Çoklu Engellilerin Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Etkinlik temelli öğretim ya da gömülü öğre­timde yer alan “gömülü” terimi devam eden sınıf etkinlikleri ve öğretim rutinleri içerisinde sunulan kısa öğretim denemelerini ifade etmektedir. Kısa öğretim oturumlarında çocuğun bi­reysel öğrenme hedefleri amaç olarak alınmakta ve etkinlikler günlük rutinlerin içine “gömülmekte­dir.” Bu yöntem çocuk devam eden sınıf etkinlik­lerine ilgi geliştirdiğinde veya öğretimsel hedeflerle devam eden rutinler arasında iyi bir uyum oldu­ğunda kullanılabilir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: İpucu dört yolla silikleştirilebilir: İpucunun yoğunluğu azaltılabilir. Örneğin “teşekkür etme “ becerisinin öğretilmesi sırasında eği­timci önce yüksek bir ses tonu ve abartılı mimikler kullanarak model ipucu sağlarken, daha sonra ses tonu ve mimiklerinin yoğunluğunu azaltarak daha doğal bir ifade ile model ipucu sunabilir. İpucunun yeri değiştirilebilir. Örneğin “kalem tutma” becerisinin öğretilmesi sırasında eğitimci bire­yin arkasında durarak bireyin omzu, kolu ve ellerini birlikte yönlendirerek tam fiziksel ipucu sunarken daha sonra bireyin yanına geçerek sadece elini yönlendirerek kısmi fiziksel ipucu sunabilir. İpucu sayısında azaltma yapılabilir. Örneğin günlük yaşam becerilerinden yatak düzeltme bece­risinin öğretilmesi sırasında eğitimci başlarda fiziksel ve sözel ipucunu bir arada kullanırken daha sonra fiziksel ipucunu kullanmayıp sadece sözel ipucu sunabilir. Ayrıca birey ilerleme gösterdikçe sunulan sözel ipucu sayısı da azaltılabilir. İpucu türünde değişiklik yapılabilir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Yemek yeme becerisi için ön koşul beceriler; emme, dudaklarını kapalı tutabilme, yutma, ısırma ve çiğneme becerilerinin yanı sıra boğazına yemek takıldığında öğürme refleksi olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Artan bekleme süreli öğretim yönteminde, sabit bekleme süreli öğretimde olduğu gibi iki farklı aşama yer almaktadır. Birinci aşama sıfır saniye bekleme süreli denemeler ve ikinci aşama artan bekleme süreli denemeler olarak ifade edilmektedir. Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Müzik ve eğitim ilişkisini ele aldığımızda farklı yerleşimlerden bahsetmek mümkündür. Müzik ile eğitim ilişkisi (a) müzik yolu/aracılığıyla eğitim, (b) müziğe doğru eğitim, (c) müzik içinde eğitim ve (d) müzik ile eğitim şeklinde 4 temel düzlemde incelenebilir (Uibel, 2012). Doğru cevap "C" dir.

Yanıt Açıklaması: İpucunun gerektiğinden daha uzun süre kullanılması bireyi ipucuna bağımlı hâle getirerek uyaran kontrolü transferini geciktirebilir. Bu nedenle ipuçları olabildiğince erken silikleştirilmelidir. Silikleştirme ipucunun türünde, yoğunluğunda veya zaman bağlamında (anında ipucu verme ya da 5 saniye sonra ipucu verme gibi) yapılabilir.

Yanıt Açıklaması: Tüm beceri öğretim yaklaşımı; zincirleme bir becerinin (örneğin pantolon giyme) tüm beceri basamaklarının bireye tek seferde gösterilerek beceriyi öğretmeyi hedefleyen bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımın avantajı, bireyin becerinin işlevsel sonucunu görmesine fırsat vermesidir. Dezavantajı ise çok fazla sayıda beceri basamağı bulunan karmaşık becerilerin kazanılmasının bu yaklaşımla çok uzun zaman almasıdır. Cevap: A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Çoklu yetersizliği olan bireyler söz konusunda olduğunda ise müzik ve müziğin kullanımı, bu bireylerin eğitiminde etkili bir yol olarak düşünülebilir. Bir yol olmanın yanı sıra müzik tüm diğer eğitsel alanlara kapı açan bir araç olarak kişilere dünyanın karmaşası içinde yollarını bulmada yardım eder. Bu durumda çoklu yetersizliği olan bireyler ile eğitsel amaçlı kullanıldığında müzik ve eğitim ilişkisi “müzik yolu/aracılığıyla eğitim” olarak açıklanabilir.

Yanıt Açıklaması: Öğrencinin öğretilmesi planlanan beceri ile ilgili performansı ve beceri basamaklarını uygulamayı öğrenirken ihtiyaç duyacağı yardım düzeyini doğru belirleyebilmek için dört farklı beceri analizi yapılmaktadır (Uysal, 2004): • Yapılış sırasına göre beceri analizi • Gelişimsel aşamaya göre beceri analizi • Güçlük düzeyine göre beceri analizi • Becerinin yapısal analizi

Yanıt Açıklaması: Yönergesine göre becerinin yapısal analizi, Sunum şekline göre becerinin yapısal analizi, Gerekli görülen niteliklere göre becerinin yapısal analizi, Yeterli görülen süreye göre becerinin yapısal analizi ve Doğruluk düzeyine göre becerinin yapısal analizi.

Yanıt Açıklaması: Yanlışsız öğretim yöntemlerinde geçerli olan bazı kavramlar bulunmaktadır. Bu kavramlardan hedef uyaran, bireyin hedeflenen davranışı sergilemesi için sunulan uyaranlardır. Hedef uyaran, bireye yöneltilen bir yönerge olabileceği gibi çevre düzenlemesi veya doğal olarak oluşan olay olabilir. Hedef davranış , bireyin sergilemesi istenen davranışlardır. Uyaran kontrolü, bireyin hedef uyaran sunulduğunda hedef davranışı sergilemesi olarak tanımlanabilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Öğrencinin öğretilmesi hedeflenen beceriye ilişkin var olan performansının belirlenmesinin ardından, beceri öğretim programı hazırlanır. Beceri öğretim programında aşağıdaki ögeler bulunur (Varol, 2007): • Amaçlar • Öğretim ortamı ve materyaller • Pekiştireçler • Öğretim zamanı • İpucu işlem süreçleri ve öğretim yöntemleri • Öğretimdeki ilerlemelerin kaydedilmesi • Kazanılan becerilerin sürekliliğinin sağlanması • Kazanılan becerilerin genellenmesi

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yanlışsız öğretim formatında uygulanan ayrık denemelerle öğretim yönteminin (a) Beceri yönergesinin sunulması, (b) İpucunun sunulması, (c) Öğrencinin tepkide bulunması, (d) Davranış sonrası uyaranların sunulması ve (e) Denemeler arası süre olmak üzere beş temel aşaması bulunmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Materyal hazırlama öncüllere dayalı stratejiler arasındadır. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Beceri yönergesi veya ayırt edici uyaran ifadesi, belirli bir tepkiye yol açan uyaranı tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çoklu engelli bireyler için kişisel bakım beceri öğretim programı geliştirme ve uygulama aşamasında, aşağıda sıralanan kriterler göz önünde bulundurulmalıdır: • Ekip üyeleri ile işbirliği içinde olmak • Bireyin içinde bulunduğu kültüre, yaş ve gelişim düzeyine uygun, aynı zamanda sosyal olarak geçerli öğretim süreçlerine yer vermek • Akranları sürece dâhil etmek • Uyarlamalara yer vermek • Etkili bir değerlendirme sürecine yer vermek ve değerlendirme sonuçlarını kullanmak • Öğretim için uygun ortamları ve süreleri belirlemek • Etkili bir öğretim yöntemi seçmek. Doğru cevap " B" dir.

Yanıt Açıklaması: Yemek yeme, bireyin yaşamı için en işlevsel ve en sık kullanılan kişisel bakım becerileri arasında yer almaktadır

Yanıt Açıklaması: Beceri öğretim programında bulunan ögeler amaçlar,öğretim ortamı ve materyaller,pekiştirecler,öğretim zamanı, öğretimdeki ilerlemelerin kaydedilmesi,Kazanılan becerilerin sürekliliğinin sağlanması,Kazanılan becerilerin genellenmesi şeklindedir.