Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Evre 4 Yürüyüş, hareket sırasında aniden durma (donma) veya küçük, hızlı adımlar ile daha fazla enerji ile gerçekleştirilen motor aktivite ve hareket zorluklarının görüldüğü evredir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Disfaji olan bireylerde, yutmaya başlamada zorluk, yiyecek sıkıştığına dair boğulma davranışı, yutarken öksürme veya öğürme, yutmaya çalıştıktan sonra burnun içinden çıkan sıvı, akciğerlerde tespit edilen yiyecekler, zayıf ses, salya artışı, yetersiz dil kontrolü, öğürme refleksinin kaybı gibi belirtiler görülür.

Yanıt Açıklaması: Hipotoni, kol, bacak veya gövde kaslarında normal düzeydeki gerginliğin azalması, kas gevşekliği demektir.

Yanıt Açıklaması: Konuşma akıcılığında bozulma, tutuk konuşma olabilir.

Yanıt Açıklaması: Hastalık ve hastalık seyri hakkında hastanın kaygı oluşturmayacak ölçüde bilgilendirilmesi hususu fonksiyonel bakım ve değerlendirme hedeflerinden biridir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Birçok batı ülkesinde 65 yaş, yaşlılığın yaş sınırı olarak kabul edilmektedir. Dünya Sağlık O¨rgütü, bireyleri 18-65 yaş arasında genç, 66-79 arasında yaş orta yaş ve 80-99 yaş arasında yaşlı olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Vasküler demans, Alzheimer hastalığından sonra sık görülen diğer demans tiplerinden biridir. Beyne kan taşınmasını sağlayan damarların hasarlanması sonucu ortaya çıkmaktadır. Vasküler demans Semptomları demansın diğer tiplerinde,; özellikle de Alzheimer hastalığında görülen semptomlarla benzerlik göstermektedir. Bu demans tipinde görülen planlama, muhakeme, yargılama ve bellek problemlerinin şiddeti, beyne kan taşıyan damarlardan hangisinin tıkandığına ve hangi beyin bölgesinin hasarlandığına bağlı olarak değişmektedir. Demans belirtilerinin hemen bir inme sonrasında hızla ortaya çıkması, vasküler demans için ayırt ettirici olabilir. Bu demans tipi, multi-infarkt demans ya da post-strok demans olarak da ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bağırsak kontrolü ve fekal (dışkı) inkontinans tedavisine yönelik bakım ve rehabilitasyon yaklaşımları şunları içerebilir: • Tuvalete düzenli olarak yapılan ziyaretler yoluyla bağırsak eğitimi (genellikle yemeklerden sonra, bağırsaklar doğal bir refleksle hareket etmeye başladığında) yapılır. Ayrıca, aynı zamanda “dışkı tutma” yeteneğini geliştirmek için dışkılama hareketlerini tuvalette bir kez ertelemek de öğretilebilir. • Bağırsakta hareketi azaltmaya yardımcı olmak veya sfinkter kasını “sızıntı” yı önlemek üzere daha sıkı hâle getirmek için hekimler tarafından bazı ilaçlar önerilebilir. • Geçici bir süre laksatif (yumuşatıcı) kullanarak konstipasyon tedavisi yapılabilir. • Uzamış konstipasyon durumunda bağırsaklar lavman (rektuma enjekte edilen sıvı) aracalığıyla kontrollü bir şekilde temizlenebilir. • C seçeneğinin aksine diyare durumunda yaşlının lifli yiyecekleri daha fazla tüketmesi sağlanabilir. Doğru seçenek C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hareket kaybı, sertleşmiş kol sonucu, şişmiş el ve sertleşmiş kol, omuz subluksasyonu, etkilenmiş kol, inme sonucu oluşan problemlerdir. Sıkıca kapanmış el ve parmaklar sertleşmiş kol sonucu ortaya çıkan sorunlardır.

Yanıt Açıklaması: Demans vakalarında ilerleyici ve devamlı bir şekilde beyin hücresi kaybı gerçekleşmektedir. Demans çoğunlukla birincil bir bozukluk olarak ortaya çıkar. Başka bir bozukluğa bağlı olarak görülen ikincil demansların saptanabilen nedenleri arasında; kafa travmaları, inme ya da beyin tümörü bulunmaktadır. Buna ek olarak; prion hastalığı, AIDS gibi bazı enfeksiyonlar da ikincil bir demansa yol açabilmektedir. Demans çoğunlukla yaşlı nüfusta görülmektedir; ancak yine de yaşlanmanın doğal bir sonucu değildir. Demansın yaygın olarak görülen belirtileri erken dönem, orta ve son evre olarak üç temel grupta ele alınmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ev güvenliği açısından bir kontrol listesi oluşturulmalıdır. Bu listede bulunan bazı maddeler her gün, bazıları ise daha uzun aralıklarla kontrol edilmelidir. Kontrol listesine örnek olabilecek bazı değerlendirmeler aşağıda verilmiştir: Dağınıklıklar temizlenmeli, evdeki hareketleri kolaylaştırıcı yaklaşımlar benimsenmelidir. Zeminler kaymaz yüzeylerle sabit olmalı,paspaslardan kaçınılmalıdır. Tüm mobilyalar güvenli, sağlam ve sabit olmalıdır. Sandalyeler sabit olmalı, ayakta durmayı kolaylaştırmak için kol dayanağı ve yeterli oturma yüksekliği bulunmalıdır. Ev içerisinde iyi aydınlatma sağlanmalı, karanlık veya loş görünümlü alanlar en aza indirilmelidir. Parlamayı en aza indirmek için panjur ve perdeler ayarlanmalıdır. Elektrik, telefon ya da bilgisayar kabloları, yürürken ayağa dolanacak şekilde yürüme parkurunda bulunmamalıdır. Ev içerisinde merdivenler kullanılıyorsa basamakları adım genişliğine uygun ve sağlam olmalı, korkulukları bulunmalıdır. Yemek alanına kolayca erişilebilmelidir.. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İç organlarla ilgili olan ve mide-barsak gibi iç organ düz kaslarını, kalp kasını ve salgı bezlerini kontrol eden kısım, otonom sinir sistemi olarak adlandırılır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Demanslı bireyin bakımında rol oynayan aktörler; bakım veren çekirdek aile üyeleri, geniş aile bireyleri, akraba ve arkadaşlar, komşular, demanslı hastanın içinde yaşadığı toplum, yerel ve ulusal yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası organizasyonları kapsayan gibi oldukça geniş bir yelpaze oluştururlar. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Demanslı bireylerin beslenmesinin düzenlenmesinde dikkat edilmesi gereken noktalardan biri karışık desenli tabak kullanımından kaçınmaktır. Doğru yanıt E'dir

Yanıt Açıklaması: El tutamakları rahat olmalı, ihtiyaç duyulan yeterli kuvvetin alınmasına izin verecek konforu sağlamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Hareket bozukluğuna yol açan hastalıklarda sıklıkla görülür. Yürümedeki dengesiz, savruk ve sağa sola yalpalama hâli olan ataksi, genellikle beyincikle ilgili (serebellar) bir bozukluktur.

Yanıt Açıklaması: En yaygın görülen demans tipi olan Alzheimer hasatlığı genellikle 65 yaş sonrasında ortaya çıkmaktadır. Okuma-yazma, dans etme, el sanatları, şarkı söyleme, eski hobileri sürdürme gibi özellikler hastalığın en ileri evrelerine kadar devam edebilen becerilerdir. Hastalık süresince; hayatın erken dönemlerinde edinilen beceriler en son kaybolan becerilerdir. Alzheimer hastalığının nedenleri tam olarak anlaşılamamış olsa da bazı genetik faktörlerin, yaşam tarzlarının ve çevresel etmenlerin hastalığın ortaya çıkışını kolaylaştırıcı etkide bulunduğu bilinmektedir. Bu hastalıkla birlikte beyin hücreleri zarar görmekte ve kaybedilmektedir. Beyin görüntüleme teknikleri kullanılarak yapılan araştırmalarda; Alzheimer hastalığından etkilenen beyinlerde, sağlıklı bir beyne kıyasla çok daha az sayıda beyin hücresi ve yaşayan hücreler arasında daha az sinir bağlantısı olduğu saptanmıştır. Bu hastalık 40-45 yaşları arasında değil 65 yaş sonrasında  ortaya çıkmakta olduğundan doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Alzheimer hastaları konsantre olmakta ve soyut düşünceleri anlamakta sıkıntı yaşamaktadır. Bu bireylerde; depresyon, duygu durumunda dalgalanma, sosyal ilişkilerde azalma, gerginlik, delüzyon ve sürekli merak görülmektedir. Bu nedenle doğru seçenek D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tremor, genellikle eller, parmaklar, baş, çene gibi beden bölümlerinde istemsiz olarak ortaya çıkan titreme durumu demektir. Hareket bozukluğuna yol açan hastalıklarda sıklıkla görülür. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Beklenen yaşam süresinin ise Türkiye geneli için ortalama 78 yıl erkekler için 75,3 kadınlar için 80,7 olduğu belirtilmiştir.