Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Demans, kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Demanslı bireyin; bellek, düşünme, oryantasyon, kavrama, hesaplama, öğrenme, dil ve muhakeme gibi birçok bilişsel işlevi giderek yetersizleşir. Ancak; beyin hücrelerini demansın mı öldürdüğü yoksa beyin hücreleri öldüğü için mi demansın ortaya çıktığı net olarak bilinememektedir. Demans çoğunlukla yaşlı nüfusta görülmektedir; ancak yine de yaşlanmanın doğal bir sonucu değildir. Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Beyinde dopamin eksikliği geliştiğinde, yavaşlamış, gecikmeli, sürüncemeli hareket ortaya çıkar. Hareket sırasında donmalar veya istemli hareket sırasında titremeler, koordinasyonsuz hareketler gelişir, denge kayıpları yaşanır. Dopamin eksikliği özellikle kısa süreli bellek performansında kayıplara neden olur. Dopamin fazlalığı ise tik benzeri gereksiz hareketlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu nedenle II-III-IV'de yer alan maddeler dopamin eksikliğinden I. madde ise dopamin fazlalığından ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İnmenin en sık görülme nedeninin hipertansiyon olduğu bilinmektedir. Hipertansiyon, dünya çapında 12.7 milyondan faza inme vakasına sebep olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İnme Sonrası Bakım ve Rehabilitasyon Elemanlarının Depresyon Konusunda Dikkat Etmesi Gereken Noktalar: İnme sonrası depresyon gerçektir. Yaşam savaşı veren kişinin tembel ya da isteksiz olması anlamına gelmez. İnme sonrası ortaya çıkan depresyonun tedavi edilmesi şarttır. İlaç ve bireysel ya da grup psikoterapisinin bir kombinasyonu şeklinde bu tedavinin sağlanması gereklidir. İnme sonrası ortaya çıkan depresyon tedavi edilmediği takdirde, hayatta kalan kişi uzun süreli hastane yatışları ya da hastaneye sık ve tekrarlı yatışlarla karşı karşıya kalabilir. Depresyon ayrıca, fonksiyonel iyileşmenin seviyesini de sınırlayabilmekte ve yaşam mücadelesi veren bireyin sosyal entegrasyonunu tehlikeye atmaktadır. İnme sonrası depresyonu olan bir bireyle iletişim kurarken sabırlı, saygılı, destekçi ve anlayışlı davranmalı, konuşurken göz teması korunmalı ve cümleleri kesilmemelidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sinir sistemi beyin, omurilik ve periferik sinirlerden oluşan, kendine özgü dinamik bir ağ organizasyonu içinde çalışan ve esas olarak canlı organizmanın tüm işlevleri ile ilgili yönetim ve iletişim işlemlerini yürüten sistemidir. Göz, kulak, burun, dil, gibi tüm duyu organlarından gelen bilgiler, sinir sisteminde işlem görür. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: İdrar Kaçırma İdrar kaçırma Parkinson hastalığına özgü bir durum değildir. Parkinson hastalığı olmayan kişilerde de birçok nedene bağlı olarak gelişebilir. Daha çok kadınlarda görülmekte, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkilemekte ve yaşam kalitesini düşürmektedir. Parkinson hastalarında idrar kaçırma ile ilgili alınabilecek başlıca önlemler şöyle sıralanabilir: • İdrar kaçırmanın önlenmesi için ilk önlemlerden biri tuvalet günlüğü tutulmasıdır. Böylece, alınan sıvı miktarı ve alma zamanı ile tuvalete gidiş sayısı ve zamanı izlenebilir. • Her iki saatte bir tuvalete gitmek gibi düzenli bir program uygulanabilir. • Kahve, çay ve kola gibi kafeinli içeceklerden kaçınılmalıdır, tüm bu içecekler sorunları daha da kötüleştirebilir. • Tuvalette, kolay erişilebilecek şekilde kol dayanağı veya tutunma barı bulunmalıdır. • Geceleri tuvalete gitmekte sorun varsa yatmadan iki saat önce sıvı tüketimi sınırlandırılabilir. Ancak günlük yeterli sıvının alınmasına özen gösterilmelidir. • Tuvalette bir gece lambası bulundurulabilir. • Mesanenin tamamen boşaltıldığından emin olmak için iki aşamalı idrar yapma denenmelidir: İdrar yaptıktan sonra tuvaletten hemen kalkmayıp birkaç dakika bekleyerek tekrar idrar var mı diye kontrol edilebilir. • İdrar kaçağının olup olmadığını anlamak için günlük ped veya ince bir tuvalet kağıdı kullanılabilir. Herhangi bir ıslaklık idrar kaçağının göstergesi olabilir. • İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri bilinmelidir: İdrar yaparken yanma hissi ile sık ve acil idrara çıkma isteği enfeksiyon belirtisi olabilir. Bu gibi durumlarda mutlaka doktora danışılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Parkinson hastalığı ilerledikçe, hareketler sırasında aniden gelişen ve “donma fenomeni” olarak adlandırılan hareket edememe atakları ortaya çıkabilir. Dolayısıyla, doğru cevap A şıkkıdır. Oysa diğer şıklarda verilen bradikinezi hareket yavaşlığı; tremor titreme; ve postural instabilite duruş dengesizliği anlamlarına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Alzheimer hastalığı klinik gidiş ve belirtiler çerçevesinde 3 evreye ayrılır: Erken evre Orta evre İleri evre

Yanıt Açıklaması: Amerikan Kalp Derneği/Amerikan İnme Derneği tarafından 2013’te yapılan son güncel tanıma göre inme, ‘İskemi veya kanama sebebiyle meydana geldiği kabul edilen ve 24 saatten uzun veya ölüme kadar devam eden nörolojik disfonksiyonlar-bozukluklar ile sonuçlanan damarsal olayıdır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Alzheimer hastalığında tedavi, bakım ve rehabilitasyon yaklaşımlarının tıbbi (medikal), fonksiyonel, eğitsel ve toplumsal boyutları ile ilgili temel hedefler aşağıda sıralanmıştır. Tıbbi tedavinin hedefleri: • Hastalığın ilerleme hızını azaltmak, fiziksel ve mental fonksiyonları korumak, • Yaşlıda mevcut olan diğer sistemik hastalıklarının uygun şekilde tedavisi, • Yaşlının tıbbi, ekonomik ve kişisel özelliklerine uygun beslenmenin sağlanması, • Santral sinir sistemini olumsuz etkileyen ilaçlardan kaçınılması • Enfeksiyon, kalp-damar rahatsızlığı, ağrı, uyku bozukluğu gibi araya giren sorunların zamanında ve hekim kontrolünde giderilmesi, • Tedavideki sınırlılıkların hasta yakınlarına anlatılması, tedavi hedeflerinin gerçekçi bir çerçevede saptanması, • Ortaya çıkan yeni belirtilere yönelik semptomatik tedavilerin düzenlenmesi. Hastanın stres oluşturan ve kafa karıştırıcı durumlardan uzak tutulması ise Tıbbi değil fonksiyonel bakım ve değerlendirme hedefleri a rasında yer almaktadır. Bu nedenle cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Broca afazili hastalar ne söylemek istediklerini bilirler ve söylemeye çalışırlar, ancak doğru kelimeleri bulup akıcı bir şekilde sıralayamazlar. Böyle hastalarda iletişim, “evet” veya “hayır” ile yanıtlanabilecek sorular çerçevesinde daha kolay gerçekleştirilebilir. Konuşulan veya yazılan çok az kelimeyi anlayabilen ve ifadeleri de çoğu zaman tek tük sözcüklerle sınırlı olanlar ise Global afazili hastalardır. Wernicke afzisinde ise konuşmaları çok akıcı olabilir, ancak dil bilgisi hataları nedeniyle genellikle anlamlı değildir. Bazı hastalar sadece kendileri için anlamı olan anlamsız yeni sözcükler oluşturabilirler. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İş ve uğraşı terapistleri, inme sonrası fonksiyonel iyileşmeyi destekleyecek aktiviteler aracılığıyla bağımsızlığın yeniden kazanılmasına yardımcı olur. Ayrıca, yürüme yardımcıları ya da tekerlekli sandalye gibi herhangi bir hareket ekipmanı gerektiğinde de yardımcı olabilirler.

Yanıt Açıklaması: I., II. ve III. maddelerde verilen ifadelerle birlikte, dopamin eksikliğinde, beynin bilişsel fonksiyonları da etkilenebilmekte, yeni bilgilerin öğrenilmesi veya yeni becerilerin kazanılması güç olmakta, hastaların bir bölümünde demans görülebilmektedir. Dolayısıyla, IV. madde doğru değildir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Örgütü, bireyleri 18-65 yaş arasında genç, 66-79 arasında yaş orta yaş ve 80-99 yaş arasında yaşlı olarak tanımlanmaktadır (WHO, 2017).

Yanıt Açıklaması: Temporal lobun fonksiyonları şunlardır: • İşitme • Dil-konuşma (Konuşma seslerini ayırt etme) • Müzik farkındalığı • Bazı davranışsal yanıtların dışa vurumu (saldırganlık) • Yüz tanıma • Sosyal farkındalık • Kısa-süreli bellek oluşturma • Bellekten bilgi çağırma • Seçici dikkat                                                                                        •Nesnelerin kategorizasyonu, nesne yerleştirme Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İnsan beyninde yaklaşık olarak 100 milyar civarında nöron bulunur.

Yanıt Açıklaması: Alzheimer hastalığı genellikle 65 yaş sonrasında ortaya çıkmaktadır. Doğru yanıt B'dir.