Çoklu Engellilerin Bakım ve Rehabilitasyonu

Yanıt Açıklaması: Değerlendirmenin en önemli amacı öğretim stratejilerinin tasarlanmasına yardımcı olmaktır. Değerlendirme temel olarak öğrenme ve öğretim sürecinin kalitesinin artırılması ile ilişkilidir. Değerlendirme kavramı kişiden kişiye değişse de değişmeyen en önemli noktalardan biri değerlendirme olmadan etkili öğretim yöntem ve stratejilerinin planlanmasının çok zor oluşudur. Değerlendirme sürecine başlamadan önce aşağıda belirtilmiş olan konulara ilişkin olabildiğince çok bilgi toplanmalıdır: • Genel fiziksel yetenek ve motor yetersizlik, • Tıbbi geçmiş ve alınan ilaçlar, • Geniş çaplı bilişsel işlev, • Gün içerisindeki uyarılma seviyesi, • En sevilen çevresel koşullar, • Çocuğun sevdiği ve onu motive eden şeyler. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu dönem bebeklik dönemidir. Bu dönemdeki gelişim gelecek yıllardaki gelişimin temelini oluşturur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal ve duygusal gelişimin en hızlı olduğu yaş aralığı 0-3 yaş aralığıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğumun erken veya güç olması Doğum Anındaki Engel Nedenleri arasında yer alır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 0-3 yaş aralığında birey kişi ve olaylarla etkileşime girerek deneyim kazanır. Bu yaşta en hızlı gelişim gösterilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Epilepsi, beyinde hızlı ve bozulmuş elektrokimyasal ateşleme sonucu davranış ve bilinç işlevlerinde, duyusal ve motor işlevlerde ani ve beklenmedik değişikliklerdir.

Yanıt Açıklaması: “Çok engellilik” diğer bir ifade ile “çoklu yetersizlik” sadece bir bozukluğa yönelik özel eğitim programlarına yerleştirilerek çözülemeyen çoklu nedenlerin kombinasyonu veya “eşlik eden bozukluklar” olarak tanımlanmakta olup zihinsel, fiziksel veya iletişim bozukluklarına sahip bireylerin tek bir kategori yerine iki alanda gruplandırılmasıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yapılış Sırasına Göre Beceri Analizi: İleriye Doğru Zincirleme: Çorabı sağ ve sol elinin baş parmağı çorabın içinde, diğer dört parmağı dışarıda kalacak şekilde iki eliyle sıkıca tutar, çorabı ayak parmaklarından geçirir, çorabı topuğundan geçirir, çorabı baldırına doğru çeker. Geriye Doğru Zincirleme: Ayak bileğine kadar giydirilen çorabı baldırına doğru çekerek giyer, ayak tarağına kadar geçirilen çorabı ayak topuğundan geçirerek giyer, eline tutturulmuş çorabın içine ayak parmaklarını yerleştirerek giyer, önünde duran çorabı iki eliyle tutarak giyer.

Yanıt Açıklaması: Çoklu engellilerin fiziksel yetersizliklerinden dolayı kas kontrolü sınırlıdır. Bu sınırlılık da yeme, giyinme, soyunma, diş fırçalama, saç tarama ve tuvalet becerileri gibi özbakım becerilerini bağımsız gerçekleştirmelerini zorlaştırmaktadır. Doğru yanıt B’ dir.

Yanıt Açıklaması: Fragile X sendromlu bireylerde görülen semptomlar (hastalık belirtisi) arasında konnektif doku anormalliklerine bağlı kalp kapağı sorunları, skolyoz (omurga eğrilikleri), eklem gevşekliği, testislerde genişleme ve diğer belirtiler görülmektedir. Ayrıca Fragile X sendromlu bireylerin bazıları dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, OSB ve Prader-Willi sendromuna sahip bireylerin özelliklerini de sergilediğinden dolayı, bu ilave gelişimsel sorunlar sağlık bakım gereksinimlerini daha da artmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Epilepside Beyinde hızlı ve bozulmuş elektrokimyasal ateşleme sonucu davranış ve bilinç işlevlerinde, duyusal ve motor işlevlerde ani ve beklenmedik değişiklikler gözlenir.

Yanıt Açıklaması: Değerlendirme sürecine başlamadan önce aşağıda belirtilmiş olan konulara ilişkin olabildiğince çok bilgi toplanmalıdır: • Genel fiziksel yetenek ve motor yetersizlik, • Tıbbi geçmiş ve alınan ilaçlar, • Geniş çaplı bilişsel işlev, • Gün içerisindeki uyarılma seviyesi, • En sevilen çevresel koşullar, • Çocuğun sevdiği ve onu motive eden şeyler.

Yanıt Açıklaması: Günlük Çözümleme Günlükler uzman ya da eğitimci tarafından yazılan ve öğrencinin dosyasına koyulan genel yorumlar ve düşünceler olarak ifade edilebilmektedir. Bu kayıtlar tarih, saat ve yer belirtilerek yapılmaktadır. Bu sayede analiz edilip incelenmesinde daha detaylı bilgiler elde edilmesine imkân sağlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yetersizliğin doğasına bağlı olarak gelişen tıbbi problemler, kronik hastalıkları ve ölüme neden olan sağlık sorunlarını doğurmaktadır. Örneğin tiroid bozuklukları, obezite, epilepsi, duyusal sorunlar, ruhsal sağlık sorunları, bunama, kas-iskelet sorunları, kalp-solunum hastalıkları vb. Ancak zihinsel yetersizliği şiddetli düzeyde olan bireylerin hareket güçlüklerine sahip olması, bu hastalıkların ve sağlık sorunlarının ortaya çıkışını kolaylaştırmakta ve yaşam süresini sınırlandırmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğum O¨ncesi Engel Nedenler; C¸eşitli kromozomal nedenler Akraba evliliği Hamilelik süresince yetersiz beslenme Soy geçmişinde kalıtımsal hastalık olması Hamilelik yaşının (çok küçük ya da büyük) uygun olmaması Hamilelikte doktor tavsiyesi dışında ilaç kullanılması Hamilelikte annenin sigara, alkol, uyuşturucu kullanması Hamilelikte iyonize röntgen ışınlarına maruz kalınması Ana baba arasındaki kan uyuşmazlığı Hamilelikte ateşli, bulaşıcı hastalık geçirme Hamilelikte kaza geçirilmesi veya travmaya maruz kalınması Hamilelikte aşırı stres veya zehirlenmeye maruz kalınması Hamilelikte sağlık kontrollerinin ve yapılması gereken testlerin yaptırılmaması Hamilelikte gereken vitamin ve minerallerin eksikliği Annenin yüksek tansiyon, kalp veya şeker hastalığı gibi hastalıklarının bulunması Fazla veya sık aralıkta hamile kalınması veya doğum yapılması Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Çoklu engelliler yaşadıkları sınırlı dil gelişimi yüzünden kendileri de alternatif iletişim yolları geliştirebilirler. İfade edebildikleri birkaç sesi ya da kelimeyi farklı tonlarda söyleyerek farklı ihtiyaçlarını aktarmaya çalışırlar. Ayrıca el kol hareketleri, jest ve mimikleri ve işaretleri ile çevresine birçok mesaj verebilirler. Doğru yanıt D’ dir.

Yanıt Açıklaması: Kızma ve uyarma çoklu yetersizliği olan bireylerin sağlığını ve psikososyal iyilik ha^lini geliştirici unsurlardan birisi değildir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Çoklu engellilerin ortak özellikleri şu şekildedir: Tıbbi problemler Sözel dili anlamada güçlük Sınırlı ilgi Algılama ve hafıza güçlükleri Düşük benlik algısı Fiziksel hareketlerde güçlük Günlük yaşam becerilerinde desteğe ihtiyaç duymadır (Nakken ve Vlaskamp, 2002; Nakken ve Vlaskamp, 2007)

Yanıt Açıklaması: Şıklarda verilenlerin tamamı Down sendromlu bireylerin özelliklerindendir

Yanıt Açıklaması: Bakım personelinin çoklu yetersizliği olan bireylerin beslenme öğünleri sırasında olası aspirasyon tehlikesine ilişkin belirtileri bilmesi önemlidir. Bu belirtiler; beslenmeyle birlikte öksürük, yemek yemeyi istememe ve yemek öğünlerinde güçlük çıkarma, yemek zamanı aşırı ağlama, beslenme süresinin uzaması, sıvı alımı sonrası hırıltı, tekrarlı göğüs enfeksiyonları, şişeyle beslenme sırasında mavimsi cilt rengi (oksijen düzeyinde düşüş) ve göğüs filminde yaygın değişikliklerdir.