Engelli Mevzuatı ve Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmeye Ek İhtiyari Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun; Taraf  Devlet” kendi egemenlik yetkisine tabi bulunan ve Sözleşme hükümlerinin bu Taraf Devlet tarafından ihlal edildiğini iddia eden bireyler ya da bunlar adına hareket eden birey ya da grupların yapacağı başvuruyu Engelli Hakları Komitesi’nin (“Komite”) alma ve tezekkür etme yetkisini tanır.” Bu maddeyle sözleşmenin belirttiği haklardan ve özgürlüklerden yararlanamayan engelli bireyleri, şahsen veya bir sivil topluk örgütü vasıtasıyla veya bir avukat aracılığıyla uluslarası bir komite olan “Engelli Hakları Komitesine” başvurmalarının yolu açılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Engellilerin, hayatlarını diğer bireyler gibi sürdürebilmeleri gerektiğini vurgulayan, engelliliği önleyici tedbirler alınması gerektiğini ifade eden bu “Engelliler Hakkında Kanun” yönetmeliklere temel oluşturması açısından son derece önemlidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Cenova Konfreransı 1950 yılında gerçekleştirilmiştir ve kronolojik sıralamada ilk sırada yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Belirtilen dayanakların tümü engelli bakım ve rehabilitasyonunda etik için dayanak olduğundan doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik hizmetler, engelli bireylere evde sağlanan bakım hizmeti türleri arasında yer almamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Mevzuat hiyerarşisinin en üstünde anayasa bulunmaktadır. Kanunlar anayasa maddeleri referans alınarak oluşturulmaktadır. Tüzük, yönetmelik gibi düzenlemeler ise kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde yer alan maddelerin uygulamaya nasıl konulacağını açıklamak için oluşturulmuş metinlerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal modelde, engel bireyin topluma tam anlamı ile katılmasını engelleyen ve yine toplum tarafından yaratılan bir durum olarak görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nde ilk defa işitme engelli ve görme engelli bireylere eğitim veren okullar açılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yerel Yönetimler MEB Sağlık bakanlığı

Yanıt Açıklaması: Gelişimsel destek programları: Motor, bilişsel, duygusal, öz bakım, iletişim becerileri, dil gelişimi gibi alanlarda engelli bireylerin performansının en üst seviyeye çıkarılabilmesi için hedefe yönelik bireysel ve grup eğitiminin kuruluş ve ev merkezli olarak verilen programlardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireylerle profesyonel ilişki kurmaya yardımcı olabilecek etmenler aşağıdaki gibidir: Bireylerin kendilerini karşısındakinin yerine koyarak empati kurması Tarafların birbirlerine karşı açık olmaları, yani saydam olmaları Tarafların birbirlerine karşı samimi olması Bakım ve rehabilitasyon hizmeti sunan personelin hizmet sunduğu engelli bireye karşı açık, anlaşılır, düzeye uygun bir dil kullanması Engelli bireylerle çalışırken etkili bir profesyonel ilişki için, aksayan yönlerden çok, engelli bireyin güçlü yönlerine vurgu yapılması Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Rehabilitasyon hizmetleri ise, engelli bireyleri var olan performansları doğrultusunda en üst seviyede bağımsız hale getirmek şeklinde tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Koruyucu Aile Yönetmeliği, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinin sağlanması ve yürütülmesini düzenleyen yönetmelikler arasında yer almamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek A şıkkıdır. Gizlilik ilkesi, bakım ve rehabilitasyon sürecinde engelli birey ile ilgili herhangi bir bilginin başka kişi ve kurumlarla paylaşılmaması veya paylaşılmasının önlenmesi ile ilgilidir. Uzman, hizmet sunduğu birey hakkındaki bilgileri kimse ile paylaşmamalı ve mutlaka bu bilgilerin güvenliğini sağlamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Personel ile engelli birey arasında kurulacak ilişki mesleki sınırlar içinde profesyonel bir yardım ilişkisi olarak ele alınmalıdır. Olası ilişki biçimleri şu başlıklar altında incelenebilir: Gerçek ilişki, Çalışma iş birliği ve Aktarım (transferans) ilişkisi. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasaya, yasa ve yönetmeliklerin oluşturulmasında temel hukuk metni olarak görev yapmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Engelli hakları hareketi, engelli bireylere yönelik olumsuz etiket ve adlandırmalara karşı mücadele eden ve engelli bireylerin yasal hak ve özgürlüklere sahip olması için çalışmalar yapan toplumsal harekettir. Oysa, engelin neden olduğu veya desteklediği yaşam tarzı, engelli kültürüdür.  Dolayısıyla, I ve II numaralı ifadeler engelli hakları hareketini tanımlarken, III numaralı ifade engelli kültürünü tanımlamaktadır. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: ilkesi birçok uluslararası anlaşma ve bildiride yer alan en temel haklardan biridir. Bu ilkeye göre bakım ve iyileştirme hizmeti sunan uzmanlar hiçbir koşul altında yaşa, etnik kimliğe, kültüre, cinsiyete, inanca, medeni hâle veya sosyoekonomik duruma göre ayrımcılık yapamazlar. Uzmanlar, engelli bireylere sunulan hizmetlerde eşit bir yaklaşım izlemelidirler. Hiçbir nedenden ötürü kişiler birbirinden daha iyi veya daha kötü derecede hizmet alamaz. Ayrımcılığa karşı olma ilkesi ile ilişkili bir diğer önemli konu ise etiketleme/damgalama yapmamadır. Daha çok değerlendirme ve tanı sürecinde ortaya çıkan bu sorun, engelin kişinin önüne geçmesine neden olmaktadır. Burada önemli olan nokta ise her zaman bireyin engelden önce geldiğidir.

Yanıt Açıklaması: TDK’de bakım kavramı; bir kişinin beslenme, barınma, giyinme vb. gereksinimlerini üstlenme ve sağlama işi olarak açıklanmaktadır

Yanıt Açıklaması: Engelli bakım ve rehabilitasyonuna ilişkin bazı etik ilkeler; ayrımcılığa karşı durma, engelli bireyin özelliklerine saygı duyma, gizlilik, eşitsizlikten kaçma, dürüstlük, profesyonelliği koruma şeklinde devam etmektedir. Doğru cevap B'dir.