Gelişimsel Yetersizliklerin Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Tuvalet öğretimi için belirlenen boşaltım saatinden birkaç dakika önce birey tuvalete oturtulur. Boşaltım gerçekleşirse bunun için pekiştirilir. Tüm doğru boşaltımlar tüm ortamlarda aynı tutarlılıkta pekiştirmelidir. Bu bireyin farkındalığını artıracaktır. Boşaltım gerçekleşmezse pekiştirme ya da cezaya yer verilmez. Etkili olan pekiştireçler bireysel olarak saptanmalı ve öğretime başlamadan önce etki durumu test edilmelidir. Kullanılacak pekiştireçlerin tuvalet ortamı içinde kullanılabilecek özellikte olmasına dikkat edilmelidir. A seçeneğinde verilen ifade doğru değildir. Tuvalet öğretimi sırasında altına kaçırmalar olursa görmezden gelinmelidir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Özel bakım merkezleri, “Bakıma Muhtaç Engellilere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği” ile faaliyet göstermekte olup, ihtiyaçlarını başka birinin yardımı olmadan karşılayamayan bireylere hizmet etmektedir.

Yanıt Açıklaması: DSM-5 e göre Otizm, Asperger Sendromu, Atipik Otizm ve Çocukluk Dezentegratif Bozukluğu alt kategorileri “Otizm Spektrum Bozukluğu” (OSB) çatısı altında toplanmaktadır. Ayrıca, DSM-5 kılavuzunda otizm, (a) sınırlı/yinelenen ilgi ve davranış örüntüleri, (b) sosyal etkileşim ve iletişimde belirgin yetersizliklerle kendini iki boyutta gösteren nöro-gelişimsel bir bozukluk olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel yetersizliği olan bireyin yapması gereken pek çok şeyi anne-babalar kendilerine yaparak çocuğun bu tür deneyimlerden yararlanmasının önüne geçebilir. Bu tutumla büyüyen gelişimsel yetersizliği olan bireyler ilerleyen yıllarda kendini savunamayan, çekingen, sessiz, içe kapanık olabilirler.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel yetersizliği olan bireylere yönelik bu başlık altında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından sunulan hizmetler yer almaktadır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı gelişimsel yetersizliği olan bireyler şu alanlarda hizmet sunmaktadır: (a) evde bakım hizmeti, (b) yatılı bakım ve rehabilitasyon merkezi, (c) umut evleri ve (d) özel bakım merkezleri. Çoklu tanı ve değerlendirme hizmeti ise, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Rehberlik ve Araştırma Merkezleri tarafından sunulabilen bir hizmet olup, doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Etkinlik çizelgesi, OSB olan bireyin gününü oluşturan etkinlikleri hedeflenen sırada yerine getirmesini sağlamak amacıyla geliştiren resim ya da sözcükler dizisidir. Etkinlik çizelgeleri OSB’li bireyin gününü tahmin edilebilir hâle getirmekte ve bireye günlük rutinlerdeki değişimlere hazır olma fırsatı sunmaktadır. Özellikle günün farklı zamanlarında yerine getirmesi gereken öz bakım ve gün lük yaşam becerilerinin sırasının ve basamaklarının öğretilmesi için oldukça kullanışlıdır. Genel olarak etkinlik çizelgesi hazırlanma aşamasında gerçekleştirilmesi gereken basamaklar şu şekilde sıralanabilir. : (a) etkinlikleri seçme, (b) resimleri oluşturma, (c) araç-gereçleri hazırlama, (d) pekiştireçleri belirleme ve hazırlama, (e) çevreyi düzenleme ve (f ) sosyal etkileşim becerilerinin öğretimi planlanma.

Yanıt Açıklaması: Zarar verme davranışları (a) başkalarına karşı zarar verme davranışları, (b) yıkıcı davranışlar ve kendine karşı zarar verme davranışları olmak üzere üç farklı şekilde sınıflandırılmaktadır. Başkalarına zarar verme davranışları ve yıkıcı davranışların kendi içinde alt sınıflamaları yer almaktadır. Bunlar; planlı zarar verici davranışlar ve tepkisel zarar verici davranışlardır. Zihinsel yetersizliği olan bireylerde planlı zarar verme davranışları oldukça nadir görülmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Maddi destek psikolojik destek değildir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Otizmle ilgili en yoğun gelişmeler 1980 sonrasında görülmektedir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Beceri analizi kullanılarak çocuğun bulunduğu performans düzeyi belirlenir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: I-II

Yanıt Açıklaması: Psikososyal destek hizmetleri ise, aşağıdaki konularda destek hizmetlerin sunulmasını içermektedir. Ailenin, yetersizliği olan bireyi ve yetersizlik durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yöne- lik verilecek hizmetler, Bakıma muhtaç bireyin kendisinin, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik verilecek hizmetler, Yetersizliği olan birey ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik veri- lecek hizmetler, Yetersizliği olan bireyin bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kül- türel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetleri, • Yetersizliği olan bireyin terk edilme, reddedilme, durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik ve benzeri olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon, stres ve benzeri durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik verilecek hizmetler psikososyal destek hizmetleridir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak uygulamacı  yardımı olarak tanımlanan bu stratejiler; ipucu sunarak OSB’li bireyin beklenilen davranışı sergilemesini sağlaması, ardından sergilenen davranışın bir sonucu olarak onu pekiştirmesini ve performansa dayalı olarak ipucunu aşamalı biçimde silikleştirmesini içermektedir. İpuçları çeşitlilik gösterebilir. Alan yazında genel olarak beş temel ipucu biçimden söz edilir. (a) sözel ipucu, (b) jestsel ipucu, (c) görsel ipucu, (d) model ipucu ve (e) fiziksel ipucu.

Yanıt Açıklaması: Sinir sistemi ile ilgili yetersizlikler bireyin sinir sisteminde meydana gelen ve her hangi bir nedene dayalı olan ve bireyin normal performans göstermesini engelleyen yetersizliklerdir. Fiziksel yetersizliklerin bu alt başlığı altında yer alan yetersizlikler şunlardır: (a) serebral palsi, (b) spina bifida, (c) çocuk felci, (d) multiple skleroz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa yetersizliği olan bireylerinde temel kamusal haklarını belirlemektedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası altı maddesi (41., 42., 49., 50., 60. ve 61. maddeler) yetersizliği olan bireylerin temel haklarını düzenlemektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 2006

Yanıt Açıklaması: Özürlü bireylerin ortez ya da yardımcı cihazının tayininde bireyi ve aileyi bilgilendirmek Fiziksel rehabilitasyona alınan özürlü bireylerdeki gelişimleri takip etmek ve gelişim raporu hazırlamak Özürlü bireyin gelişen aşamalarından ve doktor kontrollerinden okul/eğitim kurumu müdürünü ve aileyi bilgilendirmek fiyoterapistin görevidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğum Öncesi Nedenler: Anne-baba arasındaki akrabalık, kan uyuşmazlığı, annenin  leğen kemiğinin dar olması, anne yaşının 20’nin altında ya da 35’in üstünde olması, annenin yaptığı doğum sayısı, baba yaşının yüksek olması, hormonal bozukluklar, annede şeker hastalığı, hamilelikte yaşanan duygusal travmalar, annenin madde bağımlılığı, annenin hamileliğinin özellikle ilk üç ayında geçirdiği kızamık, suçiçeği gibi bulaşıcı hastalıklar, gebelik sürecinde annenin röntgen ışınına maruz kalması, annenin aldığı bazı ilaçlar, annenin gebeliği sonlandırma çabaları, geçirdiği travmalar, kötü ya da yetersiz beslenme, plasentanın anne rahminden erken ayrılması, plasenta yetersizliği gibi durumlar çocuğun beyninde gelişim bozukluğuna neden olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yemek reddi ve/veya seçiciliği genellikle yemeğin türüne, dokusuna, ısısına, yemek yenen yere ve besleyen kişiye göre şekillenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğum Öncesindeki (Prenatal) Nedenler: Gelişimsel geriliğin doğum öncesi nedenlerinin içinde en önemli olanı kalıtsal nedenlerdir. Kalıtsal nedenler anne ve babadan geçen ve çocuğun gelişimsel olarak geri kalmasına neden olan biyolojik temelli olgulardır. Doğru cevap "C" dir.