Gelişimsel Yetersizliklerin Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Bebeğin veya çocuğun metabolizması ile ilgili olumsuz durumlar, ileri derecede beslenme yetersizlikleri, boğulma, ciddi kafa travmaları, çocuk ihmal ve istismarı, yaralanma ve fiziksel etkiler, bulaşıcı hastalıklar, zehirlenmeler, uygun olmayan çevresel koşullar doğum sonrasında gelişim geriliğine neden olan etmenler arasında sayılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Gerçek nesne ile resimleri eşlemeyi öğrenen çocuğa bu gelişimsel beceri temel alınarak ‘yabancıyı ayırt etme’ öğretimi başlatılabilir.

Yanıt Açıklaması: İndirimler ve düzenlemeler aşağıdaki gibidir: • Gelir vergisi indirimi • Emlak vergisi indirimi • Özel tüketim vergisi indirimi (ÖTV) • Gümrük vergisi indirimi • Tıbbi, medikal ve eğitim araç gereçleri için KDV indirimi • SHÇEK evde bakım aylığı • EKPSS/Kura ile atanma hakkı • Engelli iş kurma projeleri • Engelli kimlik kartı hakkı • Engelli park yeri kullanım kartı • Ulaşım indirimleri hakkı • Muhtaç aylığı (Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından) • Elektrik, su, doğalgaz ve GSM tarife indirimleri (kurumların inisiyatifi dâhilinde) • Engelliler için AÖF harç indirimi hakkı • Müze ve ören yerleri indirim hakkı • Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden yararlanma hakkı

Yanıt Açıklaması: Genital dönemin temel amaçlarından biri de genç bireyin ailesine olan bağımlılığından koparak aile dışındaki bireylerle, özellikle karşı cinsten olan bireylerle olgun ilişkiler kurmayı öğrenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Zekâ düzeyini belirlemek amacıyla kullanılan zekâ testleri 6 yaşından sonra uygulanabilmektedir. Düzenlenen son yönetmelikle zekâ testi uygulanamayacak 6 yaşından küçük çocuklardaki zihinsel yetersizlik “bilişsel gelişimde gecikme” olarak değerlendirilmeye başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: KHK’nin 4. maddesi ise özel eğitimle ilgili temel ilkeleri belirlemektedir. Aynı zamanda KHK de belirtilen bu ilkelerin Türk millî eğitimini düzenleyen genel esaslar doğrultusunda belirlendiğinin altını çizmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde yapılan bir çalışmada (Çetin, 2013) dirençli epilepsisi olan çocukların ketojenik diyete uymaları sonucunda geçirdikleri nöbet sayısının düştüğünü bulmuş ve alternatif bir tedavi yöntemi olarak ilaca dirençli epilepsisi olan çocuklarda ketojenik diyetin kullanılabileceği belirtilmiştir. Ketojenik diyet; yüksek yağ, düşük karbonhidrat içeren ve vücutta açlığa benzer bir mekanizma oluşturan beslenme tedavisidir. Ancak ketojenik diyetin avantajlarının yanı sıra olası yan etkileri ise bulantı, kusma, ishal, kabızlık, kolesterol yüksekliği, açlık, hepatit ve böbrek taşıdır. Dolayısıyla hangi bireye ne zaman ve ne süre ile ketojenik diyetin uygulanacağı mutlaka multidisipliner bir ekip (hekim, diyetisyen, hemşire, psikolog vb.) tarafından planlanmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Otistik spektrum bozukluğu (OSB), belirtileri erken çocuklukta başlayan, karşılıklı sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinde yetersizlik, basmakalıp ve yineleyici (stereotipik) davranışlar, sınırlı ilgi alanları ve kısıtlı işlevsellik ile kendini gösteren, etkileri yaşam boyu devam eden nöro-gelişimsel bir bozukluktur. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Tarama testleri ile çocukların gelişimleri norma ya da ölçüte bağlı olarak değerlendirilmektedir. Tanılayıcı testler (diagnostic), çocuğun gelişimsel ve akademik alanlardaki güçlü ya da yetersiz yönlerini saptamak ve müdahale planları hazırlamak amacıyla geliştirilmiş kapsamlı değerlendirmeleri içeren araçlardır. Bu testleri uygulamak ve yorumlamak özel bir eğitim gerektirmektedir. Bu nedenle, testlerin uygulaması genellikle bu araçların kullanımı ile ilgili eğitim almış kişiler tarafından yapılmaktadır. Peabody Resim Kelime Testi, Gessell, Bayley Testi gibi araçlar erken çocukluk döneminde kullanılan tanılayıcı testlerdendir. Bu testlerin yanı sıra ülkemizde kullanılan zeka testleri de tanılama amacıyla kullanılan testlerdendir. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE), Türkiye’de 0-6 yaş bebek ve çocukların psikolojik gelişimlerini nesnel olarak değerlendirmek için ge­liştirilmiş bir gelişim tarama envanteridir. Envanter dört alt testten oluşmaktadır. Bu alt alanlar şunlardır; (a) Dil-bilişsel gelişim alanı, (b) ince motor gelişim alanı, (c) kaba motor gelişim alanı ve (d) sosyal beceri-öz bakım gelişim alanı. Gazi Erken Çocukluk Gelişimi Değerlendirme Aracı (GEÇDA); Psikomotor (PMG), Bilişsel (BG) , Dil (DG) ve Sosyal-Duygusal (SDG) olmak üzere dört alt testten oluşmaktadır. Denver II Gelişimsel Tarama Testi, gelişimsel geriliğin ve yetersizliğin değerlendirilmesi amacıyla en sık kullanılan test Denver II Gelişimsel Tarama Testi’dir.  Denver II kısa süreli bir eğitimden sonra kullanılabilmektedir. Kişisel, sosyal, ince motor, dil ve kaba motor alanlarında çocuğun kendi yaş grubundaki çocuklar ile karşılaştırılarak hangi yüzdelik dilimde olduğunu göstermesi açısından diğer gelişimsel tarama testlerine göre daha kolay uygulanma özelliğine sahiptir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Yasal düzenlemeler içinde en kapsayıcı olanlar,1997 yılında yürürlüğe giren 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 2005 yılında yürürlüğe giren 5378 sayılı Engelliler Kanunu’dur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Gerçek nesne ile resimleri eşlemeyi öğrenen çocuğa bu gelişimsel beceri temel alınarak ‘yabancıyı ayırt etme’ öğretimi başlatılabilir. Bu çalışmaya “güven çemberi” çalışması da denebilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin bakım ve rehabilitasyonun önemli bir aşamasında gelişimsel yetersizliği olan bireylerin iş dünyasında kendilerine bir iş bulması ve bu şekilde mümkün olduğu kadar bağımsız bir yaşam kurmasıdır. Yetersizliği olan bireylerin iş ve istihdam haklarını düzenleyen bazı yasalar söz konusudur. Bu yasalardan biri de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’dur. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi kurum ve kuruluşlarda istihdam edilmesi gereken engelli oranı belirlenmiştir. Devlet Memurları Kanunu’na göre; “Kurum ve kuruluşlar çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %4 oranında engelli personel çalıştırmak zorundadır. %4’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (taşra teşkilatı dâhil) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır” ifadesi kamu kurum ve kuruluşlarında yetersizliği olan bireyleri istihdam edilmesi belirlemektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Otistik spektrum bozukluğu (OSB), belirtileri erken çocuklukta başlayan, karşılıklı sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinde yetersizlik, basmakalıp ve yineleyici (stereotipik) davranışlar, sınırlı ilgi alanları ve kısıtlı işlevsellik ile kendini gösteren, etkileri yaşam boyu devam eden nöro-gelişimsel bir bozukluktur.

Yanıt Açıklaması: Öğretim, kuruma dayalı bir uygulama olarak değil ebeveynin eğitimi aracılığıyla evde öğretim şeklinde planlanabilmektedir. Öğretim sırasında örtülülük, gizlilik ve dokunulmazlığın sağlanması önemlidir.Kendi keşfettiği şekilde mastürbasyon yapan gelişimsel yetersizliği olan ergenin öncelikle model ipucuyla beceri öğrenebilir düzeye getirilmesi gerekmektedir. Model alma düzeyine geldiğinde mastürbasyon becerisi, eğitim penisi kullanılarak evinin banyosunda öğretilir.

Yanıt Açıklaması: Çocuğun hangi ortamda eğitim görmesinin uygun olacağına ilişkin öneride bulunulur. C¸ocuğun eğitsel değerlendirme ve tanılaması RAM’da oluşturulan O¨zel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından çeşitli testler ve bireyin özelliklerine uygun diğer ölçme araçlarıyla yapılır. Tanılamada çocuğun tıbbi değerlendirme raporu ile zihinsel, fiziksel, ruhsal, sosyal gelişim öyküsü, tüm gelişim alanlarındaki özellikleri, akademik alanlardaki eğitim performansı, ihtiyaçları, eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi ve bireysel gelişim raporu dikkate alınır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu, özel eğitime ihtiyacı olan bireyleri ilgi, istek, gelişim özellikleri, akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim ihtiyaçları doğrultusunda örgün ve yaygın eğitim kurumlarına yönlendirir.Cevap: E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların beslenme sorunlarının çözümü için besinlere alışma sürecinde anksiyeteyi azaltmak için yavaş yavaş ilerlemek gerektiği unutulmamalıdır. Çocukların belirli bir öğün düzeninin bulunmasına özen gösterilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Down sendromu olan bebek ve çocuklar düşük kas tonusu, küçük ağız boşluğu, kavisli damak ve geç çıkan dişler sebebiyle beslenmeye ilişkin problemler yaşayabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Denver II testi gelişimsel değerlendirmeleri için kullanılmaktadır. Doğru cevap A'dır.