Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: İlaçların düzenli ve eksiksiz alınması tıbbi gerekliliktir. Stres ile ilgili değildir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sağlık Örgütü, bireyleri 18-65 yaş arasında genç, 66-79 arasında yaş orta yaş ve 80-99 yaş arasında yaşlı olarak tanımlanmaktadır (WHO, 2017).

Yanıt Açıklaması: Fizyoterapistler, mobiliteyi geliştirmek için eğitim ve egzersiz sağlar. Yataktan veya koltuktan bir lazımlık iskemlesine veya tuvalete nasıl en iyi şekilde hareket edeceğinizi gösterebilir ve pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi ve mesane veya bağırsak işlevini geliştirmek için yararlanılacak egzersizleri öğretir.

Yanıt Açıklaması: Bellek kaybında artış Alzheimer hastalığının belirtilerinden biridir. (Tablo 1.1) Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: İdeal bir bastonun sağlam lastik uçları bulunmalıdır. Aşınmış lastik uçlar bastonun sabitlenmesin bozacak, denge problemlerinin yaşanmasına neden olabilecektir. Tek uçlu bastonlar tercih edilmeli, üç veya dört nokta tabanlı olanlardan (tripod veya quadripodlar) kaçınılmalıdır. Parkinson hastaları, denge ve duruş sorunu yaşadıkları için bu tip baston ve değnekleri kullanmakta zorluklar yaşayabilmektedir. Bunu en aza indirmek için tek uçlu baston veya değnekler önerilmektedir. Bastonların el tutamakları rahat olmalı, ihtiyaç duyulan yeterli kuvvetin alınmasına izin verecek konforu sağlamalıdır. Bastonun boyu kişiye göre değiştirilebilir olmalı, en iyi desteği vermek üzere yükseklik ayarlanmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aspirasyon riskini azaltma ve yutma fonksiyonuna yardımcı müdaheleler: • Daha iyi bir hava yolu koruması sağlamak için yutarken başı etkilenmiş tarafa çevirme tekniği faydalı olmaktadır. • Küçük lokmalarla sıvıları yutmak bir başka teknik olarak kullanılmaktadır. • Yutma terapisi yetkilisi de olan dil-konuşma terapistleri, bireylerin yedikleri ve içtikleri yiyecekleri ve sıvıları değiştirmelerini tavsiye edebilir. • Bazı yiyecekleri çiğnemek çok zor olabilir. Yiyecek seçiminde bu açıdan da dikkatli olunmalıdır. • İnme sonrası ince sıvıların güvenle yutulması zordur, çünkü ağız ve boğazda hızla hareket ederler. Aspirasyon ortaya çıkabilir. Bireylere bazen kalınlaştırılmış, daha yoğun sıvılar verilir. Böylece sıvı daha yavaş hareket eder ve aspirasyon riski azalabilir. • Birey, yemek yedirirken veya bir şey içirirken mutlaka dik pozisyonda oturtulmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Demansın psikolojik semptomları; Kişilikte değişmeler • Depresyon • Kaygı • Uygunsuz davranışlar • Paranoya • Ajitasyon • Halüsinasyonlardır. Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Akraba ve arkadaşları tanımada zorluk demansın geç dönem belirtilerindendir.

Yanıt Açıklaması: Fizyoterapi uygulamaları ile aşağıdaki hedeflere ulaşılmaya çalışılmaktadır: Kişinin yaşam kalitesinin iyileştirilmesi ve bağımsızlık seviyesinin artırılması Hareketliliğin artırılması için doğru hareket eğitiminin verilmesi Normal olmayan hareketlerin mümkün olduğunca engellenmesi ve kötü duruşun önüne geçilmesi Kas gücünün ve esnekliğin artırılması Postür ve denge bozukluğunun önüne geçilmesi ve düşme riskinin azaltılması Doğru solunum ve etkili öksürme tekniklerinin öğretilmesi Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Demans ile ilişkilendirilmiş risk faktörleri iki gruba ayrılmaktadır. Bunlardan ilki değiştirilemeyen risk faktörleri; ikincisi ise değiştirilemez risk faktörleridir. Değiştirilemeyen risk faktörleri aile öyküsü (genetik yatkınlık), cinsiyet, yaş ve mevcut kronik hastalıklardır. Değiştirilebilir risk faktörleri arasında ise sigara kullanımı, düzenli alkol tüketimi, depresyon, diyabet, kap-damar hastalıkları, hipertansiyon ve uyku düzensizlikleri gibi bozukluklar öne çıkmaktadır. Uykusuzluk (insomniya) ve uykuda solunum durması (uyku apnesi) gibi uyku bozuklukları bilişsel zayıflamaya sebep olabilmektedir. Bu da demans için risk oluşturabilmektedir. Araştırmalar D vitamini düşük olan kişilerde demans riskinin de arttığını göstermektedir. Yeterli D vitamini almak için uygun beslenmeli; doğrudan güneş ışığı almalıdır. Bazı psikiyatrik ilaçların demans ile ilişkili olabileceği belirtilmektedir. Alüminyum, demir, çinko gibi bazı metallerin demans riskini artırdığı yönünde bulgular vardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel aktiviteye hastaların günlük rutinlerinde yer verilmesi

Yanıt Açıklaması: Hedeflere yaklaşılması veya gerçekleştirilmesinde de beyin ödül merkezi uyarılmakta, dopamin salgısı artmaktadır. Boş zaman aktiviteleri veya hobiler, güneş banyosu, kaliteli uyku ve sağlıksız yiyeceklerden uzak durmak dopamin seviyesini artırmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Broca Afazisi; İnme, beynin sol yarımküresinin frontal (ön) bölgelerine zarar verdiğinde, çoğu hastada Broca afazisi denilen tablo ortya çıkar. Bu hastalar ne söylemek istediklerini bilirler ve söylemeye çalışırlar, ancak doğru kelimeleri bulup akıcı bir şekilde sıralayamazlar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Parkinson hastalığının V. evresinde, hastalar yaşamlarını tekerlekli sandalye veya başka bir yardımcı gerece bağımlı olarak devam ettirirler. Dolayısıyla, doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bireyin yaşadığı toplum içerisindeki davranışları

Yanıt Açıklaması: Demanslı yaşlıların günlük bakımında beslenmenin düzenlenmesi, kişisel hijyenin sağlanması, boşaltım ihtiyacının giderilmesi, giyinme, uyku ve güvenlik konlarında gerekli düzenlemelerin yapılması gibi başlıklar öne çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Parkinson hastalığının belirtileri şöyledir: Hareketin yavaşlaması (bradikinezi) ve eklemlerde katılaşma (akinezi) Titreme (tremor) Denge bozukluğu veya duruş bozuklukları Yazı yazma kabiliyetinde değişimler Mimiklerde azalma ve donuk bir yüz ifadesi Uykuda sırasında hareketlenmeler Yürüme bozukluğu Hareket dışı bulgular Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dopamin seviyesini artıran yaklaşımlar; Yazı yazma kabiliyetinde değişimler görülmesi Boş zaman aktiviteleri veya hobiler geliştirme İyi bir uyku uyumak Düzenli olarak sürdürülen günlük egzersiz programı Sağlıksız yiyeceklerden uzak durmak Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Frontotemporal demans belirtileri, bozulan işlev alanlarına göre gruplandırılabilir. Bu belirtiler davranış değişiklikleri dil ve konuşma problemleri ve hareket sistemini ilgilendiren motor fonksiyon bozuklukları şeklinde gruplanarak aşağıda sıralanmıştır: Davranış Değişiklikleri • Artarak devam eden uygunsuz davranışlar (Uygunsuz cinsel davranışlar) • Empati ve kişilerarası ilişkileri sürdürme becerilerinde azalma • Tekrarlayan takıntılı davranışlar • Kişisel hijyene gösterilen özende azalma • Beslenme, yeme davranışlarında değişiklik (Genellikle çok fazla yeme) • Yemek için uygun olmayan nesneleri ağza sokma • Davranış değişikliklerinin farkında olmama ve kaytsızlık durumları Dil ve Konuşma Problemleri • Yazılı dili ve konuşma dilini anlamada ve kullanmada güçlük • Doğru sözcüğü bulmada problemler • Nesne adlandırmada zorluk • Sözcüklerin anlamlarını unutma • Konuşma akıcılığında bozulma, tutuk konuşma • Yanlış zamir kullanımı • Cümle yapılarında hatalar Motor Fonksiyon Bozuklukları • İstemsiz kas kasılmaları, spazmlar • Hareketler sırasında zayıf koordinasyon • Yutma güçlükleri • Titreme (tremor) • Kaslarda sertlik (Rijidite)

Yanıt Açıklaması: Demansın semptomlarından bir olan davranış ve kişilik değişimleri Alzheimer hastalığında da gözlenir. Bu bireylerde; • Depresyon • Apati (Çevreye karşı anormal derecede ilgisizlik, duygusuzluk, kayıtsızlık) • Sosyal izolasyon (Sosyal ilişkilerin giderek azalması) • Duygu durum dalgalanmaları (Hüzün, sevinç, kuşku, korku duguları arasında gelgitler yaşanması) • Başkalarına karşı şüphe ve güvensizlik • Gerginlik ve saldırganlık • Uyku alışkanlıklarında değişiklik • Sürekli merak • Delüzyonlar (birisinin eşyasını çaldığını düşünme gibi gerçek dışı, akıl ve mantık yolu ile düzeltilemeyen yargı hataları) görülebilir.