Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: En yaygın olarak görülen Alzheimer hastalığının yanı sıra; Frontotemporal demans, Vasküler demans, Mikst demans ve Lewy cisimli demans olarak adlandırılan çeşitli demans tipleri vardır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Afazideki dil bozukluğu zeka ile ilgili değildir. Yön ve yönelim korunmuştur. Bir yerden bir yere gidebilirler.

Yanıt Açıklaması: İnme hastalarında görülebilecek bazı depresyon belirtileri şunlardır; • enerji eksikliği, • bir zamanlar keyifli bulduğu insanlara ya da aktivitelere olan ilgisini kaybetme, • görünür olmayan bir sebepten dolayı ağlama ya da sinirlilik • kendisini dünyadan soyutlamış şekilde hissetme, hareketlerinde azalma • suçluluk duygusu (başkalarına yük olmak hissi olabilir) ya da ölme arzusu • uyku bozuklukları (uykusuzluk veya aşırı uyku) • yeme düzeninde değişiklikler (çok fazla ya da yetersiz yemek) • kilo değişiklikleri • mevcut bir tıbbi açıklaması olmayan, kaynağı belirsiz vücut ağrılarına dair şikayetler

Yanıt Açıklaması: Tek taraflı ihmal , s erebral korteksin lezyona uğraması sonucu ortaya çıkan bir uzaysal/uzamsal algı ve dikkat bozukluğudur. Tek taraflı ihmalde, hastalar etkilenen tarafa sunulan anlamlı uyaranlara  geri  bildirimde bulunamamakta ya da yönlenememektedir. İnme, sol yarımkürenin ön ve arka bölgelerinin geniş bir kısmını etkilediğinde, sonuç ‘global afazi’ olabilir. Wernicke afazisin e sahip  bireyler, kendilerine söylenilenleri ve ne söylediklerini anlama da ve izlemede  güçlük yaşarlar. Apraksi esas olarak bir motor planlama bozukluğudur. Parestezi (değişik his) ; karıncalanma, uyuşukluk, ağrı, yanma veya iğnelenmegibi değişik hisler mevcuttur

Yanıt Açıklaması: Yaş, nörolojik hastalıklar için önemli risk faktörlerinden biridir. Örneğin, inme geçirenlerin %70’i 65 yaşın üzerindedir. İnme görülme sıklığı 55 yaşından sonraki her on yıl için 2 kat artmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sinir sistemi, eyin, omurilik ve periferik sinirlerden oluşan, kendine özgü dinamik bir ağ organizasyonu içinde çalışan ve esas olarak canlı organizmanın tüm işlevleri ile ilgili yönetim ve iletişim işlemlerini yürüten sistemdir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Parkinson hastalığı ilerledikce, hareketler sırasında aniden gelişen ve “donma fenomeni” olarak adlandırılan hareket edememe atakları ortaya çıkabilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Frontotemporal Demans tipinde dejenerasyondan ön planda etkilenen beyin bölgeleri, davranış ve dil yönetimi ile olan frontal ve temporal loblarda yer alır. Frontotemporal demans, bu iki lobdaki sinir hücrelerinin kaybına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu demans türü genellikle daha genç yaşlarda, 40-45 yaş arasında görülmektedir. Diğer demans tipleri gibi frontotemporal demansın da nedeni tam olarak bilinmemektedir. En belirgin özelliği semptomların ağırlıklı olarak kişilik, davranış ve dil ile ilgili olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Tablo 1.1 Parkinson Hastalığında Görülen Belirtiler

Yanıt Açıklaması: Hareket bozuklukları; vücut hareketlerinin istenilen hız veya büyüklükte yapılamaması, istem dışı hareketlerin ortaya çıkması veya otomatik reflekslerin kaybı veya azalması olarak tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Demansın bilinen kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Günümüz yaklaşımında; hastalığın ilerleme hızını yavaşlatmaya yönelik modern ilaçların ve çeşitli rehabilitasyon uygulamalarının yardımı ile demanslı bireyin hastalıktan etkilenme oranını azaltmak ve yaşam kalitesini arttırmak hedeflenmektedir. Bu bağlamda, bireyin özelliklerine uygun bir bakım modeli çerçevesinde sunulacak çok yönlü desteklerle gündelik hayata daha aktif bir katılım sağlamak ve bağımlılık düzeyini azaltmak mümkündür. Korunmuş becerileri geliştirerek yürütülen rehabilitasyon çalışmaları sayesinde, demanslı olguların işlevselliği arttırılabilmektedir. Hastalığın ortadan kaldırılması mümkün olmadığı için fiziksel, bilişsel ve psikolojik rehabilitasyon çalışmaları ile demanslı bireyin gündelik aktivitelerinde daha bağımsız olması, hastalığın ilerleyici ve yıkıcı seyrinden daha az ve daha yavaş etkilenmesi büyük önem taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: C seçeneğinde yer alan kaygı demansın pdikolojik semptomları arasında yer alır. Diğer seçeneklerde yer alan semptomlar kognitif semptomlardır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: ‘Hemipleji’ veya ‘Hemiparezi’, inme geçiren 10 bireyden 8’ini etkilemektedir. Tek taraflı güçsüzlük kolları, elleri, bacakları ve yüz kaslarını etkileyebilir; yeme, giyinme ve banyoyu kullanma gibi günlük yaşam aktivitelerinde zorluk yaşamaya sebep olur. Rehabilitasyon sürecindeki terapiler, ev egzersizleri ve yardımcı cihazlar hareketliliğin geri kazanımında ve iyileşmede yardımcı olmaktadır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Parkinson hastalarında idrar kaçırma ile ilgili alınabilecek başlıca önlemler şöyle sıralanabilir: • İdrar kaçırmanın önlenmesi için ilk önlemlerden biri tuvalet günlüğü tutulmasıdır. Böylece, alınan sıvı miktarı ve alma zamanı ile tuvalete gidiş sayısı ve zamanı izlenebilir.  • Kahve, çay ve kola gibi kafeinli içeceklerden kaçınılmalıdır, tüm bu içecekler sorunları daha da kötüleştirebilir. Geceleri tuvalete gitmekte sorun varsa yatmadan iki saat önce sıvı tüketimi sınırlandırılabilir. Ancak günlük yeterli sıvının alınmasına özen gösterilmelidir. • İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri bilinmelidir: İdrar yaparken yanma hissi ile sık ve acil idrara çıkma isteği enfeksiyon belirtisi olabilir. Bu gibi durumlarda mutlaka doktora danışılmalıdır.• Her yarım saate bir değil her iki saatte bir tuvalete gitmek gibi düzenli bir program uygulanabilir.

Yanıt Açıklaması: İnme sonucu inkontinansa bağlı olarak ortaya çıkan (bazen kombinasyon halinde) birçok farklı problem vardır. Bunlar: İdrar Kontrolündeki Zorluklar • Sıklık - daha sık idrara çıkma ihtiyacı • Aciliyet - ani, acil ve kontrol edilemeyen idrara çıkma ihtiyacı • Gece idrar kaçırma • Fonksiyonel inkontinans • Stres inkontinansı • Refleks inkontinans • Overflow (taşma) inkontinansa bağlı (idrar retansiyonu)

Yanıt Açıklaması: Kan tablosu bozuklukları arasında yüksek alyuvar (eritrosit) sayısı, pıhtı oluşumunu, inme ve felç riskini arttırır.

Yanıt Açıklaması: Her bir hemisferde çıplak gözle de ayırt edilebilen dörder lob bulunur. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: İstenmeyen durumlar olarak ortaya çıkan komplikasyonların çeşitliliği hastanın inme sonrası iyileşme sürecini etkileyebilmektedir. Bu çeşitlilik; dolaşım problemleri, nöbetler, ağrı, kırıklar, deri ülserleri (sıklıkla yatak yaraları olarak adlandırılır). Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Hemianopsi, görme alanının yarısını görememe anlamına gelir. Beynin sol hemisferinde (yarım küresinde) hasar oluşturan bir inme, her bir gözün sağ görme alanını görmeyi engelleyebilir, sağ hemisferde meydana gelen inme ise karşı tarafı, yani sol görme alanını bozabilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Dopamin eksikliğinde; Beyinde dopamin eksikliği geliştiğinde, yavaşlamış, gecikmeli, sürüncemeli hareket ortaya çıkar. Yavaşlamış, gecikmeli, sürüncemeli hareketler oluşur. Kavrama ve öğrenmede güçlükler oluşur. Kısa süreli bellek performansında kayıplara neden olur. Titremeler görülebilir. Doğru cevap B'dir.