazda patent koruması talep eden başvuruların işlemlerini, yürürlükteki mevzuat kapsamında işlemlerini yürüterek patent belgesi vermektedir. Türkiye’de alınmış bir patent, yalnız Türkiye içinde sahibine hak sağlamaktadır. Ülkemizdeki patent korumasında incelemesiz ve incelemeli olmak üzere iki sistem bulunmaktadır. İncelemeli patent sisteminde, araştırma raporundan sonra inceleme raporu düzenlenmektedir. İncelemesiz patent sisteminde ise sadece araştırma raporu düzenlenirken inceleme raporu düzenlenmemektedir.

Yanıt Açıklaması: 1072-1074 yıllarında Kaşgarlı Mahmud’un yazdığı “Divanü Lügati-t-Türk” olarak bilinen ilk Türkçe sözlükte, eczacılık ve tıpta kullanılan bitkilerin Türkçe isimleri verilmiştir. Bunlara örnek verecek olursak; Ot: Ateş, ilaç hazırlanmasında kullanılan madde (drog). (Drogların genellikle acı ve yakıcı lezzetli olması nedeniyle). Ot Yem: Baharat (yakıcı yem). (Baharatın (karabiber, kimyon, tarçın gibi) lezzetinin genellikle yakıcı olmasından dolayı). Otacı: Hekim, ilaç yapan. Em: İlaç. Emçi: İlaç hazırlayan (eczacı).

Yanıt Açıklaması: İlaçlar vücutta eksik olan endojen maddenin eksikliğini gidererek etki gösterebilirler: İlaçlar, vücutta eksik olan endojen maddelerin yerini alarak etki gösterebilirler. Örneğin, tip I diyabet hastalarının yaşamlarına devam edebilmeleri için dışarıdan düzenli olarak insülin hormonu almaları gerekir (hormon replasman tedavisi).

Yanıt Açıklaması: Uygur Türklerinde; tablet, pastil, süpozituvar, merhem, infüzyon, dekoksiyon gibi ilaç şekillerine rastlanılmıştır. İlaç hazırlamada; havan, kaynatma kabı, süzme kabı, değirmen, kevgir, süzgeç, çanak, keten torba gibi aletler kullanılmıştır. Hasta tarafından alınması gereken ilaç miktarları belirtilirken; kaşık, bıçak ucu, büyük bir kap, mercimek kadar gibi ifadeler kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü ilacı,"fizyolojik sistemleri veya patalojik durumları, alanın yararına değiştirmek veya incelemek amacıyla kullanılan ya da kullanılması öngürülen bir madde veya ürün" olarak tanımlamıştır. Sorunun cevabı olan doğru şık "B" olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İyi İmalat Uygulamaları (Good Manufacturing Practice - GMP), ilaç fabrikasında ürünün kalitesini güvence altına almaya ve kusurları önlemeye yönelik olarak tesis edilen bütün kontrolleri ve ölçümleri kapsamaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Albümin, ilaçların önemli bir kısmının, özellikle asidik ilaçların yüksek oranda bağlandığı bir plazma proteinidir. İlaçlar, albüminin üzerinde bulunan bağlanma yerleri için birbirleri ile yarışabilirler; albüminin üzerindeki bağlanma yerine afinitesi yüksek olan ilaç, düşük olanı bu yerden uzaklaştırabilir. Salisilik asid, dikumarol, varfarin ve dijitoksin gibi ilaçlar, plazma albüminine yüksek oranda bağlanan bazı ilaçlardır. Kronik karaciğer hastalıkları, kronik böbrek yetmezliği ve ciddi beslenme bozukluklarında, kandaki albümin miktarı azalabilir (hipoalbüminemi) ya da albüminin ilaçları bağlama özelliği bozulabilir. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'B' seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bazı ilaçların hücre içi ve hücre dışı yapılara bağlanmaları ya da aktif transport ile hücre içine alınarak depo edilmeleri olarak tanımlayabileceğimiz sekestrasyon olayı, ilaçların dokular arasında eşit olmayan biçimde dağılmalarına neden olur. (sayfa 83) Yüksek ölçüde lipofilik ilaçların dağılım profillerini değiştirebilen bir olay da “ redistribüsyon ” (yeniden dağılma) dır. (sayfa 82) İlaçlar bazen biyotransformasyon ile “daha güçlü” ya da “daha uzun etkili” bileşiklere de dönüşebilirler ( biyoaktivasyon ). (sayfa 84) Kandaki albümin miktarı azalabilir ( hipoalbüminemi ) (sayfa 82) Vücuda alınan ilaçların, vücutta bulunan enzimler tarafından, kimyasal değişikliklere uğratılmasına biyotransformasyon (metabolizma) adı verilir. (sayfa 84)

Yanıt Açıklaması: Aerosol, özel çözücüler içinde hazırlanan ve solunum yoluyla uygulanan farmasötik şekillerdir. Ekstre, bitkisel drogların su, alkol ve eter gibi çözücüler ile karıştırılarak ekstrakte edilmelerini takiben, çözücünün uçurulması ile elde edilen farmasötik şekillerdir. Enema, rektal yoldan kullanılan ilaç solüsyonu ya da süspansiyonudur. Hacmi 1-20 ml arasına olan enemalara “mikroenema”, 100 ml üzerinde olan enemalara ise “lavman” adı verilir. Lavmanlardan, rektum ve kalınbağırsağı boşaltmak amacıyla yararlanılır. Tentür, İlaç etkin maddelerinin, alkol ya da eter gibi çözücüler içinde eritilmesi ile hazırlanan çözeltilerdir. Süspansiyonlar, Katı formdaki ilaç etkin maddelerinin sıvı içinde çözünmediği ancak ufak parçacıklar biçiminde dağıldığı farmasötik şekillerdir.

Yanıt Açıklaması: Sıvı Farmasötik Şekiller şunlardır: Solüsyon, Süspansiyon, Emülsiyon, Şurup, Posyon , Tentür , Eliksir/İksir, infüzyon ve Dekoksiyon, Ekstre , Enema, Sprey.

Yanıt Açıklaması: Hekimliğin babası olarak kabul edilen Grek hekim Hippokrates (M.Ö. 460-377), hekimliği dinden ayırıp ilmî esaslara bağlamıştır. Doğru seçenek C'dir.

Yanıt Açıklaması: Validasyon, bir ilaç üretim tesisinde, sistemin yapması gerekeni ve bekleneni yaptığının, ölçütlere göre saptanması, kanıtlarla doğrulanması ve belgeler ile ispatlanmasıdır. Önceden tespit edilmiş ölçütler, işletme protokol belgelerinde detaylı olarak yer almak zorundadır.

Yanıt Açıklaması: Grek hekim Dioskorides (20-79), özellikle tıbbi bitkiler ile ilgilenmiştir. Grekçe olarak yazdığı “Peri hyles iatrikes” (İlaçlar bilgisi) adlı eseri, Arapçaya “Kitab-al Hasayis”, Latinceye ise “Materia Medica” ismiyle çevrilmiştir. Bu eser, 1500 yıl kadar tedavi alanında ana kaynak olarak kullanılmıştır. Beş kitaptan oluşur.

Yanıt Açıklaması: Ürün patentleri; molekül patenti, türev patenti, kristal form (polimorf) patenti ve etkin madde karışım patentidir. E seçeneğindeki Endikasyon patenti ise ürün patentleri altında yer almamaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Metildopa, gebelik dönemindeki hipertansiyonda güvenle kullanılan bir ilaçtır. Bu açıklamaya göre doğru seçenek 'A' seçeneğidir.