Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Nöbet geçiren kişinin yanında bulunanlar için dikkat edilmesi gerekenler: Boğulmayı veya kusmayı önlemek için kişiyi yan tarafına doğru döndürün. Kişinin başını yastıkla destekleyin. Boyun çevresindeki sıkı giysileri gevşetin. Kişinin hava yolunu açık tutun Kişinin tehlikede olmadığı sürece hareket etmesini kısıtlamayın. Kişinin ağzına ilaç, su veya sıvı vermeyin. Kişinin nöbet sırasında çarpabileceği keskin veya katı nesneleri çevresinden uzaklaştırın. Nöbetin ne kadar sürdüğünü izleyin ve gerektiğinde bir doktora veya acil personele bilgi vermek için hangi belirtilerin oluştuğunu not edin. Nöbet bitene kadar hastanın yanında kalın. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Parkinson Hastalığının Belirtileri: Hareketin yavaşlaması (badikinezi) ve eklemlerde katılaşma (akinezi) Titreme (tremor) Denge bozukluğu veya duruş bozuklukları Konuşma güçlükleri Yazı yazma kabiliyetinde değişimler Mimiklerde azalma ve donuk bir yüz ifadesi Uykuda sırasında hareketlenmeler Yürüme bozukluğu Hareket dışı bulgular

Yanıt Açıklaması: Yürümede güçlük yaşanması demansın geç dönem belirtilerinden biridir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Müzik terapi uygulamaları

Yanıt Açıklaması: Kardiyovasküler risk faktörleri

Yanıt Açıklaması: Bradikinezi hareket yavaşlığı; rijidite hareket donukluğu; tremor titreme; ve postural instabilite duruş dengesizliği anlamlarına gelmketedir. Oysa, Parkinson Hastalığında görülen hareket bozukluklarının temelinde, beyindeki hareket sisteminde rol alan sinir hücreleri (nöronlar) arasındaki iletişimi sağlayan dopamin molekülünün eksikliğinin olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla, doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hemiparezi: “Parezi” de felç gibi görünse de aslında “güçsüzlük veya kısmi hareket kaybı” anlamına gelir. Yani hemiparezi, vücudun yarısı güçsüzleştiğinde veya kısmi hareket kaybına uğradığında ortaya çıkar. Hemiparezi, hemiplejinin daha az şiddetli formudur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bağımlılığın arttığı hastalığın Evre 4 ve Evre 5 gibi ileri evrelerinde, olgularda yutma güçlüğü, konuşma problemleri, kognitif bozukluklar, huzursuzluk, anksiyete, görme sorunları, yazı yazma bozuklukları, daha sık tuvalete gitme ihtiyacı, idrar sıkışması hatta idrar kaçırma, aşırı terleme, cinsel sorunlar gibi geç dönem semptomları gelişebilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hastalığın orta dönem belirtileri; Yakın dönemdeki olayları ve kişi isimlerini unutur. • Zaman, gün, mevsim, yer ve olayları anlamada güçlük yaşar. • İletişim kurmada artan güçlük yaşar. • Öz bakımda yardıma ihtiyaç duyar. • Yemek hazırlama, temizlik, alışveriş gibi işleri yapamaz. • Davranışsal değişimler görülür (sürekli merak ya da tekrarlanan sorular sormak gibi). • Ev ya da toplum içerisinde uygunsuz davranışlarda bulunabilir. Yutmada güçlük, yatağa bağlanma, yardımsız yemek yiyememe ise geç dönem belirtilerindendir. Kişisel harcamaları yönetmede sıkıntı ise ilk dönem belirtilerindendir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yaşlı bireylerde kas-iskelet fonksiyonları ve hareket performansında azalmaya neden olan sensorimotor değişiklikler şöyle sıralanabilir: • Kas gücünde (Kavrama gücünde) azalma • Kas koordinasyonunda azalma, • Kemik yoğunluğunda azalma • Eklemlerde bozulma • Duyusal geri bildirimde bozulma, • Hareketlerin amaç ve hedeflerinde değişme, • İşitme azalması ve konuşulanı anlamada zorluk, • Görme azalması, görsel geri bildirimin yavaşlaması. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hemianopsi, görme alanının yarısını görememe anlamına gelir. Beynin sol hemisferinde (yarımküresinde) hasar oluşturan bir inme, her bir gözün sağ görme alanını görmeyi engelleyebilir, sağ hemisferde meydana gelen inme ise karşı tarafı, yani sol görme alanını bozabilir.

Yanıt Açıklaması: Parkinson hastalığı tanısı nöroloji uzmanının muayenesi ile konulmaktadır, görüntüleme veya laboratuvar tetkikleri, benzer belirti veren diğer durumların ayırıcı tanı açısından önemlidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlanmanın getirdiği doğal fizyolojik değişiklikler zemininde inme ve demans gibi yaşlılarda daha sık ve kolay ortaya çıkan birçok nörolojik hastalık ve bozukluklar görülmektedir. Diğer seçeneklerde yer alan nörolojik bozuklukların her yaşta görülme sıklığı olabilirken demans yaşlılarda sık görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Görsel ihmal, belirli bir alandaki nesnelerin görmezden gelinmesidir. Tabağın sadece bir yarısından yemek veya yüzün yarısını tıraş etmek gibi ilginç davranışlara neden olabilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve E şıklarında verilen özellikler disfajiye özgüdür. Ancak, D şıkkında verilen sertleşmiş kol özelliği Hemipleji'ye örnektir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bakım verenin yaşı, eğitimi, bakım verme süresi gibi faktörler, yaşadığı stres düzeyi ile ilgilidir. Bakım veren kişinin yaşı küçüldükçe bu durumdan olumsuz etkilenme oranları artmaktadır. Bakım verme süresi uzadıkça; ilerleyen zamanla birlikte stres düzeyi de çoğalmaktadır. Demanslı yaşlı, hastalık ilerledikçe bakım verene daha fazla bağımlı hale gelir. Diğer taraftan, bakım verme süresi uzadıkça bakım veren, işinde giderek uzmanlaşır. Bakım verme eğitimi alan ya da belli bir modele dayanarak bakım veren kişilerin stres faktörleri ile daha iyi başa çıkabildikleri, daha etkili ve daha az stresli bir bakım verme deneyimi yaşadıkları belirtilmektedir. Bakım verenler hastalığın ortaya çıkmasıyla birlikte, süreç içerisinde 2 evreden geçerler. Birinci evre adaptasyon evresidir. Bu evrede birey, bakım verme işine uyum sağlamaya çalışır.  İkinci evrede ise bakım veren, bakım sürecinin devamlı ve hasta odaklı bir süreç olduğunu kabullenerek durumu içselleştirir. Bakım verenler, sosyal aktivitelerini sürdürerek ve yakınlarından psikososyal destek alarak duygusal sorunların şiddetini azaltabilirler. İçselleştirme ikinci evre olduğundan doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Temel belirtilerin nasıl bir ilerleme seyri gösterdiğini açıklamak için yaygın olarak Hoehn ve Yahr ölçeği kullanılmaktadır. Bu ölçeğe göre, Parkinson hastalığı aşağıdaki evrelerden geçmektedir: Evre 1: Vücudun sadece bir yarısında motor, yani hareket ile ilişkili bulgular mevcuttur. Evre 2: Motor belirtilerin yaygınlığının arttığı evredir ve belirtiler vücudun her iki yarısında da görülür. Evre 3: Denge bozuklukları da gelişmeye başlar. Evre 4: Yürüyüş, hareket sırasında aniden durma (donma) veya küçük, hızlı adımlar ile daha fazla enerji ile gerçekleştirilen motor aktivite ve hareket zorluklarının görüldüğü evredir. Bu evrede olgular artmış duruş-denge kayıpları nedeniyle, dengelerini korumakta güçlük çekmektedirler. Ayrıca konuşma ve yutma güçlüğü gibi problemlerin de daha fazla görüldüğü hastalığın ileri evresidir. Evre 5: Bu evredeki hastalar bağımsız olarak hareket etmekte büyük güçlük yaşamaktadır. 5. evre, hastaların yaşamlarını tekerlekli sandalye veya başka bir yardımcı gerece bağımlı olarak ettirdikleri evredir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Beyin, hücrelerdeki elektriksel yükü, canlı doku ile inmenin yol açtığı ölü doku arasındaki sınır bölgesi içinden iletmeye çalıştığında nöbet meydana gelebilir.

Yanıt Açıklaması: Giyinmeyi kolaylaştıran giyim stilleri ve kumaşlar seçilmelidir: Sürtünme etkisi yaratabilen, içindeyken hareket etmeyi zorlaştıran kadife ve sentetik dokulu kumaşlardan kaçınılmalıdır. Aşırı terlemeye neden olmayan doğal dokumalar tercih edilmelidir. Kaygan tabanlı, bilek desteği olmayan ayakkabı veya terlikler yerine kaymaz çorap veya spor ayakkabı tercih edilebilir. Kan dolaşımını bozan sıkı lastikli çoraplardan kaçınılmalıdır. Bağcıklı ayakkabılar yerine, velkro-(cırt cırt) bantlı ayakkabılar kullanılarak ayağa geçirme ve çıkarma aktiviteleri kolaylaştırılabilir. Velkrolar giysilerdeki düğme veya fermuarların yerine dikilebilir. Böylece giyinme aktiviteleri kolaylıkla bağımsızca yerine getirebilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İnsan beyninde yaklaşık olarak 100 milyar civarında nöron bulunur.