Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Tıbbi iletişimlerde nörolojik belirti ve bozuklardan söz edilirken sıklıkla karşımıza çıkan parezi terimi vücudun bir bölümünde kas kuvvetinin azalması, pleji ise kas kuvvetinin tam kaybı anlamına gelir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletlerde yapılan araştırmalar migrenin erkekleri %6-8, kadınları ise %15-18 oranında etkilediğini göstermektedir. Kadınlarda erkeklere oranla daha çok görülmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: DSÖ, sağlığı sadece hastalık ya da sakatlığın olmayışı değil bireyin bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali olarak tanımlamaktadır. Bu bakışı açısı, pozitif sağlık anlayışının dünya genelinde yaygınlaşmasını sağlamıştır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Rehabilitasyon bozukluk, hastalık, engel ya da çevresel etkenin yarattığı kısıtlamalar çerçevesinde; bireyin fiziksel, psikolojik ve sosyal potansiyelini en iyi şekilde geliştirmek şeklinde tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Evde bakım; k o r uyucu, tedavi v e r ehabilite edici sağ lık hizmetlerinin nitelikli bir biçimde sü r dü r ülmesini amaçlayan, yaşlı bi r e y e v e ailesine yaşadığı o r tamda sunulan bakımı kapsayan sağlık yaklaşımıdır. Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: En yaygın görülen demans tipi olan Alzheimer hasatlığı genellikle 65 yaş sonrasında ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: • İdeal bir bastonun sağlam lastik uçları bulunmalıdır. Aşınmış lastik uçlar bastonun sabitlenmesin bozacak, denge problemlerinin yaşanmasına neden olabilecektir. • Tek uçlu bastonlar tercih edilmeli, üç veya dört nokta tabanlı olanlardan (tripod veya quadripodlar) kaçınılmalıdır. Parkinson hastaları, denge ve duruş sorunu yaşadıkları için bu tip baston ve değnekleri kullanmakta zorluklar yaşayabilmektedir. Bunu en aza indirmek için tek uçlu baston veya değnekler önerilmektedir. • Bastonların el tutamakları rahat olmalı, ihtiyaç duyulan yeterli kuvvetin alınmasına izin verecek konforu sağlamalıdır. • Bastonun boyu kişiye göre değiştirilebilir olmalı, en iyi desteği vermek üzere yükseklik ayarlanmalıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşam kalitesi, ilk olarak 1960’lı yıllarda öncelikle ekonomiyle ilişkili bir çerçevede sunulmuştur. Kavramın öncelikle ekonomiyle ilişkilendirilmesinin nedeni, eğitimin, sağlığın ve barınmanın gelirle olan ilişkisidir. Cevap: B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hasar gören veya sorun oluşan yapılar dış veya orta kulağa ait olduğunda iletim tipi, orta ve iç kulağa ait yapılar olduğunda mikst (karma) tip kayıp kabul edilmektedir. İç kulak ve işitme sinirine ilişkin yapıların zarar görmesi sonucu ortaya çıkan işitme kaybı ise duyu-sinirsel (sensörinöral) tip olarak tanımlamaktadır. Yaşlılık döneminde en sık görülen işitme kaybı tipi, yaşa bağlı değişimlerden en fazla etkilenen bölge iç kulak olduğundan, duyu-sinirsel kayıptır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Masa başında çalışma sırasında, öne eğilerek çalışmayı önlemek için masaya mümkün olduğunca yakın oturulmalıdır. Sandalye veya koltuk seçiminde oturma yüksekliği ayarlanabilen ve sırt desteği olanlar tercih edilmelidir. Koltuk arkası çalışma aralarında dinlenirken arkaya yaslanma fırsatı sunmalıdır. Çalışma masasının yüksekliği de doğru duruşun elde edilmesinde önemlidir. Diz ve kalçalar 90º’de bükülü iken dik oturulduğunda dirsekler 90º bükülü olduğu pozisyonda, dirsek-yer arası mesafe dikkate alınarak ölçü alınmalıdır. Bir diğer önemli duruş da bilgisayar başındaki pozisyondur. Ergonomik düzenlemeler yapılırken bilgisayar ekranının üst kenarı kaş hizasında olacak şekilde ayarlanmalıdır. Bu yükseklikte ayarlandığında kişi zorluk çekmeden rahatlıkla bilgisayar ekranını görebilmektedir. Masa başında oturma sırasında kulak-omuz ve kalça yukarıdan tutulan bir çekülün geçtiği hat ile aynı hizada olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: • Sessiz ve dinlendirici bir ortam yaratılmalıdır. Bu hasta grubunda özellikle gece uykusu oldukça önemlidir. İlaçların etkisi ile de geceleri kabus, gün içerisinde ise halüsinasyonlar görebilmektedirler. • Yatak yüksekliği oturma seviyesinde olmalı, oturulduğunda ayaklar yere tam temas etmeye izin veren yükseklikte olmalıdır. • Bazı hastalar yataklarından ancak yaylanma hareketi oluşturarak kalkabilmektedirler. Yuvarlanıp kalkmaya yardımcı olması için, yarım yan ray veya yatak direği kullanılabilir. • Karanlıkta oda içi dolaşılmasından kaçınılmalı, aydınlatma düğmeleri kolayca erişilebilir hâle getirilmelidir. • Özellikle geceleri uyku arasında tuvalete gitme ihtiyacı duyan hastaların evlerinde, banyo yolu tamamen aydınlatılmalıdır. Örneğin parlak bir gece lambası kullanılabilir veya gece kullanımı için oturaklı oda içi tuvaleti (komod) veya ördek kullanılabilir. • Elektrik kesintisine karşı önlem için yatak içerisinden ulaşılabilecek mesafede bir el lambası yerleştirilmelidir. • Elbise askıları kolay erişilebilen bir yüksekliğe yerleştirilmeli, dolap iyi aydınlatılmış olmalı ve giysiler, kişinin aşırı uzanmasını, katlanmasını veya bükülmesini gerektirmeden erişime izin veren şifonyerlerde tutulmalıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kas gücünü ve işlevini arttırmaya yönelik olarak uzmanlarca önerilen düzenli egzersizlerin yapılması, rehabilitasyonda önemli bir yere sahiptir. Fizyoterapistlerce yürütülen alt ekstremite odaklı yürüme rehabilitasyonu çalışmaları, SKY olan yaşlıların mobilizasyonu bakımından çok önemlidir. Alt ekstremiteye yönelik müdahaleler; bacakları germe, açma ve güçlendirmeyi amaçlayan pasif ve aktif egzersizler; kaslara elektriksel uyarım yapılması; yürüteçler, koltuk değnekleri, jimnastik aletleri ve yardımcı düzenekler (ortoz) gibi yürümeyi destekleyici eknolojilerden faydalanılması gibi çeşitli uygulamaları kapsamaktadır (WHO, 2013). Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Semptom: Bir hastalık, bozukluk veya sağlık problemi ile bağlantılı olarak ortay çıkan gözlenebilir bir davranış, değişiklik veya durumdur. Semptom, “belirti” anlamına gelir. Örneğin; baş ağrısı bir semptom, migren bir hastalıktır.

Yanıt Açıklaması: Manchester Yaşam Kalitesini Kısaca Değerlendirme O¨lçeğine ilişkin bilgilerden biri, 2000 yılında Priebe ve diğerleri tarafından geliştirilen ölçek, yaşamdan elde edilen tatmine bütünsel bir bakış açısıyla odaklanarak, yaşam kalitesini ölçmeyi hedeflemesidir.

Yanıt Açıklaması: DSÖ, sağlığı sadece hastalık ya da sakatlığın olmayışı değil bireyin bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali olarak tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanma sürecinde aynı bireyde birden fazla kronik hastalık ortaya çıkabilir. Bu durma komorbidite denilmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ağrı, uyku bozuklukları, düşme, spinal kord yaralanmaları, ALS gibi hastalıklar yaşlılıkla birleştiğinde günlük yaşam kalitesini çeşitli yönlerden etkileyen nörolojik bozukluklardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Tutuk Afaziler: broca afazisi, transkortikal motor afazi ve global afazi olarak sınıflanırken; akıcı afaziler: wernicke afazisi, kondüksiyon afazisi, transkortikal duyusal afazi ve anomik afazi olarak sınıflanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Beyindeki hücreler arasında oluşan anormal veya artmış elektriksel aktivitenin sonucunda gelişen ataklar ile görülen hastalık Epilepsi'dir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılarda ölüm nedenleri arasında beşinci sıradaki kazaların 2/3’ü düşme sonrasında gerçekleşmektedir. Ölüm nedenlerinin ilk dördünün sırasıyla kardiyovasküler hastalık, kanser, inme ve akciğer hastalığı olduğu tespit edilmiştir. Doğru cevap A'dır.