Çoklu Engellilerin Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Parlak: Görme kaybı olan bireylere az ay- dınlatma yerine net bir ışık kaynağı ile yeterli aydınlatma sağlanmalıdır. Parlayan veya göz alıcı aydınlatma yeterli aydınlatma anlamına gelmemektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 2007 yılında güncellenmiş olan O¨zel Gereksi-nimli Bebekler ve Küçük C¸ocuklar İçin CarolinaMüfredatı, gelişimsel bir değerlendirmeyi içeren kapsamlı bir müfredattır. Bu paket program do- ğumdan 3 yaşa kadarki gelişimsel aralıkta bulunan çocuklar için tasarlanmıştır. O¨ncelikli olarak erken müdahaleciler tarafından kullanılan araçlar görme ve işitme engeline sahip çocuklar için özel olarak tasarlanmamıştır. Bu programın değerlendirme bölümü normal gelişim gösteren bebek ve küçük çocukların becerilerinin gözlenmesinden oluşmaktadır. 0- 3 yaş arası 24, 2- 5 yaş arası ise 22 alt ölçekten oluşan iletişim, biliş, sosyal, ince motor ve kaba motor gibi beş gelişimsel alanı kapsamaktadır. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tuberoz sklerozis kompleksine sahip bireylerin bazıları OSB ve zihinsel yetersizlik belirtileri gösterip ilerleyici akciğer hastalıkları, epilepsi, böbrek kistleri ve diğer sağlık sorunları sergileyebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal ve duygusal gelişimin yaşam boyu devam eden bir süreç olmasına karşın en hızlı geliştiği dönem 0-3 yaş aralığıdır. Bu dönemde birey çevresindeki kişi ve olaylarla etkileşime girerek deneyim kazanır. Bu gelişim üzerinde etkili olan iki önemli faktör mizaç ve bağlılıktır. Birey genetik altyapısında getirdiği mizacı ile günlük hareket seviyesini, düzenini, çevreye uyumunu ve sosyal etkileşimlerini belirler. İkinci faktör olan bağlılık aile ile çocuk arasında yaşanan bağdır. Bu bağ çocuğun çevre ile kurduğu iletişimini etkiler. Doğru yanıt E’ dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde engelli bireylerin toplam nüfus içerisindeki payı % 12,29 olup (TÜİK, 2002), dünya genelindeki oranın (% 15) altında seyrettiği görülmektedir (WHO, 2011). Türkiye Engellilerin Sorun ve Beklentileri Araştırmasına göre çoklu engellilik oranı, tüm engel grupları içerisinde % 18 olarak açıklanmıştır (TÜİK, 2010). Çoklu engeli olan bireylerin yaklaşık yarısının % 70 ve üzeri engel derecesine sahip olduğu ve yaşın ilerlemesi ile birlikte çoklu engelliliğe sahip nüfus oranının artış gösterdiği görülmektedir. Türkiye’de çoklu engelliliğin ortaya çıkış nedeni olarak hastalık ve genetik bozuklukların yaklaşık % 76 olduğu, kazaların ise % 9,9 olduğu tespit edilmiştir (TÜİK, 2010).

Yanıt Açıklaması: Uygun olmayan davranışların azaltılmasında aile bireyleri kimi zaman çaresiz kalabilmektedir. Bu durumda eğitimcilerin davranışın ortaya çıkma nedenlerini araştırması gerekmektedir. Ayrıca eğitimcinin uygun azaltma tekniklerini kullanarak ve bunları aileye öğreterek aile yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olması gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Çok engelli bireyler kendilerini ifade edebilmek için kendilerine has alternatif iletişim yolları geliştirirler.

Yanıt Açıklaması: Engelli bir bireyin uzun süre dikkatini bir şey üzerinde toplaması zordur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tüple beslenme çoklu yetersizliği olan bireylerde yutma sorunlarına ilişkin müdahale yaklaşımlarının yeterli olmadığı şiddetli vakalarda ve beslenme sorunlarının engellenmesi için ağız yoluyla beslenme dışındaki seçeneklerden biridir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Genetik bozukluklara bağlı ortaya çıkan sendromlar, orta ve üzeri şiddette zihinsel yetersizlikle birlikte görülerek çoklu yetersizlikleri oluşturmaktadır. En çok karşılaşılan ve çoklu yetersizliğe neden olan sendromlar arasında Rett sendromu, Angelman sendromu, Williams-Beuren sendromu, Prader-Willi sendromu, Cornelia de Lange sendromu, Sanfilippo sendromu, Fragile X sendromu, tuberoz sklerozis kompleksi ve diğerleri yer almaktadır. Bu sendromlar çeşitli gelişimsel sorunlar ve sağlık problemlerine yol açarak etkilenen bireylerin yaşam kalitesini düşürmekte ve kapsamlı sağlık bakımına ihtiyacı doğurmaktadır. Örneğin WilliamsBeuren sendromlu bireyler orta ve üzeri şiddette zihinsel yetersizliğe sahip olup endokrin sistem sorunları (hipotiroid), kalp-dolaşım sistemi problemleri (yüksek tansiyon, aort darlığı), sindirim sistemi sorunları (kronik kabızlık), duyu-nöral işitme kayıpları, glikoz tolerans anormalliği ve diğer sağlık sorunlarına sahip olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yetersizliği olan bireylerin bireysel özellikleri ve gereksinim duyduğu duyular temelinde hazırlanan duyusal müdahale teknikleri ergoterapist tarafından planlanan bir program ile bireylere uygulanır.

Yanıt Açıklaması: ABC Kaydı: Davranış öncesi ve davranış sonrasında neler olup bittiğine ilişkin, ayrıntılı bir biçimde veri toplamak için doğrudan gözlemlere yer veren kayıt türüdür.

Yanıt Açıklaması: INSITE Gelişimsel Kontrol Listelerinin 2 yaş ile 0- 6 yaş aralığındaki çocuklar için iki farklı versiyonu bulunmaktadır. INSITE kaba motor, ince motor, sosyal, duygusal, kişisel gelişim ve biliş, iletişim, görme, işitme ve dokunma gelişimini içeren kapsamlı bir gelişim ölçeğidir. Hawaii Erken Öğrenme Profili'nin doğumdan 3 yaşa kadar ve 3-6 yaş arası olmak üzere iki versiyonu bulunmaktadır ve araç kapsamlı bir gelişimsel temelli değerlendirme sağlamaktadır.Özel Gereksinimli Bebekler ve Küçük Çocuklar İçin Carolina Müfredatı, gelişimsel bir değerlendirmeyi içeren kapsamlı bir müfredattır. Bu paket program doğumdan 3 yaşa kadarki gelişimsel aralıkta bulunan çocuklar için tasarlanmıştır. İletişim Matrisi, gelişimin erken basamaklarında bulunan bireylerin ifade edici dil becerilerini değerlendirmek için tasarlanmıştır.Vineland Uyumsal Davranış Ölçeği ise, 0-90 yaş arası bireylerin uyumsal davranışlarını yaşa bağlı olarak değerlendiren standartlaştırılmış, kapsamlı bir araçtır. Buna göre Vineland Uyumsal Davranış Ölçeği, sıralanan kapsamlı değerlendirme araçları arasında kullanım yaş aralığı en geniş olan değerlendirme aracıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Şıklarda verilenlerin tamamı çok engelli bireylerin yaşadıkları problemlerdendir

Yanıt Açıklaması: Çok engelli bireylerin zeka puanlarının (IQ) genellikle 25-40 puan, ağır düzeyde çok engelli bireylerin zeka puanının ise 0-25 aralığında olduğu belirtilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tekrarlı göğüs enfeksiyonu ve zatürreye yakalanmasını tetikleyen unsurlar; zayıf öksürme refleksi, aspirasyon, epilepsi, kalp hastalıkları, kas hastalıkları, serebral palsi, hipotoni gibi unsurlardır.

Yanıt Açıklaması: Hareketsiz yaşam çoklu yetersizliği olan bireylerin sağlığını ve psikososyal iyilik hâlini geliştirici unsurlardan değildir. Hareket ve egzersiz çoklu yetersizliği olan bireylerin sağlığını ve psikososyal iyilik hâline pozitif etki yapar.

Yanıt Açıklaması: Norma dayalı testler Psikometrik testler– eğitim psikologları tarafından kullanılan zekâ testleri (örneğin WISC-dil ve zekâ testi) Okuma testi –Neale, Spar, Salford  ve Mc Millan Heceleme testi–Vernon Dil testi –Aston ve Reynell

Yanıt Açıklaması: Callier- Azusa Ölçeği- G Baskısı 1972 yılında güncellenmiş olan Callier- Azusa- G kapsamlı bir gelişimsel ölçektir. Bu ölçek özellikle hem görme hem de işitme engeline sahip olan ya da ağır ve çoklu yetersizliğe sahip çocuklar için geliştirilmiştir. Öğretmenlerin eğitim programlarını ve ilerlemeyi ölçmeleri için tasarlanmış olan bu ölçekte değerlendirme çocuğun sınıf içindeki aktivitelerde gözlenmesi yoluyla yapılmaktadır. Bu araç motor gelişim, algısal yetenekler, günlük yaşam becerileri, bilişsel, iletişimsel, dilsel ve sosyal gelişim gibi alt ölçekleri içermektedir. İletişim bölümü ise hem alıcı hem de ifade edici dil ölçeklerini kapsamaktadır. Ancak, ölçek ağır derecede görme, işitme ya da fiziksel motor bozukluğu olan çocuklar için uygun olmayabilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Önleme aşamasında; her zaman epilepsi nöbetini engellemek mümkün olmayabilir. Nöbeti tetikleyebilecek faktörlerin ortaya çıkarılması engellenebilir. Örneğin stres, yorgunluk, öğün atlama, sıvı ve tuz alımında yetersizlik gibi faktörler engellenmelidir.