Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: İnme, iskemi veya kanama sebebiyle meydana geldiği kabul edilen, 24 saatten uzun veya ölüme kadar devam eden nörolojik disfonksiyonlar-bozukluklar ile sonuçlanan damarsal olaydır.

Yanıt Açıklaması: Flanagan Yaşam Kalitesi Ölçeği (The Flanagan Quality of Life Scale: QOLS): Sıklıkla kronik rahatsızlığı olan bireyleri değerlendirmek için kullanılan bu ölçek, 16 maddeden oluştuğundan 5 dakika gibi kısa bir süre içinde bireyin kendisi tarafından uygulanabilmektedir. Ölçek: ekonomik ve fiziksel refah, ilişkiler, sosyal toplum, kişisel gelişim ve memnuniyet ve boş zaman etkinlikleri olmak üzere 6 başlıktan oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: DSÖ, yaşam kalitesini; hedefleri, beklentileri, standartları, ilgileri ile bağlantılı olarak, kişilerin yaşadıkları kültür ve değer yargılarının bütünü içinde durumlarını algılama biçimi olarak tanımlar.

Yanıt Açıklaması: Evde bakım hizmetlerinde yaşam kalitesinin daha iyi anlaşılabilmesi için evde yaşayan yaşlı bireylerde yaşam kalitesini olumsuz etkileyen faktörler aşağıda sunulmuştur (Desai ve Lenzter, 2001; Enginyurt ve Öngel, 2011; Shaff, 2007): • Kronik hastalığın varlığı • İlaç kullanımı • Bağımsız hareket edebilme kabiliyetlerinin azalması • Günlük işleri yerine getirmede zorluk • Sosyal işlevlerin azalması • Sosyal izolasyon • Eş durumu (bekar veya dul olmak) • Yalnızlık • Uyku durumu • Ağrı • Depresyon • Düşük gelir düzeyi • Eğitim durumu

Yanıt Açıklaması: İnsidans, risk altındaki toplumda belirli bir süre içerisinde ortaya çıkan yeni vakaların ortaya çıkış hızı, görülme sıklığıdır. Prevalans, belirli bir anda saptanan eski ve yeni tüm vakaların görülme sıklığıdır. Dizartri, santral sinir sistemi ve/veya çevresel sinir sistemi ya da her iki sistem hasarlarına bağlı olarak konuşmanın üretimi boyutunda görev alan kasları etkileyen bir motor konuşma bozukluğudur. Aspirasyon, yiyecek, içecek, tükürük salgısı veya mide içeriği gibi maddelerin solunum yollarına kaçması anlamına gelir. Ataksi, altta yatan kas güçsüzlüğü, kas gerilim bozukluğu veya istemsiz hareket olmaksızın hareketlerin dengeli ve amacına uygun şekilde yapılmasındaki bozukluktur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ölçeklerin pek çoğunda bulunan ortak yaşam kalitesi boyutları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır: Fiziksel işlev Duygusal işlev Sosyal işlev Rollere   dayalı     performans Ağrı

Yanıt Açıklaması: ALS’li bireylerde karşılaşılan ses, konuşma ve yutma bozuklukları için bir dil ve konuşma terapisti değerlendirmesi de istenir. Görülebilecek yutma bozukluğunun değerlendirilmesinde; bir kulak burun boğaz hekimi ile dil ve konuşma terapisti mutlaka bulunmalıdır. Rehabilitasyon ekibi içinde bulunması gereke diğer meslek elemanları fizyoterapistler veya fizik tedavi uzmanlarıdır. Bu elemanlar da hastanın kas veya hareket sorunları ile ilgilenir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılık döneminde fizyolojik, fiziksel, nörolojik, bilişsel, psikolojik ve sosyal değişikliklerin bir sonucu olarak, yaşlı bireylerin üretkenlik rolleri azalmakta ve sosyal konumları değişmektedir

Yanıt Açıklaması: Bir durumun demans olarak nitelendirilebilmesi için bireylerde görülen bozukluklarda bazı ölçütler olmalıdır. Bunlar: • Sinsi başlaması • Paranoya (hezeyan), şizofreni veya majör depresyon kaynaklı olmaması • Edinilmiş olması (zihin engeli gibi demansı doğumsal durumlardan ayırması) • Kalıcı olması (demansı bilinç kaybı, sersemlik gibi geçici olabilecek durumlardan ayırması) • Mental işlevlerin çeşitli alanlarını etkilemesi (demansı afazi veya psikiyatrik bazı fokal bozukluklardan ayırması) • Çalışma, sosyal aktiviteler ve sosyal ilişkilerden alıkoyması Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Epilepsi nöbeti geçiren hastaya müdahale, oldukça dikkat edilmesi gereken bir konudur. Evde geçirilen ilk nöbet sırasında hastanın kol ve bacaklarının kendisini yaralamayacak şekilde kontrol altında tutulması ve her şeyden önce, nöbet geçiren bireyin hava yolunun açık olması gerekir. Epilepsi nöbeti çoğunlukla kendiliğinden sonlandığından; soğuk su dökme, soğan/kolonya koklatma, tokatlama gibi bazen zarar verebilecek gereksiz müdahalelerden kaçınmalıdır. Asla ağzına bir şey sokmaya veya koymaya (örneğin, dişlerini sıkıyorsa açmaya veya su vermeye ) çalışılmamalıdır. Çene ile ilgili zorlayıcı hareketler zararlıdır. Ancak, 10 dakikadan uzun süren ve ardı ardına tekrarlayan bilinç bozukluğunun eşlik ettiği sık nöbetler (status epileptikus); hayatı tehdit eden, hızlı bir şekilde tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Böyle bir durumla karşılaşıldığında vakit kaybetmeden 112 Acil Servise haber vermek ve yaşlının bir sağlık merkezine ulaştırılması sağlanmalıdır. I,II,V,VI doğru olduğundan doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Kafa karışıklığı, dikkat eksikliği, görsel-uzamsal problemler azalır.

Yanıt Açıklaması: Araştırmalar sonucunda ölçeklerin pek çoğunda bulunan ortak yaşam kalitesi boyutları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır: • Fiziksel işlev (örn., öz-bakım) • Duygusal işlev (örn. depresyon) • Sosyal işlev (örn. sosyal destek) • Rollere dayalı performans (örn., günlük yaşamdaki işlevleri yerine getirebilme) • Ağrı (örn., hastalığa özgü bulgular

Yanıt Açıklaması: Postür, diğer bir deyişle duruş, en kısa haliyle vücut dili olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Parafazi, Konuşma dilinde kullanılan sözcük veya sözcük öbeklerinin yanlış kullanılması, ses veya hecelerin eksiltilmesi ya da ilave edilmesi şeklinde açıklanan bir ifade bozukluğudur. Daha çok bazı afazi türlerinde ve alhzeimerde görülürken ALS2de görülmez.

Yanıt Açıklaması: Periferik işitme sistemini oluşturan anatomik yapılar; dış kulak, orta kulak, ic kulak ve işitme siniridir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Birçok yetişkin yaşlandıkça daha az aktif hâle gelmektedir, bu da yaşlanmanın fiziksel etkilerini şiddetlendirmektedir. Fiziksel uygunluğun sağlanmasında egzersizin yoğunluğundan çok uzun yıllar, düzenli bir şekilde devam ettirilmesi etkili olmaktadır. Düzenli olarak hafif yoğunlukta egzersiz yapmama durumunda kas gücü ve kemik kütlesi azalmakta, denge kaybı, koordinasyon ve esnekliğin de azalmasıyla sonuçlanmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde yaşam kalitesi kavramı, tıp, psikoloji, sosyoloji, eğitim, özel eğitim, coğrafya, tarih, felsefe ve diğer pek çok bilim alanı tarafından kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: P a r kinson hastalığında yaşam kalitesini olumsuz y önde etkile y en, motor faktörler; H astalığın şiddeti H astalığın ev r esi ( H oehn- Y ahr E v r esi) Dizabilite (özürlülük) dü z eyi H astalık sü r esi Y ü r üme bozukluğu D enge v e du r uş bozukluğu (postural instabi- lite) İ laca bağlı motor komplikas y onlar olarak sıralanabilmektedir. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Enfeksiyona bağlı baş ağrısı sekonder başa ağrılarından biridir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Deniz manzaralı odalar seçeneği, mekânların kalitesini arttırmak için öncelikli ve gerekli hedeflerden biri değildir. Doğru cevap B’dir.