Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Yatarken doğru duruşun sağlanması için; öncelikle yatak, omurgaya yeterli desteği sağlamalıdır. Bunun için de yeterli bir genişliğe ve uygun bir sertliğe sahip olmalıdır. Yastık çok alçak, çok yüksek, çok sert veya çok yumuşak olmamalı, boyun çukurunu tam olarak destekleyebilmeli. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel Boyut, yaşam kalitesinin boyutları arasında yer almaz. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Birbirleriyle iletişim ve koordinasyon içinde çalışan sağ ve sol beyin yarım küreleri arasındaki bu ilişkiyi yoğun bağlantı elemanlarından oluşan "korpus kallosum" sağlar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşam kalitesindeki değişikliklerin izlenmesi, bakım ve rehabilitasyon elemanlarına yol gösterici olması açısından önemlidir. Parkinson hastalığında yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen, motor ve non-motor faktörlerin en önemlileri aşağıda sıralanmıştır. Motor bozukluklarla ilgili faktörler: • Hastalığın şiddeti • Hastalığın evresi (Hoehn-Yahr Evresi) • Dizabilite (özürlülük) düzeyi • Hastalık süresi • Yürüme bozukluğu • Denge ve duruş bozukluğu (postural instabilite) • İlaca bağlı motor komplikasyonlar Non-motor bozukluklarla ilgili faktörler: • Depresyon • Anksiyete • Uyku bozuklukları • Ağrı ve diğer duyusal bozukluklar. Cevap: C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İşitme kaybının tanısı ve rehabilitasyonu ile ilgilenen bilim dalı odyolojidir. İşitme kaybının tanısı ve rehabilitasyonu alanında erişkinlerle ilgilenen bilim dalına yetişkin odyolojisi denir. İşitme kaybının tanısı ve rehabilitasyonu alanında yaşlılarla ilgilenen bilim dalına geriatrik odyoloji denir.

Yanıt Açıklaması: Tablo 7. 3. Uyku Bozukluğu Tipleri (ICSD-3 Sateia, 2015) Sınıflandırma Alt tipleri 1. İnsomnia a. Kısa süreli insomnia b. Kronik insomnia c. Diğer insomnia 2. Uykuya bağlı solunum bozuklukları a. Santral uyku apne sendromu b. Obstrüktif uyku apne sendromu c. Uykuya bağlı hipoventilasyon d Uykuya bağlı hipoksemi 3. Hipersomnolans 4. Sirkadyen ritm uyku-uyanıklık bozuklukları 5. Parasomnia 6. Uykuya bağlı hareket bozuklukları 7. Diğer nedenler Doğru seçenek D'dir.

Yanıt Açıklaması: Periferik işitme sistemini oluşturan anatomik yapılar; dış kulak, orta kulak, iç kulak ve işitme siniridir. Santral işitme sistemi ise beyin sapı, işitme yolları, subkortikal ve kortikal işitme merkezlerinden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Fizyoterapistlerce yürütülen alt ekstremite odaklı yürüme rehabilitasyonu çalışmaları, SKY olan yaşlıların mobilizasyonu bakımından çok önemlidir. Alt ekstremiteye yönelik müdahaleler; bacakları germe, açma ve güçlendirmeyi amaçlayan pasif ve aktif egzersizler; kaslara elektriksel uyarım yapılması; yürüteçler, koltuk değnekleri, jimnastik aletleri ve yardımcı düzenekler (ortoz) gibi yürümeyi destekleyici teknolojilerden faydalanılması gibi çeşitli uygulamaları kapsamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Genetik faktörler değiştirilebilir risk faktörlerinden değildir.

Yanıt Açıklaması: Ajitasyonu tanımaya yönelik yaklaşımların temel aldığı varsayımlar şunlardır: • Demanslı bireye özgü bir tedavi sağlayabilmek için, ajite davranışın temelinde yatan nedenler saptanmalıdır. • Farklı ajite davranışlar farklı nedenlere bağlıdır. Bu nedenle her bir ajite davranış farklı bir müdahale gerektirebilir. • Tedavi planında öncelik, bireyin bozulmadan kalan becerilerine ve güçlü yönlerine odaklanmalıdır. Ancak demansla birlikte gelen duyusal algı, bilişsel beceriler ve hareketlilikteki azalmalar da göz önünde tutulmalıdır. • Bireye özgü olan karakteristik özellikler (geçmiş deneyimleri, hobileri, önemli ilişkileri, kimlik bilgileri gibi) iyi öğrenilmelidir. Bu sayede, müdahale planında kişinin önceki ve şu andaki tercihleri arasında bir eşleşme yapmak mümkün olacaktır. • Koruma, konfor ve esneklik, müdahalenin en önemli elementleridir.

Yanıt Açıklaması: Sağlıkta yaşam kalitesini değerlendirmek için kullanılan bir diğer genel sağlık ölçeği, Avrupa Yaşam Kalitesi Çalışma Grubu (EUROQOL) tarafından 1987’de geliştirilmiştir. Araştırmalarda yaygın olarak kullanılan bu ölçek yaşam kalitesini 5 alanda değerlendirir: hareket, öz-bakım, günlük aktivite, ağrı/rahatsızlık ve endişe/depresyon olmak üzere 5 alanda değerlendirme yapmaya olanak verir. Türkçe diline uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması Eser, Dinç, Özyurt ve Pala tarafından 1990’da yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: global afazi

Yanıt Açıklaması: Posturografi testi. Hareketli bir zemin üzerinde durmaya çalışıldığı, test sırasında hastanın düşmemesi için emniyet önlemlerinin alındığı testtir. Posturografi test sonuçları denge sistemi ve denge bozuklukları ile ilgili ayrıntılı bilgi verdiği için güvenilir testlerdendir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Baş dönmesi veya sersemlik hissi aşağıdaki durumlarda ortaya çıkabilir: • İç kulak problemleri: Vestibüler sistem bozuklukları, baş dönmesine yol açabilir. • Psikolojik bozukluklar: Depresyon, endişe, korku ve diğer psikiyatrik bozukluklar baş dönmesine neden olabilir. • Anormal hızlı solunum: Bu durum sıklıkla endişe bozukluklarına eşlik eder ve baş dönmesine neden olabilmektedir. • Yetersiz beslenme ve vitamin eksiklikleri: Özellikle sinir fizyolojisinde de etkileri olan B vitamini türevleri ile bu vitamin türevlerinin de bulunduğu protein, hayvansal gıdalar ve taze sebze, meyvenin ve suyun yeterli miktarda tüketilmemesi baş dönmesine sebep olabilmektedir. • Çok şiddetli ağrı varlığı: Ani ve çok şiddetli ağrı varlığında yine baş dönmesi atakları gerçekleşmektedir. • İlaçlar: Sersemlik, ilaçların yan etkisi olabilir.

Yanıt Açıklaması: Yürümenin alt bölümleri şu şekildedir: Ayakta durabilme ve uygun duruş. Ayak tabanlarının yere sağlam ve uygun basması. Adım uzunluğunun ayarlanması. Kol salınımlarının olması. Keskin dönüş gibi manevra kabiliyetinin olması. Dengenin tekrar kazanılması. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Evre 1 Ve Evre 2  olgularında  genellikle vücudun bir veya her iki yarısında hareket bozuklukları olduğundan, bu kişiler mümkün olduğunca hareket etmeye teşvik edilmeli, özel gereksinimlerini bağımsızlıklarını koruyacak şekilde kendilerinin yerine getirmeleri yönünde cesaretlendirilmelidir. Bu evrede olguların aktiviteleri sırasında mümkün olduğunca gözlem altında tutulması, gerektiği hallerde sesli veya görsel uyarılarda bulunulması, hastalıkla ilişkili semptomların ve hastalığın genel seyrinin takip edilmesi gibi basit yaklaşımlarda bulunmak yeterli olabilmektedir. İlk evreler belirli yaşam alışkanlıklarının oturtulması için iyi değerlendirilmelidir. Egzersiz programının yanında dengeli ve iyi bir beslenme programının oluşturulması, birtakım kısa ve uzun dönem hedeflerinin belirlenmesi ve bu hedefleri anımsatan, kişilerin dikkat ve isteklerinin yüksek tutan motive edici kısa notlar veya posterlerin yaşam alanında bulundurulması yararlıdır. Evre 3’te hastanın tablosuna denge kayıpları eklenmektedir. Parkinson hastalarında denge bozukluğu ve bağlantılı olarak düşmeler yaygın bir problemdir. Yürümeye yardımcı gereçlerin kullanılması bu nedenle Evre 3'te olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İnme, beyin tümörü, kafa travması ve Alzheimer Hastalığı; yaşlılıkta epilepsi nöbeti geçirme nedenleri arasında yer alır. Parkinson hastalığı bu nedenler arasında yer almaz. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ataksi: Altta yatan kas güçsüzlüğü, kas gerilim bozukluğu veya istemsiz hareket olmaksızın hareketlerin dengeli ve amacına uygun şekilde yapılmasında bozukluk olması şeklinde tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Ailesel faktörler: Birçok alışkanlıkta olduğu gibi vücut hareketlerinin düzgün bir şekilde gerçekleştirilmesi ve doğru duruşun kazanılması ilk olarak aile bireylerinin taklit edilmesi ile öğrenilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Düşmeye neden olan risk faktörleri; • İntrensek (içsel) • Ekstrensek (dışsal) • Yürüme ve Denge bozukluğu • Çevresel tehlikeler • Periferal nöropati • Sağlıksız ayakkabı • Vestibüler bozukluk (denge bozukluğu) • Engeller • Kas güçsüzlüğü • Görme bozukluğu • Hastalıklar • İlerlemiş yaş • Ortostatik hipotansiyon • Demans • İlaçlar Doğru cevap C'dir.