Çoklu Engellilerin Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Öğretilmesi hedeflenen becerinin yapısal olarak analiz edilmesinin ardından, öğrencinin performans düzeyi belirlenir. Bunun için becerinin ilk basamağından itibaren tüm basamaklarda öğrenciye yönerge sunulur. Öğrencinin yönergeyi gerçekleştiremediği basamağa gelindiğinde durulur ve kalan basamaklar değerlendirilmez. Öğretmen bu noktada öğrencinin yönergeyi yerine getirmediği basamaktan itibaren kalan basamakları öğretmeyi hedefler.

Yanıt Açıklaması: Müzik ve eğitim ilişkisini ele aldığımızda farklı yerleşimlerden bahsetmek mümkündür. Müzik ile eğitim ilişkisi (a) müzik yolu/aracılığıyla eğitim, (b) müziğe doğru eğitim, (c) müzik içinde eğitim ve (d) müzik ile eğitim şeklinde 4 temel düzlemde incelenebilir.

Yanıt Açıklaması: Kişisel bakım becerileri;Yemek yeme becerileri, Tuvalet becerileri, Giyinme ve kişisel temizlik becerileri ve Eşyaların temizliği/bakımı olarak sınıflandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dokuz farklı yanlışsız öğretim yöntemi bulunmaktadır.Bunlar Sabit bekleme süreli öğretim Eşzamanlı ipucuyla öğretim Artan bekleme süreli öğretim Davranış öncesi ipucu ve sınamayla öğretim Davranış öncesi ipucu ve silikleştirmeyle öğretim Aşamalı yardımla öğretim İpucunun giderek artırılmasıyla öğretim İpucunun giderek azaltılmasıyla öğretim. Uyaran ipuçları ve uyarlamalarıdır.Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Müziğin insan yaşantısında bireysel, sosyal, kültürel, eğitimsel ve terapötik işlevleri vardır. Müziğin bu işlevleri onun farklı kullanım olanaklarını doğurur. Bu kullanım olanakları birbirinden tamamen ayrı olgular olarak düşünülmemelidir. Farklı işlevler, birbirini tamamlayıcı unsurlar olarak değerlendirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Çoklu yetersizliği olan bireylerle “motor işlevleri artırmada” müziğin terapötik kullanımına ilişkin uygulama örneği Çoklu yetersizliği olan bireylerin çoğu işlevsel motor becerilerde oldukça sınırlıdırlar. Yürüyemeyen ve hareket edemeyen bu bireyler, eklem ve kaslarındaki işlevleri korumak ya da artırmak için çeşitli hareket egzersizlerine ihtiyaç duyarlar. Ancak bazı bireyler sahip oldukları yüksek kas tonusuna sahip olduklarından bu egzersizlerin gerçekleştirilmesi oldukça zor -ve acılı- olmaktadır. Bu noktada müziğin fizyolojik etkisinden faydalanılabilir. Fon olarak kullanılan uygun bir müzik seçimi ile kas tonusu azaltılabilir ve bireyin çeşitli hareketlere tepki vermesi kolaylaştırılabilir. Müzik-hareket deneyimlerine katılmak konusunda bu bireylere destek verilerek normal hareket örüntülerine rehberlik etmek yoluyla beden duruş farkındalığı ve beden bölümlerine ilişkin farkındalık artırılabilir. Kas tonusunun azaltılmasını kolaylaştırmanın yanı sıra müzikal uyaran, bireyin uygun duruşu ve pozisyonu koruması için teşvik ve motivasyon görevi görebilir. Buna ek olarak yapılan hareketler sırasında ortaya çıkan ağrı ve acıların hissedilmesini azaltmak için yine müzikten faydalanılabilir. Müzik ile yapıldığında zorlu hareketlerin verdiği acının olduğundan daha az hissedildiği, etkinlik süresinin de olduğundan daha kısa algılandığına ilişkin araştırma verileri bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Konuşabilmek için önce duymak gereklidir. Bu nedenle işitme kaybı olan bir bebeğe erken tanı konulmadığında; dil gelişimi, psiko-sosyal gelişim, çevreye uyum ve iletişimde gecikmeler ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Öğrencinin beceriyi tam olarak öğrenebilmesi için ne tür bilgilendirmenin, hangi yolla yapılacağının belirlenmesidir. Örneğin diş fırçalama becerisi için aşağıdaki belirtildiği gibi sunum şekline göre beceri analizi yapılabilir: • Silinebilir bir kâğıttaki (asetat kâğıdı gibi) diş resmini gerçek diş fırçası ile fırçalar. • Büyük diş maketi üzerindeki dişleri gerçek diş fırçası ile fırçalar. • Oyuncak bebeğin dişlerini gerçek diş fırçası ile fırçalar. • Kendi dişlerini fırçalar.

Yanıt Açıklaması: Sürekli Pekiştirme Tarifesi: İstenilen davranış her oluştuğunda, öğrenciye davranışın oluşmasının ardından pekiştirecinin sunulmasıdır (Yücesoy-Özkan, Kaya ve Gülboy, 2007). Örneğin çorap giyme becerisini öğretirken öğrenciye gerçekleştirdiği her beceri basamağından sonra “Aferin” denmesi olabilir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hareket etkinlikleri hem aktif müzik terapi hem de reseptif müzik terapi içerisinde kullanılmaktadır

Yanıt Açıklaması: Beceri öğretiminde değerlendirme sürecine yer vermek aşağıdaki nedenlerden dolayı önemli ve gereklidir. Değerlendirme sayesinde; Bireyin sergileyebildiği beceriler belirlenir. Bireyin sergileyemediği ya da eksik olarakgerçekleştirdiği beceriler belirlenir. Bireyin öğrenmediği becerilerin hangilerinin, şu anda ve gelecekte içinde bulunacağı ortamlarda öncelikli beceriler olduğu belirlenir. Bireyin beceriyi nasıl sergileyeceği (hangi be- ceri basamaklarını gerçekleştirerek) belirlenir. Bireyin kazandığı beceriyi akıcı bir şekildegerçekleştirip gerçekleştiremediği belirlenir. Bireyin kazandığı beceriyi farklı ortamlardagerçekleştirip gerçekleştiremediği belirlenir. Bireyin öğretim süreci sonucunda sağladığıilerleme ortaya koyulur. O¨ğretim sürecinde herhangi bir değişiklikyapmaya gereksinim olup olmadığı belirlenir. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Çoklu yetersizliği olan bireylerle “uyumsal sosyal tepkileri artırmada ve sosyal etkileşim becerisi geliştirmede” müziğin terapötik kullanımına ilişkin uygulama örneği: Konuşana bakmak, isimleri söylendiğinde tepki vermek, memnuniyet veren bir uyarana gülümsemek, başkaları şarkı söylerken veya çalgı çalarken onlara bakmak ve bir partnerle veya grupla iş birliği içinde etkinliğe katılım göstermek gibi pek çok temel sosyal beceriyi müzik etkinlikleri aracılığıyla kazanabilirler.

Yanıt Açıklaması: Model olma, beceri basamağının nasıl uygulanması gerektiğinin öğretmen tarafından bizzat uygunarak öğrenciye gösterilmesidir. Örneğin çorap giyme becerisinin öğretiminde öğretmenin de önünde bir çorap olması ve öğrenciye çorabın nasıl giyileceğini bizzat kendisinin çorabı giyerek göstermesidir.

Yanıt Açıklaması: Hareket etkinlikleri alt başlığında aktif ve reseptif müzik yaklaşımlarına ilişkin etkinlikler mevcuttur. Doğru seçenek B'dir.

Yanıt Açıklaması: Çok engellilerin eğitiminde özellikle özbakım becerilerinin öğretimine günlük rutinler içinde yer verildiği görülmektedir. Örneğin bir bakımevinde yaşayan çok engelli bireylerin (40 birey) sabah rutinlerinde yer alan etkinlikler öğretim hedefi olarak belirlenerek bu becerilerin kullanıldığı doğal ortamlarda öğretimler planlanmıştır. Buna göre rutinler içinde yer alan tuvalete gitme, el-yüz yıkama, giyinme, diş fırçalama ve yatak toplama becerileri öğretimsel hedef olarak belirlenmiş, bu becerilerin öğretimi bireylerin günlük rutinine uygun olarak her sabah 06:00-10:00 arasında gerçekleşecek şekilde planlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yaratıcı yaklaşım, yeniden yaratımsal yaklaşım, doğaçlaçlamaya dayalı yaklaşım, davranışçı yaklaşım, eğitsel yaklaşım, te- davisel yaklaşım, analitik yaklaşım, reseptif yaklaşım gibi yaklaşımlar müziğin çoklu yetersizliği olan bireylerin rehabilitasyonunda kullanımına ilişkindir. Cevap A'dır

Yanıt Açıklaması: Davranışçı Yaklaşım: Bu yaklaşımda müzik, çoklu yetersizliği olan bireyin hedeflenen olumlu davranışlarında artış sağlama ve pekiştirme, olumsuz davranışlarında azalma ve değişim sağlamak amacıyla kullanılır (Burscia, 1989). Doğru cevap "B" dir.

Yanıt Açıklaması: Görme ve işitme engellilik görülme olasılığı düşük ve kendi içerisinde çok değişkenlik gösteren bir engel durumudur. Bir bireyin görme ve işitme engelli olarak değerlendirilebilmesi için ciddi iletişim ve gelişim problemleri yaşamasının yanı sıra, farklı ortam ve eğitim uyarlamalarına ihtiyaç duyması gerekmektedir. Ancak engel durumunun düzeyi bireyden bireye farklılık göstermektedir. Bir kısmı çok kısıtlı düzeyde duyabilir ya da işitebilirken büyük bir kısmında bu engellerine ek olarak fiziksel, tıbbi ve/veya bilişsel sorunlar görülebilmektedir. Görme ve işitme engelli bireylerin %90’ı bir ya da birden fazla ek engele ya da sağlık problemine sahip olduğu için çoğu zaman görme ve işitme engelli yerine çoklu engelli olarak adlandırılmaktadırlar. Görme ve işitme engelli bireyler yalnızca görme ya da yalnızca işitme engeli olan bireylerden farklı eğitim yöntemlerine gereksinim duyarlar (Killoran, 2007). O¨zellikle görme ve işitme engellilik durumu doğuştan olduğunda doğal öğrenme ve iletişimfırsatları, ileri düzeyde sınırlı olmaktadır (Killoran, 2007; Reimer & Siemonsma-Boom, 2013). Görme ve işitme engellilik erken doğum ya da çeşitli doğum komplikasyonlarına bağlı oluşabileceği gibi başka birçok sebebe de sahip olabilir. C¸ocukluk ve ergenlik döneminde menenjit, beyin zedelenmesi ya da kalıtıma bağlı olarak dha gelişebilir (Killoran, 2007). Amerika’da ve diğer ülkelerde uzmanlar engel düzeyi ağır görme ve işitme engelli bireylerin sayılarının arttığını ifade etmektedirler. Bu durum tıptaki ilerlemelere bağlı olarak erken doğan ve sağlık problemleri ciddi olan bebeklerin hayatta kalma oranlarının artmasından kaynaklanmaktadır. Doğru seçenek A'dır.