Etkili Davranış Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Bazı davranışlar; anında başını o yöne çevirme, şaşırmış bir yüz ifadesine bürünme, gülme ya da gülümseme, sosyal onaylama, fiziksel temasta bulunma, azarlama, kızma ve uyarma gibi sonuçlarla karşılaşırlar ve bu sonuçlar o davranışın benzer koşullarda ileride de ortaya çıkma olasılığını arttırır. Bu durumda, sergilenen davranışın işlevi ilgi elde etme olur.

Yanıt Açıklaması: Davranışın sıklığı, bireyin davranışı belirlenen gözlem süresi içinde sergileme sayısı olarak tanımlanabilir. Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Öncül: Davranış öncesinde meydana gelen, davranışın gercekleşmesine temel oluşturan her şey olarak tanımlanabilir. Öncul bazen planlı olarak sunulan bir ipucu olabilirken bazen doğal çevrede kendiliğinden gercekleşen herhangi bir olay olabilir. Bir çocuğa ayağa kalk dediğinizde çocuğun ayağa kalkmasında sizin “ayağa kalk” yönergeniz çocuğun “ayağa kalkma davranışının” öncülüdür.

Yanıt Açıklaması: Akıcılık, bireyin edindiği bir davranışı, davranışın olağan hızında ve kolay bir şekilde gerçekleştirebilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Davranışsal amaç, değiştirilmesi hedeflenen bir davranışın yazılı biçimde ifade edilmesidir.

Yanıt Açıklaması: İşlevsel değerlendirmede, davranışı tanımlamak, davranışı kontrol eden öncülleri ve sonuçları ortaya koymak ve davranışın işlevini belirlemek üzere ayrıntılı bilgi toplanır. Bu süreçte bilgi toplamak amacıyla; dolaylı değerlendirme teknikleri, doğrudan değerlendirme teknikleri ve deneysel değerlendirme tekniği olmak üzere üç tür değerlendirme tekniğinden söz edilebilir. Dolaylı değerlendirme teknikleri, görüşmeler, anketler ve dereceleme ölçekleri; doğrudan değerlendirme teknikleri, gözlemler ve ÖDS kayıtları; deneysel değerlendirme tekniği ise öncüllerin ve sonuçların uyarlanmasını gerektiren deneysel analizdir.

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel yetersizliği olan bireyler gibi bakıma gereksinimi olan bireylere istendik davranışlar kazandırmak amacıyla bir öğretim planlanmalı ve sistematik olarak bu öğretim sunulmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Kesin kayıt teknikleri, olay kaydı (serbest olay kaydı ve kontrollü olay kaydı), süre kaydı ve bekleme süresi  kaydı tekniklerinden oluşmaktadır. Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Davranışın şiddeti , bireyin belirlenen gözlem süresi içerisinde davranışı ne kadar yoğunlukta sergilediği olarak tanımlanabilir. Örneğin, birey dişlerini kanatana kadar bastırarak fırçalıyorsa bu davranışın yoğunluğu kaydedilebilir.

Yanıt Açıklaması: Dolaylı değerlendirme teknikleri, görüşmeler, anketler ve dereceleme ölçekleri; doğrudan değerlendirme teknikleri, gözlemler ve ÖDS kayıtları; deneysel değerlendirme tekniği ise öncüllerin ve sonuçların uyarlanmasını gerektiren deneysel analizdir.

Yanıt Açıklaması: Uygulama güvenirliği verisi toplamak için öncelikle uygulamacı değiştirmek istediği davranışa yönelik gerçekleştireceği uygulamanın tüm basamaklarını sıralar.  Uygulamacı uygulamaya ilişkin sıraladığı basamakları ve bir oturumda kaç denemeye yer vereceğini veri toplama formuna yazar. Daha sonra tarafsız bir gözlemci uygulamacının yaptığı uygulamayı gözlemleyip veri toplama formundaki uygulama basamaklarını dikkate alarak uygulamacının hangi basamakları yerine getirip getirmediğini değerlendirir. Bağımsız gözlemcinin uygulamayı gözleyebilmesi için iki farklı uygulamaya yer verilebilir. İlk olarak gözlemci doğrudan uygulamacıyı uygulama esnasında gözlemleyerek uygulama güvenirliği verisi toplayabilir. İkinci olarak, gözlemci uygulamacının uygulama oturumlarının kaydedildiği video görüntülerini izleyerek uygulamacının uygulama basamaklarından hangisini gerçekleştirip hangisini gerçekleştirmediğine ilişkin uygulama güvenirliği verisi toplayabilir. Gözlemci yaptığı gözlem sırasında uygulamacının gerçekleştirdiği basamakları “gözlendi” (+); gerçekleştirmediği basamakları ise “gözlenmedi (-) olarak kaydeder. Daha sonra veri toplama formundaki gözlenen uygulamacı davranışı sayılarak elde edilen veriler “Gözlenen Uygulamacı Davranışı Sayısı/Planlanan Uygulamacı Davranışı Sayısı × 100” formülü ile hesaplanarak uygulama güvenirliği katsayısı elde edilir. Yukarıdaki örnekte ise (30/50)x100=%60 sonucuna ulaşılmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Verilen örnekteki davranış belirli bir ön uyaran olmaksızın ortaya çıkan, herhangi kısa bir zamanda sergilenen, başlangıcı ve sonu kolaylıkla ayırt edilebilen ve sayılabilen bir davranıştır. Bu durumda uygun yöntem serbest olay kaydıdır. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İşlevsel değerlendirmede, davranışı tanımlamak, davranışı kontrol eden öncülleri ve sonuçları ortaya koymak ve davranışın işlevini belirlemek üzere ayrıntılı bilgi toplanır. Bu süreçte bilgi toplamak amacıyla; dolaylı değerlendirme teknikleri, doğrudan değerlendirme teknikleri ve deneysel değerlendirme tekniği olmak üzere üç tür değerlendirme tekniğinden söz edilebilir. Dolaylı değerlendirme teknikleri, görüşmeler, anketler ve dereceleme ölçekleri; doğrudan değerlendirme teknikleri, gözlemler ve ÖDS kayıtları; deneysel değerlendirme tekniği ise öncüllerin ve sonuçların uyarlanmasını gerektiren deneysel analizdir. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bir çalışma birey ya da bireyler için öncelikli öneme sahip davranışları sosyal olarak anlamlı bir şekilde inceliyorsa bu çalışmaya uygulamalıdır diyebiliriz. Başka bir deyişle değiştirilmesi hedeflenen davranışın birey ve toplum tarafından kabul görmesi, davranışta yaratılan değişikliğin birey ve toplum için bir yarar sağlaması ve değiştirilmesi için bir aciliyetin söz konusu olması gerekmektedir. Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Pika; toprak, duvar, kalem ucu ve kireç gibi yiyecek olmayan nesnelerin yenmesidir . Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kuralların kolaylıkla anlaşılabilir olmasına, gerekli durumlarda görsellerle desteklenmesine, olumlu ifadelerle açıklanmasına ve mümkün olan en az sayıda kural belirlenmesine özen gösterilmelidir. Ayrıca kurallara uyulması ve uyulmaması durumunda hangi sonuçlarla karşılaşılacağı mutlaka belirtilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Davranışsal amaç, bir davranış değiştirme programının bireyselleştirilmesi amacıyla yazılır. Uygulamacının, öğretim sürecinin bireyselleştirilmesini desteklemek amacıyla her bir davranışsal amaçta davranışı değiştirilecek bireyin ismine yer vermesi gerekir.Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hedef davranışa ilişkin veri toplama sürecinde kullanılacak teknikler: Davranışın biçimi: Bireyin belirlenen gözlem süresi içerisinde davranışı nasıl sergilediği olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Uygun davranış toplum tarafından kabul gören, sergilendiğinde bireye ve çevresine herhangi bir zarar vermeyen istendik davranışlardır. Nazik konuşmak buna örnektir. Diğerleri uygun olmayan davranış örnekleridir.

Yanıt Açıklaması: Davranışların işlevleri elde etme ve kaçınmadır. Örneğin arkadaşlarına küfür eden ya da güzel espriler yapan bir genç akran ilgisi; arkadaşının saçını çekerek ya da arkadaşından rica ederek oyuncağı alan çocuk hoşa giden bir nesne elde eder. Davranışların bir kısmı da kaçma işlevine hizmet eder ve insanlar bu davranışları sergileyerek bir şeylerden kaçarlar. Örneğin; midesi bulandığını söyleyerek banyoya giden bir genç hoşlanmadığı yemeği yemekten kaçmaktadır. Doğru cevap D'dir.