Etkili Davranış Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Bireyin kendisinin hedef davranışı gerçekleştirip gerçekleştirmediğini belirlemesi ve kaydetmesi kendini izleme/kaydetmedir. Kendini kaydetme, bireyin kendi davranışlarını incelemeleri ve bu davranışları önceden belirlenen ölçütlere uygun biçimde gerçekleştirip gerçekleştirmediklerini kaydetmeleri sürecinden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ayrımlı pekiştirme, uygun olmayan davranışların azaltılması için uygun davranışların artırılması ya da sürdürülmesi sürecidir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Genelleme, bireyin davranışı öğretim koşullarının dışında da sergilemesinin beklendiği aşamadır. Başka bir ifadeyle, genelleme aşamasında, bireyin öğretimde kullanılanlardan farklı araç-gereçlerle, farklı ortamlarda, farklı kişilerle beraberken ve farklı zamanlarda öğrendiği davranışı sergileyebilmesi amaçlanır.

Yanıt Açıklaması: Temel/ ilk öğrenme olarak da adlandırılan edinim, bireyin daha önce sergileyemediği bir beceri ya da davranışı belirli bir düzeyde yapabilir duruma gelmesi olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Dışardan bir kişi davranış ile ilgilenmeden davranışın kendiliğinden pekiştirme etkisi göstermesi durumu otomatik pekiştirme olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir çocuk uygun bir davranış yaptıktan sonra çocuğa “Bravo! Çok güzel” gibi sözcükler söylemek ya da “bir parça çikolata” vermek, ortama hoşa giden bir uyaran eklemeye örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: İlk başlarda birey tarafından yüksek sesle söylenen yönergelerin zamanla fısıldayarak ya da tamamen sessizce verilmesi için bireye öğretim yapılır.

Yanıt Açıklaması: Uygulama sırasında bireyin performansı değerlendirilir ve performansına yönelik bireye geri bildirim sağlanır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kalıcılığı Kolaylaştıran Etmenler O¨ğrenilen bir beceri ve davranışın kalıcılığının sağlanmasını yani sürdürülmesini kolaylaştıran belli başlı yöntemler bulunmaktadır (Alberto ve Troutman, 2006). Bunlar; Yetersizliği olan bireye işlevsel beceriler öğretmek, Pekiştireç tarifelerinden yararlanmak, Aşırı öğrenme oturumları düzenlemek, Doğal öncüller kullanmak, Doğal pekiştireçler kullanmak ve Sonuçları geciktirmektir.

Yanıt Açıklaması: Uygun olmayan davranışları azaltmak ve ortadan kaldırmak için pek çok uygulama kullanılmaktadır. Bu uygulamalar en ılımlıdan en az ılımlıya doğru; ayrımlı pekiştirme (diğer davranışların ayrımlı pekiştirilmesi, karşıt davranışların ayrımlı pekiştirilmesi, düşük oranlı davranışların ayrımlı pekiştirilmesi), sönme, tepkinin bedeli, mola ya da aşırı düzeltme biçiminde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bireyin kendisinde fiziksel yaralanma, kalıcı doku hasarı, kemik kırılması, organ parçalanması ya da ölüm gibi sonuçlar doğuran davranışlarına kendine zarar verme davranışları denir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Uygun olmayan davranışlarda itici uyaran geri çekildiğinde, davranışta artma meydana gelebilir. İtici uyaranı devam ettirmek uygun olmayan davranışın azalmasına ve sonrasında sönmesine yol açabilir. Örneğin; birey yatakhanede istemediği bir sorumlulukla karşılaştığında ve onu yapmayıp ağlayarak, eşyalarını dağıtıyor ise bu durumda bir yetişkin tarafından bireyden etrafı toplaması istenmesi, işini bitirince bahçeye çıkabileceği söylenmesi etrafı dağıtma davranışını azaltacak ve söndürecektir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Birey günde en az 20 defa ellerini yıkıyor olabilir. Bu durumda bireyin ellerini yıkama davranışının uygun bir davranış olarak kabul edilebilmesi için davranışın sıklığının azaltılması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sembol pekiştireçler tek başına değeri olmayan ancak diğer pekiştireçler ile birlikte kullanıldığında anlam kazanan pekiştireçlerdir. Burada, bireye yıldız, kart, jeton gibi araçlar verilir ve bu araçlardan belli miktarda topladığında karşılığında birincil, sosyal ya da etkinlik pekiştireçlerinden biri verilir. Örneğin, on jeton toplayan bir çocuğa parka gitme hakkı verildiği varsayılırsa, birey parka gidip vakit geçirmek için belirli davranışları yerine getirecektir. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Uygun olmayan davranışlar bireyin sosyal ilişkilerine, iletişimine ve öğrenmesine engel olan, kendine, ailesine, yaşıtlarına ve çevresinde bulunan insanlara zarar vermesine neden olan ve zaman zaman süreklilik gösteren davranışlardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Cezaya dayalı teknikler şunlardır: Tepkinin bedeli Mola Tepkiyi durdurma Azarlama Aşırı düzeltme İtici uyaran sunma

Yanıt Açıklaması: Tepkinin bedeli, uygun olmayan davranışı izleyen biçimde, bireyin daha önce elde ettiği belli sayıda yıldız, gülen yüz, para gibi sembollerin sistematik olarak geri alınmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Alternatif davranışın ayrımlı pekiştirilmesi, azaltılması istenen uygun olmayan davranışın daha uygun biçiminin pekiştirilmesidir. Mert'in azaltılması istenen davranışı parmaklarıyla yeme iken, daha uygun olan davranışı ise kaşıkla yemedir ve bu davranışı pekiştirilmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Genellemeyi kolaylaştırmanın dört temel yolundan söz edilir. Bunlar; - ortamda uyarlamalar yapmak, - davranış öncesi uyaranlarda uyarlamalar yapmak, - davranışta uyarlamalar yapmak ve - davranış sonrası uyaranlarda uyarlamalar yapmaktır

Yanıt Açıklaması: Davranışın tanımından sonra süreçte yer alacak olan semboller seçilmelidir. Semboller, kendi başına anlamı ve pekiştirici etkisi olmayan ancak istenilen şeyleri elde etmek için biriktirilebilen ve istenilen bir pekiştireçle değiş-tokuş edilebilen marka, bilet, pul, jeton, gülen yüz yıldız gibi uyaranlardır. Süreçte yer alacak olan semboller güvenli olmalı ve bireye zarar vermemelidir. Semboller dayanıklı olmalı ve uzun süreli biçimde biriktirilebilmeli, taşınabilmeli ve saklanabilmelidir. Semboller birey tarafından kolayca erişilebilir ya da dışarıdan temin edilebilir olmamalıdır. Semboller birey tarafından arzu edilmiyor olmalıdır çünkü bireyin arzu ettiği ve sahip olmaktan keyif aldığı semboller dönüştürmeyi zorlaştıracağından sistemi olumsuz biçimde etkileyecektir.