Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Düşme risk faktörleri şunlardır (Naharcı ve Doruk, 2009): İntrensek (içsel) Ekstrensek (dışsal) Yürüme ve Denge bozukluğu Çevresel tehlikeler Periferal nöropati Sağlıksız ayakkabı Vestibüler bozukluk (denge bozukluğu) Engeller Kas güçsüzlüğü Görme bozukluğu Hastalıklar İlerlemiş yaş Ortostatik hipotansiyon Demans İlaçlar Seçenekte verilen korku ve kaygı düşme sonrası oluşan bozukluklar olduğundan yanlıştır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Parestezi (değişik his); karıncalanma, uyuşukluk, ağrı, yanma veya iğnelenmegibi değişik hisler mevcuttur. Parestezi, inme sonrası yaşanılan duyu bozukluklarından biridir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Eklem kökenli ağrılar: • Osteoartrit (eklem kireçlenmesi) • Servikal-Lumbal spondiloz (omurgada kireçlenme) • Eklemleri tutan diğer hastalıklar şeklindedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Evre 3 hastalarında motor bozukluklara denge problemleri de eşlik etmektedir. Bu evrede yürümeye yardımcı gereçlerin kullanılması ve aktivitelerle ilgili planlamalarda bazı revizyonların yapılması gerekebilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bulber belirtilerle başlayan ALS hastalarında konuşma, yutma ve solunum güçlüğü erken dönemde ortaya çıkarken bu hastalarda el becerileri daha sonra bozulmaktadır. Spinal (limb tipi) başlayan ALS hastalarında ise el becerileri, yürüme gibi yetenekler erken dönemde kaybedilmekte; buna karşılık konuşma, yutma, solunum güçlüğü gibi bozukluklar daha geç dönemde ortaya çıkmaktadır. Tüm seçenekler ALS belirtileri olduğu için Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Denge, beyin sapının işlevleri arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Frontotemporal demansın en belirgin özelliği semptomların ağırlıklı olarak kişilik, davranış ve dil ile ilgili olmasıdır. Kişilik özelliklerindeki değişimler sonucunda bireyler uygunsuz davranışlar sergileyebilmekte, dürtüsel davranabilmekte ve duygulara karşı kayıtsız olabilmektedir. Bazı olgularda ise dili kullanma becerisindeki bozulmalar davranışsal belirtilerin önüne geçebilmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Parkinson rehabilitasyonunda temel esaslar şu şekilde olabilir: • Yatak programları • Pulmoner rehabilitasyon • Egzersiz tedavisi • Hareket, yürüme ve denge rehabilitasyonu • Konuşma rehabilitasyonu • İş ve uğraşı tedavisi • Çevre düzenlemesi • Fizik tedavi yöntemleri

Yanıt Açıklaması: Periferik işitme sistemini oluşturan anatomik yapılar; dış kulak, orta kulak, iç kulak ve işitme siniridir. Santral işitme sistemi ise beyin sapı, işitme yolları, subkortikal ve kortikal işitme merkezlerinden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Koklear İmplant cihazının iç parçalarını mastoid kemiğe yerleştirilen alıcı-uyarıcı ve kokleaya yerleştirilen elektrot dizini oluşturmaktadır. Dış parçalar ise mikrofon, kablo, pil yatağı, konuşma işlemcisi ve iletici bobindir. Doğru cevap A’dır

Yanıt Açıklaması: Koruyucu sağlık, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerini sağlık hizmetlerinden ayıran en belirgin noktalar şunlardır: • Toplum düzeyinde hizmet • Toplumsal düzeyde sorumluluk • Riski belirlemek • Riski düşürmek, • Hastalığı önlemek • Davranışsal ve sosyal müdahaleler Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Koruyucu bakım hizmetlerinin içeriğinde tedaviden çok koruyucu önlemler ön planda yer aldığından, hastalığı tedavi etmek değil, hastalığı önlemek vardır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Dengenin sağlanması için kalp-damar sistemi, kas-iskelet yapısı, iç kulaktaki denge için özelleşmiş yapılar ve görme yetisi başta olmak üzere birçok vücut sisteminin, nörolojik sistemin kontrolünde belli bir ahenk içerisinde çalışması gerekmektedir. Bu sistemlerin herhangi birinin fonksiyonundaki aksama ile denge bozuklukları ve denge ile ilişkili bir dizi problemler, değişik boyutlarda yaşanabilmektedir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Sekonder baş ağrıları, sinir sistemini veya diğer sistemleri tutan hastalıklarla ilişkili olarak ortaya çıkan ikincil baş ağrılarıdır. Sekonder baş ağrıları denildiğinde altta yatan esas nedenlerin, beyinle ve santral sinir sistemiyle ilgili önemli durumların (beyin kanaması, travmatik beyin hasarı vb. gibi) akla gelmesi gerekir. Sekonder baş ağrılarından toplumda en sık karşılaşılanı, ilaç aşırı kullanımına bağlı baş ağrısıdır.

Yanıt Açıklaması: Keskin manevralar yürüme bozukluğu yaşayan tüm bireylerde sıklıkla denge kaybına neden olmaktadır. Buradaki dönüş açısı keskinleştikçe denge kaybı yaşama riski de o kadar artmaktadır. En büyük risk kendi etrafında tam tur dönme veya gözler kapalı iken pozisyonu veya aktiviteyi sürdürme sırasında yaşanabilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Motor bozukluklarla ilgili faktörler: • Hastalığın şiddeti • Hastalığın evresi (Hoehn-Yahr Evresi) • Dizabilite (özürlülük) düzeyi • Hastalık süresi • Yürüme bozukluğu • Denge ve duruş bozukluğu (postural instabilite) • İlaca bağlı motor komplikasyonlar

Yanıt Açıklaması: Prevalans:Belirli bir anda saptanan eski ve yeni tüm vakaların görülme sıklığıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Uyku, vücudun temel ihtiyaçlarından biridir ve normal olarak organizmanın dinlenip enerji tüke- timinin dengelendiği bir süreçtir. Normal bir uyku süresi 4-12 saat (ortalama 7-8 saat) arasında değiş- mektedir (Kızılarslanoğlu ve Cankurtaran, 2015). Uyku temel olarak REM (rapid eye movement/ hızlı göz hareketleri içeren) ve Non-REM (hızlı göz hareketleri içermeyen) olmak üzere iki ana dönem- den oluşur. Normal uyku süreci, birbirini takip eden REM ve non-REM dönemlerinden oluşan 90’ar dakikalık 4-5 döngüden oluşmaktadır. Uyku, non-REM dönemi ile başlar ve bu dönem sırasıy- la; başlangıç, hafif, orta ve derin uyku olmak üzere dört evreden oluşur. Non-REM uykusunun başlangıç ve hafif evrelerinde uyanma eşiği düşük olduğu için dış uyaranlar nedeniyle uyanma daha kolaydır. Doğru seçenek D'dir.

Yanıt Açıklaması: Planda yaşlılara sunulan hizmetlerin sürekliliğinin sağlanması ve bakım verenlerin desteklenmesi hedefi doğrultusunda aşağıdaki eylemler belirlenmiştir: • Aile içinde bakımın desteklenmesi ve topluma dayalı hizmetlerin sağlanması, • Aile içinde bakımın sağlanabilmesi için ailelerin güçlendirilmesi esas alınarak, resmi ya da resmi olmayan sosyal destekleme sistemleri geliştirilmesi, • Hastanede ve bakımevlerinde kalma gibi durumlara alternatif olarak yalnız yaşayan yaşlıların bağımlı olmadan yaşam kapasitelerinin artırılması için topluma dayalı uzun süreli bakım olanaklarına ulaşımın sağlanması ve kalitenin artırılması, Eğitim, bilgilendirme, psikolojik, ekonomik, sosyal ve yasal mekanizmalar ile bakım verenlerin desteklenmesi, • Aile desteğinin olmadığı veya istenmediği durumlarda, yaşlılara yardım sağlanması için önlemler alınması, • Bakım veren kurumlarda, kalitenin sağlanması için standartların ve değerlendirme yöntemlerinin belirlenerek uygulanması, • Uygun önlemler alınarak yaşlı bireylerin kendilerine güvenlerinin artırılması, yaşam kalitesini geliştiren koşullar sağlanması • Mümkün olduğunca yaşlı bireylerin kendi toplulukları içinde bağımsız yaşamlarının desteklenmesi

Yanıt Açıklaması: Rezonans: Ses kıvrımları tarafından üretilen sesin gırtlak üstünde ses yolunda titreşime girip değişimlenmesi durumudur. Sesletim: Sesletim sesin, gırtlak üstü düzenekte bulunan organlar (dil, dişler, sert damak, yumuşak damak vb.) vasıtasıyla konuşma sesleri olarak şekillendirilmesi ve üretilmesidir. Hipernazalite: Yumuşak damağın konuşma esnasında yeterli düzeyde hareket edememesi sonucu oluşan artmış rezonans durumudur. Doğru cevap E seçeneğidir.