Gelişimsel Yetersizliklerin Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Doğum Öncesi Nedenler Doğum öncesi malnütrisyonu, fenilketanüri, beyin hasarı ya da enfeksiyonu, kromozom anomalileri ve genetik etmenler, annenin radyasyona ve röntgen ışınına maruz kalması, çevre kirliliği, alkol, sigara tüketimi, uyuşturucu kullanımı, kan uyuşmazlığı, annenin geçirdiği hastalıklar ve kullandığı ilaçlar, annenin yaşı gibi etkenler etkili olmaktadır . Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’nın 41. maddesi incelendiğinde yetersizliği olsun ya da olmasın bütün çocukların devletin koruması altında olduğu açıkça belirtilmiştir. Devlet aynı zamanda çocukların herhangi bir istismar ve şiddette karşı korunmasında koruyucu tedbirleri alma sorumluluğunu üstüne almış ve 41. madde ile güvence altına almıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Serebral Palsili çocukların motor ve fizyolojik pek çok özelliği beslenmelerini etkiliyor olup, sağlıklı beslenme bu faktörlerin içerisinde yer almamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Resmî Gazete’de yayınlanan Torba Yasa ile (10 Şubat 2016/ 6663 sayılı Kanun); engelli çocuğu olan anneler için, doğumdan sonra 12 ayı geçmemiş olması şartı ile 12 ay yarı zamanlı çalışma hakkı getirilmiştir. Cevap: E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Fallik dönem cinsel kimliğe ilişkin toplumsal rollerin gözlemlenerek taklit ve model alma yoluyla geliştirildiği bir dönemdir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: OSB olan çocuklar, takıntı davranışlar sergileyebilmektedir. Günlük rutinlerine sıkı sıkıya bağlıdırlar. Yemek yeme etkinliğinde hep aynı düzen, aynı tabak ve mekanları tercih etme eğilimindedirler.

Yanıt Açıklaması: Erken destek programı gelişimini geciktirebilecek biyolojik ya da çevresel riskleri bulunan ya da gelişimi gecikmiş olan 0-6 yaş grubundaki çocuklara verilen gelişimi destekleyici hizmetlerin bütününü içeren programdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kabızlığın önlenmesi için genel beslenme önerilerinin başında posa (lif) ve sıvı tüketiminin düzenlenmesi gelmektedir. Besinlerin sindirilemeyen kısımlarına posa denir. Posa sindirim sistemi hareketlerini düzenleyici etkiye sahiptir. Sebze, meyve, kuru baklagiller ve tam taneli tahıllar posa içeriği yüksek besinlerdir. Yulaf ezmesi diğer besinlere göre daha çok lif içermektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanun’un 11. maddesinde; “ Yeni doğan, erken çocukluk ve ço- cukluğun her dönemi fiziksel, işitsel, duyusal, sosyal, ruhsal ve zihinsel gelişimlerinin izlenmesi, genetik ge- çişli ve engelliliğe neden olabilecek hastalıkların erken teşhis edilmesinin sağlanması, engelliliğin önlenmesi, var olan engelliliğin şiddetinin olabilecek en düşük seviyeye çekilmesi ve ilerlemesinin durdurulmasına ilişkin çalışmalar Sağlık Bakanlığı’nca planlanır ve yürütülür ” ifadesi  yer almaktadır. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 2005’te çıkarılan O¨zürlüler Kanunu’nu temel alarak yetersizliği olan bireylere ve yakınlarına bazı sosyal haklar tanınmıştır. Bu Kanun’a göre, yetersizliği olan bireyler ve onların yakınlarına tanınan sosyal haklar, bu bireylere bazı hizmetlerin sunulmasını zorunlu kılmıştır. Bu bireylere sunulan sosyal hiz- metler genel olarak şunlardır: Engellinin evde bakımı (bakıcısına evde bakım ücreti verilerek) ya da bakımı verecek birisinin ol- madığı durumlarda kurum bakımı sağlanır. “2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun” un yürürlüğe girmesiyle birlikte; hiçbir sosyal güvencesi ve geliri bulun- mayan engellilere üç aylık dönemler ha^linde engel oranlarına göre farklı miktarlarda maaş bağlan- maktadır. Bu Kanun’a göre; %40-69 engelli aylığı, %70 ve üzeri engelli aylığı ve 18 yaş altı engelli yakını aylığı verilmektedir. Engellilere sağlık kurulu raporlarının verilmesi ve engelliliğin önlenmesi için sunulan (yenidoğan tarama programı, yetişkinlerde ise Hemoglobinopati Kontrol Programı) hizmetler, Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak sunulmaktadır. Engelliler eğitim konusunda desteklenmektedirler. Engelliler normal okullarda kaynaştırma eğitimi alabileceği gibi aynı zamanda özel eğitim ve rehabilitasyon mer- kezleri ile Milli^ Eğitim Bakanlığına bağlı özel eğitim okullarından verilen özel eğitimi de alabilirler. O¨zel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde eğitim alan öğrencilerin (bi- reysel eğitim için 6 seansı, grup eğitimi için 4 seansı olmak üzere toplamda 10 seansı) eğitim ücretlerinin bir kısmı Milli^ Eğitim Bakanlığı bütçesinden karşılanmaktadır. 10 seansın üzerinde eğitim almak isteyen öğrencilerin ücretleri, engellinin bakımından sorumlu kişiler tarafından karşılanmaktadır (Ulaş ve Uçku, 2012). Kamuda ve özel sektörde %3 oranındaengelli işçi çalıştırma zorunluluğu bulun- maktadır. Engelli personel kadrosunda ça- lışmak için, kişinin %40 ve üzerinde özür durumuna sahip olduğunu gösteren sağlık kurulu raporuna sahip olması ve işçi kadro- sunda çalışmak için Türkiye İş Kurumuna kayıtlı olması gereklidir. 2005’te 5378 sa- yılı Kanun’un yürürlüğe girmesiyle; kamu çalışanı engelli memura eğitim aldığı alanda çalıştırılması ve engelliye bakmakla yükümlü olan engelli yakını memura da tayin kolaylığı sağlanmıştır. Zihinsel engelli, ağır derecede engelli ya da birden fazla engeli olanlara ise özel korumalı iş yeri aracılığı ile iş imka^nı verilebilmektedir. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel yetersizliği olan çocuğunuza kakasının geldiğini fark etme, haber verme, boşaltım anına kadar kontrol etme, tuvalette gizliliği sağlama, uygun yere boşaltım yapma, uygun şekilde boşaltım yapma, boşaltım sonrası temizliğini kendisi yapma (dokunulmazlık), örtünme, ellerini temizleme gibi becerilerin hepsi tuvalet becerileri kapsamında öğretilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Verilenlerin hepsi doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Beslenme durumunun iyileştirilmesi adına verilebilecek bazı öneriler şunlardır: - Beslenmeye ilişkin altta yatan sorunlar (ağız ve diş problemleri, yutma güçlükleri, kabızlık, ishal, gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), iştah azaltıcı ilaç kullanımı gibi) tespit edilip önce onlar ortadan kaldırılmalıdır. - Besinlere alışma sürecinde anksiyeteyi azaltmak için yavaş yavaş ilerlemek gerektiği unutulmamalıdır. - Çeşitli sembol ve fotoğraflardan yararlanılarak yemek listeleri, öğün saatleri ve öğünlerin nerede yeneceği planlanabilir. Bu sayede çocuğun yeniliklere önceden aşina olması sağlanabilir. - Çocukların belirli bir öğün düzeni bulunmasına özen gösterilmelidir. - Sağlıklı beslenmeye ilişkin hikâye anlatımı veya oyun etkinlikleriyle çocukların beslenme alışkanlıklarını değiştirmek denenebilir.

Yanıt Açıklaması: 5378 sayılı Kanun’da “Erişilebilirlik” ayrı bir başlık olarak ele alınmış ve şu şekilde ifade edilmiştir; “ Yapılı çevrede engellilerin erişilebilirliğin sağlanması için planlama, tasarım, inşaat, imalat, ruhsatlandırma ve denetleme süreçlerinde erişilebilir lik standartlarına uygunluk sağlanır." Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Zihinsel yetersizlik tanısı koyabilmek için üç temel ölçüt söz konusudur. Bu ölçütlerden ilki zihinsel işlevlerde önemli derece de normal altı olmadır. Diğer bir deyişle bireyin zihinsel işlevler açısından uygulanan zekâ testinin puanına göre -2 standart sapma altında olma durumudur. İkinci ölçüt, bireyin uyumsal beceriler alanında (kavramsal, uyumsal ve sosyal beceriler) yer alan iki ya da daha fazla beceri alanında sınırlılıklar göstermesidir. Bu ölçüt bireyin toplum içinde uyum göstermesi durumunda zekâ katsayısı temelinde tanı konulmasını engellemektedir. Üçüncü ölçüt ise söz konusu sınırlılıkların 18 yaşından önce çıkmış olmasıdır. Bu ölçüt ile 18 yaşından sonra kaza, travma ya da hastalıklar nedeniyle zihinsel işlevleri zarar gören bireyler zihinsel yetersizlik tanısı alamamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Serebral palsi (SP) tek bir hastalık değildir. Serebral palsi, merkezi^ sinir sistemindeki zedelenme- ler sonucunda motor fonksiyonlardaki bozuklukların ön planda olduğu birçok hastalığı içine alan bir durumdur. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: I ve II

Yanıt Açıklaması: Örtülülük kuralı için öncelikle öz bakım (iç çamaşırı ve eşofmanını indirip kaldırma) becerilerinde bağımsızlık sağlanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel değerlendirme sürecinde, çocukların gelişimlerinin değerlendirilebilmesi için geçerli ve güvenilir testlere gereksinim duyulmaktadır. Ülkemizde mevcut geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış testler arasında; Ankara Gelişim Tarama Envanteri, Vineland Uyum Davranış Ölçeği, Denver II Testi ve Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı yer almaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sarılık bir beslenme rahatsızlığı olmayıp, diğer şıkta yer alanlar özel gereksinimli çocuklarda sıklıkla karşılaşılan beslenme sorunları arasında kendine yer bulmaktadır. Doğru cevap E'dir.