Engelli Mevzuatı ve Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: Feodal toplumun siyasi yapısını dinî ve kültürel inançlar belirlemiştir. Dinî inanç, toplumun yaşayışını belirleyen temel unsur olmuştur. Feodal dönemin dine ve tarımsal üretime dayalı yaşam şekli engelli bireylere yönelik bakış açısı ve uygulamaları şekillendirmiştir. Feodal dönemde hâkim olan moral model, en eski engellik modeli olarak bilinmektedir. Moral modelde, engellik iki şekilde ele alınmıştır. Bunlardan ilki, kutsal bir varlığın (tanrı, şeytan, cin vb.) dünya hayatını yaşamakta olan insanı ve çevresini sınamasıdır. Engelli birey yardım edilmesi, gözetilmesi gereken biridir. Çalışmak, ibadet etmek, vergi vermek, askerlik yapmak vb. toplumsal sorumluluklardan muaf tutulmalıdır. Kapitalist dönemde hâkim olan engellik modeli medikal modeldir. Medikal model engelliliği sadece bireyin sorumluluğunda görmektedir. Engel, bir sakatlık ve düzeltilmesi gereken bir bozukluktur. Engelin birey üzerindeki olumsuz etkisi ile bakım ve tedavi yoluyla baş edilebilir. Engelin bakımı ve tedavisi devletin sorumluluğundayken engelin ortaya çıkardığı sorunlardan yalnızca engelli birey sorumludur. Bireyin sahip olduğu engel bakım ve tedavi ile ortadan kaldırılamıyorsa birey toplumdan uzaklaşmalı, toplumun ve üretimin işleyişini bozmamalıdır. Sanayi Devrimi ve dünya savaşları kapitalist dönemde ortaya çıkan siyasi ve ekonomik yapının doğal sonuçları olarak kabul edilmektedir. Fakat özellikle dünya savaşları ile birlikte sosyal ve siyasal yapıda ortaya çıkan yeni gelişmeler var olan engelli yaklaşımlarının sorgulanmasını ve çağın ihtiyaçlarına cevap verecek yeni yaklaşımların ortaya çıkarılması ihtiyacını doğurmuştur. Bu amaçla modern dönemde ortaya çıkan yeni model sosyal model olarak anılmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Genelgeler; kanun ve yönetmeliklerin uygulanmasında bunların içeriklerini açıklamak, idari makamlara yol göstermek için idari amirler ve kurumlar tarafından yazı ve talimatlardır.

Yanıt Açıklaması: 2005 yılında yürürlüğe giren Engelliler Kanunu’nda da eğitim ve öğretim başlıklı ayrı bir madde daha bulunmaktadır. Kanun’da “ hiçbir gerekçeyle engellilerin eğitim alması engellenemez ” denilmektedir. Devamla “ Engelliler, özel durumları ve farklılıkları dikkate alınarak, yaşadıkları çevrede bütünleştirilmiş ortamlarda, eşitlik temelinde, hayat boyu eğitim imkânından ayrımcılık yapılmaksızın yararlandırılır ” hükmü bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Öğrencinin  akranlarına göre zekâ, bilgi, beceri, sosyal ve davranışsal özelliklerinin ayrıntılı bir şekilde belirlendiği süreçtir. Türkiye’de bu süreçten sorumlu olan temel kurum Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olan Rehberlik ve Araştırma Merkezleridir (RAM). RAM’lar il ve ilçe millî eğitim müdürlüklerine bağlı olarak hizmet vermektedirler. Okul ya da ailesinin isteği ile öğrenciler buraya eğitsel değerlendirme için giderler. RAM’da bulunan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu öğrencinin performansını değerlendirerek öğrenci için en uygun eğitim hizmetini önerir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk kuralının kişilere getirdiği yükümlülük, kişilerden uymasını beklediği davranış hukuk kuralının emridir.

Yanıt Açıklaması: “Hak” kavramı; temel olarak bir hukuk düzeni tarafından korunmakta olan bir çıkar durumunu ifade etmektedir. Cevap: B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hukuk kurallarının tek bir olayı değil, aynı özelliği gösteren bütün olayları düzenlemesi, hukukun soyutluk; bir hukuk kuralının aynı durumda olan tüm kişilere uygulaması, hukukun genellik ve yürürlüğe giren bir hukuk kuralının yürürlükten kaldırılıncaya kadar uygulanması, hukukun süreklilik özelliğidir. Bu nedenle doğru yanı A’dır.

Yanıt Açıklaması: Yardımcı Kaynaklar; Bilimsel Görüşler(doktrin), Mahkeme Kararlarıdır

Yanıt Açıklaması: 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) 06.06.1997 tarih ve 23011 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İlgili düzenleme çıktığı dönemde toplumun yararına olacak bir şekilde uzlaşma ile çıkarılmıştır. Bu KHK, engelli bireylere sunulacak eğitim hizmetlerini yasal çerçeve içine almıştır.

Yanıt Açıklaması: Hoşgörü toplumun düzen kurallarının birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: Moral model ya da diğer adıyla geleneksel model, toplumun dini^ ve kültürel değerlerinin engelli bireye yaklaşımda belirleyici olduğunu öne sürer ve engelin bir cezalandırma ya da tanrının insanları sınama yolu olduğunu ifade eder. Medikal model, engelin herhangi bir hastalık, travma veya diğer sağlık durumları sonucunda oluştuğunu, yalnızca bireyi ilgilendirdiğini ve tedavi edilebilen bir durum olduğunu öne sürer ve sağlık hizmetlerinden yararlanmayı öncelikli müdahale olarak görür. İnsan hakları modeli, her bireyin önce temel haklarına, sonra eğer gereksinim varsa tıbbi durumuna odaklanır ve bireyi her uygulamada merkeze alır. Sosyal modeldeyse, engelin toplumsal faktörler sonucunda oluştuğu, bireyin topluma katılımının desteklenmesi için düzenlemeler yapılması gerektiği, ayrıca bireyi kısıtlayan kültürel ve ideolojik sorunların ortadan kaldırılmasının öncelikli olduğu öne sürülür. Dolayısıyla doğru yanıt, sosyal modeldir ve D seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel süreçte değişim gösteren bir diğer durumda engelli bireylerin hak mücadelesindeki değişimdir. 1930’lu yıllardan itibaren engelli bireylerin eğitim ve sağlık hizmetlerinden yararlanması, sosyal güvencelerinin devlet tarafından sağlanması ve engelli bireylere yönelik ayrıştırıcı uygulamaların yasaklanması ile ilgili birçok toplumsal hareket ortaya çıktığı görülmektedir. Her ne kadar anılan bu hareketler bazı gelişmelerin ortaya çıkmasında rol alsalar da bugünkü engelli hakları hareketinin gücü ve bakış açısından oldukça farklılık göstermektedirler. Örneğin, 1920’lerde engelli bireylerin yasal bir hak olarak eğitim ve sağlık hizmetlerinden yararlanması için mücadele eden grupların sayıca oldukça az ve bünyelerinde engelli bireyleri bulundurmadıkları bilinmektedir. Bu grupların verdiği mücadele ancak 1960’larda karşılık bularak engelli bireylerin eğitim ve sağlık hizmetlerinden yararlanmasını destekleyen kanunların çıktığı görülmektedir. Güncel bir örnek inceleyecek olursak engelli bireylerin yasal hakları için gerçekleştirilen mücadeledeki değişim daha iyi anlaşılacaktır. Cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Böylece feodal dönemde engelli bireyler yalnızca toplumda aşağı seviyelere indirilmekle kalmamış devlet eliyle toplumdan uzaklaştırılmışlardır. Bu durumun doğal bir sonucu olarak engelli bireylerin toplumla ilişki kurması engellenmiştir. Feodal dönemde engelli bireylere yönelik an­layış ve tanınan hakları ortaya çıkaran tek unsur inanç değildir. Her ne kadar dinî inanca dayalı bir yönetim şekli hüküm sürse de toplumun ekono­mik yapısı da engelli bireylere yönelik bazı uygula­maların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Feodal dönemde üretim toprağa dayalı ve az miktarlarda gerçekleşmiştir. Aile bireyleri üretime becerileri ka­dar dâhil olmuş ve üretim ailenin ihtiyaçlarını kar­şılayacak kadar yapılmıştır. Bu dönemde hem kul­lanılan araçlar hem de üretim tekniklerinin basit oluşu engelli bireylerin üretime katılmalarını sağ­lamıştır. Böylece engelli bireyler toplumla bir araya gelme şansı yakalamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi 1985 yılında ilan edilmiştir

Yanıt Açıklaması: 2010 yılındaki referandumun ardından Anayasa’nın Kanun Önünde Eşitlik ile ilgili 10. maddesine ek bir düzenleme getirilmiştir. Bu maddede “çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz” denilerek engelli bireyler için yapılan pozitif ayrımcılık, anayasal bir temele oturtulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Anayasa bir devletin kuruluşunu, yasama, yürütme ve yargı kuvvetleri arasındaki ilişkileri, devletin bireyle olan ilişkilerini düzenler.

Yanıt Açıklaması: Tersine öğretim süreçlerinde uyarlamalar yapılarak diğer bireyle birlikte eğitilmelerine öncelik verilir

Yanıt Açıklaması: Moral Model, Medikal Model, Sosyal Model, İnsan Hakları Modelidir.

Yanıt Açıklaması: Eğitim hakkı dünya üzerindeki tüm bireyler için önemi göz ardı edilemez bir ikinci kuşak haktır. Cevap: B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Otopark Yönetmeliği’nde; otoparkların yapımında TSE standartlarına uyulması, umumi bina, bölge otoparkları ve genel otoparklarda, giriş-çıkış ve asansörlerine en yakın yerlerinde birden az olmamak şartıyla, her 20 park yerinden birinin engelli işareti konularak engelliler için ayrılması zorunludur.