Etkili Davranış Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Sergilendiğinde bireye ve çevresine herhangi bir zarar vermeyen ve toplum tarafından kabul gören davranışlar uygun davranışlar olarak tanımlanır. Oyun oynamak için sıraya girme uygun davranışlara örnektir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: A, B, C, D, seçenekleri öncül değil davranışa zemin hazırlayan uyarandır. E seçeneğindeki "İlgisizlik" ise bir çeşit sosyal öncüldür. Bu nedenle doğru seçenek E'dir.

Yanıt Açıklaması: Başkalarına zarar verme davranışları, bireyin çevresindeki diğer kişilerde fiziksel ya da psikolojik hasara neden olan, fiziksel ya da sözel saldırganlık davranışlarıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Davranışsallık ilkesine göre değiştirilmesi planlanan davranış tam olarak gözlenebilir ve ölçülebilir olmalıdır. Eğer bir davranış gözlenebilir ve ölçülebilir biçimde tanımlanırsa davranışı değiştirmekte ve güvenilir veriler elde etmekte bir sorun olmayacaktır. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Öğretimsel kayıt tekniklerinden ayrık deneme kaydı, uygulamacı tarafından belirlenen ön uyaranların varlığında kısa bir zamanda sergilenen, başlangıcı ve sonu kolaylıkla ayırt edilebilen tek basamaklı davranışların sergilenme sıklığına ilişkin veri toplamak için kullanılan kayıt tekniğidir. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: anekdot kaydı, bireyin olaylar/durumlar karşısında davranışlarının ve söylemlerinin gerçekleşme sırası hakkında bilgi veren bir kayıt tekniğidir.

Yanıt Açıklaması: Bilgi toplama-Müdahale planı hazırlama-Hipotez geliştirme-Hipotezleri test etme işevsel değerlendirme süreci aşamalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Davranış analizinin basamakları aşağıdaki gibidir; 1- Hedef davranışın belirlenmesi ve tanımlanması 2- Öğretimsel amaçların belirlenmesi 3- Hedef davranışın ölçülmesi ve kaydedilmesi 4- Performans düzeyinin belirlenmesi 5- Uygulamaya karar verilmesi, sürecin planlanması ve uygulamanın gerçekleştirilmesi 6- Davranış değişikliği ve uygulama sürecinin değerlendirilmesi amacıyla davranış değişikliğinin kaydedilmesi 7 Uygulamada gerekli uyarlamaların yapılması ve uygulama sürecinin etkililiğinin değerlendirilmesi Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel Öncüller: • Yardım • Fiziksel ipuçları • Model olma • Jestler • Araç-gereçler olarak örneklendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: Bakım Personeline Etkili Davranış Yönetiminde Kullanabileceği Öneriler: *Davranış yönetimi sırasında bireyin kişiliği yerine davranışları üzerinde odaklanınız. *Davranış yönetimi sürecinde sabırlı olunuz. *Olumlu davranışları pekiştiriniz. *Davranışlara vereceğiniz tepkilerde her seferinde tutarlı olunuz. *Bireylerden beklentilerinizi gerçekçi düzeylerde oluşturunuz.

Yanıt Açıklaması: Davranış öncesinde meydana gelen, davranışın gerçekleşmesine temel oluşturan her şey " Öncül " olarak tanımlanabilir. Öncül bazen planlı olarak sunulan bir ipucu olabilirken bazen doğal çevrede kendiliğinden gerçekleşen herhangi bir olay olabilir. Bir çocuğa ayağa kalk dediğinizde çocuğun ayağa kalkmasında sizin “ayağa kalk” yönergeniz çocuğun “ayağa kalkma davranışının” öncülüdür. Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hedef davranışlar bireyin performansında olmasına rağmen yeterli sıklıkta ve yoğunlukta sergilenmeyebilir. Bu durumda hedef davranışlar arttırılmak istenen davranışlar olabilir. Örneğin, birey diş fırçalayabilir ama bu davranışı üç günde bir kez yapıyor olabilir. Bireyin diş sağlığı için her gün dişlerini fırçalaması ve dolayısıyla davranışın sıklığının arttırılması gerekir.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir uygulamanın uygulama sürecini detaylı biçimde anlatmak için kullanılacak belirli kavramsal bir bütünlüğe de sahip olması gerekmektedir. Kavramsal olarak sistematik bütünlük uygulamaların davranışçı ilke ve tekniklerle ilgili olması anlamına gelir. Daha açık bir ifadeyle, davranışta değişiklik yaratmak amacıyla kullanılan uygulamaların neler olduğu, bu uygulamaların nasılve neden etkili olduğunun betimlenmesidir. Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Açıkça gözlenebilen davranışlar yürümek, esnemek, konuşmak gibi başkaları tarafından kolaylıkla gözlenebilen, çevreden etkilenen ve çevrede bir etki yaratan davranışlar olarak tanımlanır. Örneğin yüksek sesle konuşmak bireyin çevresindekileri de doğrudan etkileyebileceği bir davranıştır. Açıkça gözlenemeyen davranışlar ise düşünmek, hissetmek, idrak etmek, kalp çarpıntısı, bir şeyi yapmak istemek gibi sadece davranışı gerçekleştiren kişiler tarafından var olduğu bilinen davranışlar olarak tanımlanır. D seçeneğindeki "bir konuyu anlamak" da açıkça gözlenemeyen bir davranıştır. Tek başına düşünmek de gözlenemeyen bir davranış olmakla birlikte "sesli düşünmek" açıkça gözlenebilir bir davranıştır. Bu nedenle doğru seçenek D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bazı davranışlar; anında başını o yöne çevirme, şaşırmış bir yüz ifadesine bürünme, gülme ya da gülümseme, sosyal onaylama, fiziksel temasta bulunma, azarlama, kızma ve uyarma gibi sonuçlarla karşılaşır. Bu sonuçlar o davranışı, olumlu pekiştirme yoluyla güçlendirir ve davranışın benzer koşullarda ileride de ortaya çıkma olasılığını arttırır (Cooper vd., 2014; Erbaş, 2017). Başka bir ifadeyle, sergilenen davranış ilgi elde eder.

Yanıt Açıklaması: Kulak enfeksiyonun yarattığı ağrıyı azaltmak için kafayı duvara vurmak ya da gürültüden kurtulmak için kulakları kapatmak duyusal uyarandan kaçmak için gerçekleştirilen davranışlardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Alışılmışın dışında yeme davranışları, bireyin alışılmışın dışındaki yiyecekleri yeme, yeme davranışında seçici ya da isteksiz davranma, yiyecekleri reddetme ve çok az ya da çok fazla miktarda yeme davranışlarıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Etkili bir uygulamacının bir özelliği de davranışları kontrol altında tutmak olmalıdır. Çalıştığı bireyin davranışlarını sürekli gözleyerek gerektiğinde davranış yönetimi için yapılması gereken unsurları (kurallar koyma, günlük rutinleri ve geçişleri planlama vb.) kullanmalıdır. Bunu gerçekleştirebilmek için uygulamacının dikkatinin çocukta ve çocuğun sergilediği davranışlarda olması gerekir. Davranışları gözlemlemek ve özellikle davranış değiştirme uygulamasının başlarında davranış her ortaya çıktığında istikrarlı bir biçimde planladığınız biçimde müdahale etmek önemli olduğundan uygulamacının dikkatli bir gözlemci olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Uygun olmayan davranışlar sıklık, süre ve yoğunluk açısından gelişimsel ve kültürel normların dışında kalan, bireyin kendisine ya da diğer bireylere zarar veren, bireyin kendisinin ya da diğer bireylerin öğrenmesine engel olan, sosyal ilişkileri ve etkileşimi olumsuz yönde etkileyen ve uzun süreli devam eden davranışlardır.

Yanıt Açıklaması: Uygun olmayan davranışların işlevini belirlemek üzere en sık kullanılan değerlendirme tekniği, görüşmelerdir. Görüşmelerin amacı, bireyin kendisinden ya da davranışların ortaya çıktığı bağlamda bulunan kişilerden, davranışların ortaya çıkma nedenlerini, davranışların ulaştığı sonuçları ve davranışları etkileyen çevresel olayları belirlemeye yönelik bilgi toplamaktır. İyi bir görüşmede, bilgi toplanan kişilerden, çıkarım ya da yorum yapmaksızın, açık ve tarafsız bilgiler almaktır. Örneğin bir anne, çocuğunun ağlama ve kendini yere atma şeklinde uygun olmayan davranış sergilediğini söylüyorsa, anneye “İrem ne zaman ağlıyor ve kendini yere atıyor?” sorusu sorulur. Anne, “İrem, ona televizyonu kapatıp yemek masasına gelmesini söylediğimde ağlıyor ve kendini yere atıyor.” şeklinde yanıt veriyorsa, davranışın hemen öncesinde ortaya çıkan çevresel olaya ilişkin yorum yapmadan tarafsız bilgi vermektedir. Buna karşın anne “İrem, istediği yapılmadığında ağlıyor ve kendini yere atıyor.” şeklinde yanıt veriyorsa, davranışın ortaya çıktığı çevresel olaya ilişkin yorum yapmakta, tarafsız bilgi vermemekte ve çevresel olayları açıkça tarif etmemektedir. İyi bir görüşmede, davranışı etkileyen çevresel olaylara ilişkin bilgi edinmenin yanı sıra görüşülen kişiye, çıkarım yapmadan ya da yorum katmadan davranışları belirlemeyi ve tanımlamayı öğretmek de amaçlanır. Görüşmelerde genellikle öncülleri ve sonuçları belirlemeye yönelik, açık uçlu, kısa yanıtlı ve basit sorular sorulur. Görüşme yapılan kişiler açık ve tarafsız bilgi veremiyor, çıkarım ya da yorum yapıyorlarsa, ek sorular sorularak net bilgiler elde edilmeye çalışılır.