Gelişimsel Yetersizliklerin Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Evde bakım hizmetleri, bireyin alışılmış bakım hizmetlerinden farklı bir bakım türüdür. Birey ve bakım hizmeti verecek personel arasındaki ilişki istenen düzeyde olmayabilir. Bu yüzden her birey açısından verimli olmayabilir. Bu durum evde bakım hizmetinin dezavantajlarından biri olarak değerlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel yetersizliğin nedenleri doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası olmak üzere üç ana başlıkta ele alınır: Doğum Öncesi Nedenler: Doğum öncesi malnütrisyonu, fenilketanüri, beyin hasarı ya da enfeksiyonu, kromozom anoma­lileri ve genetik etmenler, annenin radyasyona ve röntgen ışınına maruz kalması, çevre kirliliği, alkol, sigara tüketimi, uyuşturucu kullanımı, kan uyuş­mazlığı, annenin geçirdiği hastalıklar ve kullandığı ilaçlar, annenin yaşı gibi etkenler etkili olmaktadır. Doğum Sırası Nedenler: Prematüre doğum, menenjit, doğum esnasında kafa travması, bebeğin oksijensiz kalması, uzman olmayan kişilerin doğumu gerçekleştirmesi, doğu­mun hijyenik olmayan ortamlarda yapılması, do­ğuma yardımcı aletlerin doğru kullanılmaması gibi nedenler söylenebilir. Doğum Sonrası Nedenler: Doğum sonrasında kafa zedelenmeleri, kurşun zehirlenmesi, çocuk istismarı ve çocuk ihmali, ge­lişim ya da beslenme problemleri, çocuk istismarı, çocuğun gelişimi ve özellikle sosyal-duygusal geli­şimi gibi sosyal, fiziksel, çevresel sebepler şeklinde sıralanabilir. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Yalnız III

Yanıt Açıklaması: Anayasa’nın 42. maddesi yurttaşların eğitim ve öğretim haklarını düzenlemektedir. Anayasa’nın 42. maddesi şu şekildedir: “Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılâpları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz. Eğitim ve öğretim hürriyeti, Anayasaya sadakat borcunu ortadan kaldırmaz. İlköğretim, kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır. Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar, Devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak, kanunla düzenlenir. Devlet, maddî imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır. Eğitim ve öğretim kurumlarında sadece eğitim, öğretim, araştırma ve inceleme ile ilgili faaliyetler yürütülür. Bu faaliyetler her ne suretle olursa olsun engellenemez. Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve öğretim kurumlarında okutulacak yabancı diller ile yabancı dille eğitim ve öğretim yapan okulların tâbi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletlerarası antlaşma hükümleri saklıdır”. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler genel eğitim sınıflarında kaynaştırma öğrencisi olarak eğitim hizmetlerinden yararlanabilmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin gereksinim duyduğu kişisel bakım hizmetleri şunlardır: • Bireyin tuvalet ihtiyacının giderilmesi konusunda yardımcı olunması ve gerekli durumlarda temizliğinin yapılması • Tırnak kesimine yardımcı olunması • Saçlarının taranmasına yardımcı olunması • Dişlerini fırçalama, temizleme ve ağız bakımı konusunda yardımcı olunması • Banyo yaptırılması • Yemek yerken yardım edilmesi • El, yüz ve ayak temizliğinde yardımcı olunması • Kulak ve burun temizliğinde yardımcı olunması • İstenmeyen tüylerin temizliğinde yardımcı olunması • Kıyafetlerini giyip çıkarmasına yardımcı olunması • Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesine yardımcı olunması. Yemek yeme ise özbakım berilerinden olup, doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel gerilik; standardize edilmiş referans testlere göre ya da bireyin yaşıtlarına göre gelişiminin ortalamanın altında olma durumu olarak tanımlanmaktadır. Yaygın gelişim geriliği ise kaba motor, ince motor, dil/konuşma, bilişsel ve sosyal/kişisel gelişim alanlarının iki veya daha fazlasında belirgin gerilik olması olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: OSB olan bireylerin öğretim sürecinin odaklandığı temel alanlar dil, iletişim ve öz bakım ve toplumsal beceri alanları olmaktadır. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Etkinlik çizelgesi, OSB olan bireyin gününü oluşturan etkinlikleri hedeflenen sırada yerine getirmesini sağlamak amacıyla geliştiren resim ya da sözcükler dizisidir. Etkinlik çizelgeleri OSB’li bireyin gününü tahmin edilebilir hâle getirmekte ve bireye günlük rutinlerdeki değişimlere hazır olma fırsatı sunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ağır düzeyde zihinsel yetersizlik

Yanıt Açıklaması: Kas-iskelet sistemi ile ilgili fiziksel yetersizliklerin içerisinde, kas hastalığı, kol bacak eksikliği, kalça çıkığı, romatoid artrid, doğuştan şekil bozukluğu ve ateşli romatizma yer almaktadır. Doğru cevap "A" dır.

Yanıt Açıklaması: Vineland Uyum Davranış Ölçeği (VUDÖ), çocukların özellikle uyum davranışlarını incelemeye yönelik bir ölçme değerlendirme aracıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yemek yeme becerilerinin kazanılmasını etkileyen etmenleri şöyle sıralayabiliriz: • Küçük kas becerilerinin gelişimindeki yetersizlikler sinir sistemi ile ilgili yetersizlikleri ağız boşluğu ve kas yapısındaki bozukluklar (tavşan dudak, yarık damak vb.) ve diyet yapılmasını gerektiren durumlar yemek yeme becerilerinin kazanılmamasına ya da geç kazanılmasına yol açmaktadır. • Görme ya da işitmedeki yetersizlikler ve öğretim fırsatı sağlamayan öğretim ortamları yemek yeme becerilerini olumsuz etkileyebilir. • Ayrıca yemek yeme ile bazı davranışsal sorunlar da yemek yeme becerilerinin kazanılmasını olumsuz olarak etkileyebilir. Yemek yemeyi reddetme, çok hızlı yemek yeme, yediklerini çıkarma, yemek kokusuna duyarlılık, takıntılı biçimde bazı yiyecekleri yeme davranış sorununa örnek verilebilir. Yemek yeme bozukluğu tamamıyla genetik bir bozukluktur demek yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Öğürme refleks, serebral palsili çocuklarda oral motor fonksiyon bozuklukları içerisinde değerlendirilmektedir. Diğer seçeneklerin hepsi doğru kategoride verilmiştir. Dolayısıyla doğru cevabımız B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Grupla Problem Çözme Modeli

Yanıt Açıklaması: Öz bakım becerilerinin de içinde olduğu bağımsız yaşam becerilerinin öğretimi sürecinde yapılacak düzenlemelerde; özel eğitimciler, sosyal hizmet uzmanları, fizyoterapistler, psikologlar, çocuk gelişimcileri, hemşireler görev alır.

Yanıt Açıklaması: Zihinsel yetersizliği olan bireylerin yaklaşık %60’ı resim, işaret ve fotoğraf gibi sembolik iletişim biçimlerini kullanabilirler. Bu araçlarla kurulan iletişim, sembolik iletişimdir.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel yetersizliği olan bireylere verilen kurum bakım hizmeti üç bakanlığa bağlı kurumlar tarafından yürütülmektedir. Bu bakanlıklar, Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'dır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 26244 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik” 30.07.2006 tarihinde yayınlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bakıma muhtaç özürlünün özellikleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen bakım hizmetleri sunulur. a. Kişisel bakım hizmetleri; 1. Banyo yaptırılması 2. Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması 3. Tırnaklarının kesilmesi 4. Saçlarının taranması 5. Dişlerinin temizlenmesi 6. Yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi 7. El, yüz ve ayak temizliği 8. Sakal tıraşının yapılması 9. İstenmeyen tüylerin temizlenmesi 10. Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması 11. Burun ve kulak temizliğinin yapılması 12. Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi 13. Odasının temizlenmesi 14. Çamaşırlarının yıkanması gibi hizmetleri içerir. Yönetmelik bu boyutlarında incelendiğinde, OSB olan bireylerde de dâhil olacak biçimde tüm yetersizliği olan bireylerin bakımı sürecinde “öz bakım becerileri” öncelikli kazandırılması gereken bir beceri alanı olduğu görülmektedir.