Gelişimsel Yetersizliklerin Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Öz bakım becerilerinin de içinde olduğu bağımsız yaşam becerilerinin öğretimi sürecinde yapılacak düzenlemelerde; özel eğitimciler, sosyal hizmet uzmanları, fizyoterapistler, psikologlar, çocuk gelişimcileri, hemşireler görev alır.

Yanıt Açıklaması: Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler çoğunlukla okul öncesi dönemde gelişimlerindeki geriliklerle fark edilirler ve yaşları ilerledikçe akranları ile aralarındaki bu fark giderek artabilmektedir. Bu bireyler daha çok ayrı özel eğitim okullarında ya da genel eğitim okulları bünyesinde açılmış¸ olan özel sınıflarda eğitim alabilmektedirler. Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler ilköğretime başladıklarında fark edilirler. Ağır ve çok ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler ise doğumla birlikte fark edilirler.

Yanıt Açıklaması: Zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip ailelerin gereksinimlerini: 1. Bilgi-eğitim gereksinimi 2. Duygusal destek gereksinimi 3. Bakım gereksinimi 4. Maddi gereksinim olarak dört ayrı kategoride sıralamak mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin kendi yetersizlik durumlarına ilişkin tıbbi veya teknik açıklamalar yapılması gerekiyorsa, sade ve yalın bir şekilde anlatılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel ya da sağlık yetersizliklerinin nedenlerini doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası nedenler olarak üç başlık altında toplamak mümkündür. Travmatik nedenlerde doğum sonrası nedenler arasında yer almaktadır. Doğru cevap "E" dir.

Yanıt Açıklaması: Kistik fibrosiz genellikle çocukluk çağında ortaya çıkan kalıtsal bir hastalıktır. Bu hastalık bireyin dış salgı bezlerinin yer aldığı organları (pankreas, ince bağırsak, akciğer gibi) tuttuğu için organların salgılarında değişiklikler görülür.  Bu bireylere sindirim enzimlerinin yetersiz olması nedeniyle pankreas enzim desteği sağlanmalıdır. Kistik fibrosizin tıbbi beslenme tedavisi de muhakkak bireyin kişisel özellikleri göz önüne alınarak bir diyetisyen tarafından planlanmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: "Rett Sendromu"dur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Cinsel gelişimde kişisel alanını koruma da sağlıklı cinsel gelişimin önemli bir parçasıdır. Bu bağlamda kişisel alanını koruyamamak cinsellikle ilişkili sorun davranışlara zemin oluşturabilmektedir. Bu nedenle, çocuklara dokunulmazlık ve izin alma-izin verme öğretiminden sonra kişisel alan algısı çalışmaları da yapılmalıdır. Çocuklar için bu algı, oyun sırasında yanlışlıkla birbirlerine zarar verme ihtimalini de ortadan kaldıran bir beceriye dönüşecektir. Bu beceri aynı zamanda tacizden koruma amacıyla öğretilmektedir. Kişisel alan algısı için çocuğun kendi kol mesafesi esas alınabilir. Çocuğa tanımadığı ya da öfkeli görünen çocuklardan bir kol mesafesi kadar uzakta durması gerektiği öğretilmelidir. Kişisel alanını koruma, saldırganca davranmadan kendi güvenliğini sağlama becerisidir.

Yanıt Açıklaması: Dizartri motor konuşma bozukluğudur. Fiziksel yetersizlik değildir.

Yanıt Açıklaması: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı hizmet      po­litikası incelendiğinde öncelikle “aile yanında  ba­kım” temel alınarak kuruluş bakımı son aşamada ve zaruri durumlarda uygulanacak bakım modeline dönüşmüştür. Koruyucu önleyici hizmet model­lerine ağırlık verilerek birey ve aileler kendi doğal ortamlarından koparılmadan desteklenmekte ve toplumsal hayattan soyutlanma riskleri en aza in­dirilmeye çalışılmaktadır. Ayrıca 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu ve 633 sayılı KHK’nın ilgili bölümünde “Engel gruplarına yönelik bakım,  re­habilitasyon, toplumsal hayata katılmalarına ilişkin sosyal hizmet programları oluşturmak, geliştirmek ve uygulamakla yükümlüdür hükmü yer almakta­dır. Mevzuata bakım hizmetlerinin kapsamı ile ilgili bakıldığında ise “Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tes­piti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliğin üçüncü bölümünde bakım hizmetlerinin kapsamına ilişkin açıklamalar yer almaktadır. Bu bölümde özellikle bakım hizmet­lerinin yetersizliği olan çocuğun bakımına yönelik olarak özellikle kişisel bakım hizmetlerini ve  psi­ko-sosyal destek hizmetlerini kapsaması gerekliliği vurgulanmaktadır. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Ankara Gelişim Tarama Envanteri 0-6 yaş bebek ve çocukların psikolojik gelişimlerinin değerlendirilmesi amacıyla geliştirilmiş bir testtir. Söz konusu test annelere ya da çocuğa bakım veren baba veya bakıcıya çocuk hakkında sorular yöneltilerek yapılır. Envanter  dil-bilişsel gelişim alanı, ince motor gelişim alanı, kaba motor gelişim alanı ve sosyal beceri-öz bakım gelişim alanı olmak üzere dört alt alandan oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ayrık denemelerle öğretim

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğal Öğretim Yöntemleri

Yanıt Açıklaması: Söz konusu fiziksel yetersizlik multiple skleroz yetersizliğidir. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mahremiyet, örtülülük, gizlilik ve dokunulmazlık kavramlarıyla ele alınmalıdır. Bireyin vücuduna bakılmaması için örtülü olması, dokunulmaması ve hakkında konuşulması mahrem olan bölgeleriyle ilgili gizliliğin korunması ha^lidir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Serebral palsinin doğum öncesi en önemli nedenlerden biri, annenin hamilelik döneminde geçirdiği kızamıkçık gibi bulaşıcı hastalıklardır.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel ya da sağlık yetersizlikleri yetersizlik derecelerine göre üç grupta toplanabilmektedir (Heward, 1996; Kobal, 2003). Yetersizliklerin bu sınıflamasında, yetersizliği olan bireyin hangi alt boyutta olacağının belirlenmesinde bireyin gereksinim duyduğu desteğin yoğunluğu temel alınmaktadır. Takip eden bölümde bu sınıflamanın alt başlıkları kısaca özetlenmiştir. Hafif Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan bi- reyin kişisel gereksinimlerini bağımsız olarak karşılayabilmesi, günlük yaşamını sürdürme- de herhangi bir alete ya da desteğe gereksi- nim duymaması, yaşamını bağımsız olarak ya da çok az bağımlı olarak sürdürebilmesi, tedavi ve eğitim desteği sağlandığında motor becerilerinin niteliğinin artma potansiyeline sahip olması, tedavi ve eğitim desteği sağlan- madığında ise motor becerilerinin niteliğin- de gerileme ihtimalinin olması durumudur. Orta Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan bi- reyin günlük yaşamını sürdürmede az da olsa desteğe gereksinim duyması, bazen bağımsız olabilmesi, işlevsel baş kontrolüne sahip ol- ması, eklemlerinde işlevlerini sınırlayan ve ağ- rıya neden olan şekil bozukluklarının olması, bireysel gereksinimlerinde yardımcı aletleri (yürüme cihazı, koltuk değneği, uyarlanmış aletler) kullanması, okul başarısını ya da ya- şına uygun motor becerilerin kazanılmasını engelleyen duyu-algı bozukluklarının olması durumudur. Ağır Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan ki- şinin tekerlekli sandalyeye ve desteğe bağımlı olması, bireysel gereksinimlerini karşılamada tam bağımlı olması, baş kontrolünün zayıf olması, eklemlerinde işlevlerini sınırlayan ve ağrıya neden olan şekil bozukluklarının olma- sı, okul başarısını ve yaşına uygun motor becerilerin kazanılmasını engelleyen duyu-algı bozukluklarının olması durumudur. Doğru seçenek B'dir.

Yanıt Açıklaması: Astım hırıltılı solunum, nefes alıp-vermede zorluk, öksürme gibi belirtilerle ve ataklarla kendini gösteren süreğen bir akciğer rahatsızlığıdır. Çocuk hastalıkları arasında en sık rastlanılan hastalık astımdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: OSB’li bireylere tuvalet yapma becerisinin    kazandırılmasında yaşı, dikkat süresi sahip olduğu psikomotor beceriler ve tuvalete yapma beceri­sindeki düzeyi gözönünde bulundurlar. Çocuğa uygun ipucu belirlenerek becerinin öğretimine geçilebilir. Öğretim sırasında daha önceden hazır­lanan beceri analizi kullanılıp çocuğun yaptığı ve yapamadığı beceri analizi basamakları işaretlenir. Böylece yetersizliği olan çocuktaki ilerlemeler ya da ortaya çıkan olası sorunlar belirlenmiş olur. Becerinin genellenmesi kazanılan becerinin    öğ­renildiği ortamdan başka ortamlarda başka araç­larla başka kişilerin varlığında ve başka yönergeler verildiğinde yapılması demektir. Eğer uyarlama yapıldı ise öncelikle uyarlamanın kaldırılması ge­rekmektedir. Uyarlamalar kaldırıldıktan sonra ço­cuğun kazandığı tuvalet yapma becerisini başka tu­valetlerde gerçekleştirmesi üzerinde durulmalıdır. Doğru yanıt C’dir.