Engelli Mevzuatı ve Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: Devletin hukuk kurallarına uymaya zorlayıcı gücü ve uygulamalarının tümüne “hukuki yaptırım” (müeyyide) denilmektedir

Yanıt Açıklaması: MS 1985,Türkiye’de Sakatları Koruma Millî Koordinasyon Kurulu oluşturulmuştur.Cevap: E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hukuk kurallarının kaynağı; yürürlükteki hukuk kurallarının nasıl oluştuğu, nasıl ortaya çıktığı, kim ya da hangi makam tarafından yapıldığı meselesidir.

Yanıt Açıklaması: Kapitalist dönemde hâkim olan engellik modeli medikal modeldir. Medikal model engelliliği sadece bireyin sorumluluğunda görmektedir. Engel, bir sakatlık ve düzeltilmesi gereken bir bozukluktur. Engelin birey üzerindeki olumsuz etkisi ile bakım ve tedavi yoluyla baş edilebilir. Engelin bakımı ve tedavisi devletin sorumluluğundayken engelin ortaya çıkardığı sorunlardan yalnızca engelli birey sorumludur. Bireyin sahip olduğu engel bakım ve tedavi ile ortadan kaldırılamıyorsa birey toplumdan uzaklaşmalı, toplumun ve üretimin işleyişini bozmamalıdır. Cevap: D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Engelliler Hakkında amacı “engellilerin temel hak ve özgürlüklerden faydalanmasını teşvik ve temin ederek ve doğuştan sahip oldukları onura saygıyı güçlendirerek toplumsal hayata diğer bireylerle eşit koşullarda tam ve etkin katılımlarının sağlanması ve engelliliği önleyici tedbirlerin alınması için gerekli düzenlemelerin yapılmasını sağlamaktır”.

Yanıt Açıklaması: “Hak” kavramı; temel olarak bir hukuk düzeni tarafından korunmakta olan bir çıkar durumunu ifade etmektedir. Bir başka deyişle “hak” hukuk düzeni tarafından kişiye, kişinin kendi iradesine verilmiş olan yetkiler ve söz konusu yetkiden yararlanmanın da kişinin kendi iradesine verilmiş olması şeklinde açıklanabilir.

Yanıt Açıklaması: 1989 yılında Birleşmiş Milletler tarafından “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (Convention on the Rights of the Child)” oluşturulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Birinci ilkeye (Özel eğitim gerektiren tüm bireyler; ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleri doğrultusunda ve ölçüsünde özel eğitim hizmetlerinden yararlandırılır) göre özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin bireysel özellikleri dikkate alınarak bu hizmetlerden yararlandırılması gerekmektedir. Bu ilke hem Anayasa hem de diğer yasal düzenlemelerde yer bulmuştur. Buna göre tanılama ve yerleştirme süreçlerinde, öğretim kademelerindeki geçişlerde ve bireyselleştirilmiş eğitim planı hazırlarken öğrencilerin özelliklerinin dikkate alınması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk düzeninde çok farklı yaptırımlar söz konusudur. Yaptırımların bir kısmı kamu hukuku, bir kısmı özel hukuk karakteri gösterir.

Yanıt Açıklaması: Özel haklar, kısaca özel hukuktan kaynaklanırlar. Özel hukuk ilişkisinden doğan bu haklar bireylere sağladıkları hakkın karşılığında yükümlülükler de yüklerler. Örneğin, bir kişinin alacak hakkı varsa bunun karşılığında da bir borcu söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Dünya Engelliler Günü 3 Aralık tarihinde kutlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin 1999 yılında imzaladığı Amsterdam Anlaşması ayrımcılıkla mücadele ve fırsat eşitliğinin sağlanması konusunda oldukça önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Genelgeler; kanun ve yönetmeliklerin uygulanmasında bunların içeriklerini açıklamak, idari makamlara yol göstermek için idari amirler ve kurumlar tarafından yazı ve talimatlardır.

Yanıt Açıklaması: Birinci kuşak haklar klasik haklar olarak da isimlendirilmekteydi ve bireyin kadın, çocuk, engelli ya da durumu ne olursa olsun yalnız insan olduğu için sahip olduğu insan haklarındandı. Cevap: A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi, Birinci Dünya Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı engelli bireylere ilişkin modern anlayışın ve dolayısıyla engelli haklarının ortaya çıkışını etkileyen temel olaylardır. Bu nedenle, savaşlar sonrasında çok sayıda bireyin farklı düzeylerde engele sahip olması, savaşlar sonrasında sanayi alanında ortaya çıkan iş gücü kayıplarını gidermek için kadınların, yaşlıların ve engellilerin çalıştırılmasına yönelik çözümler aranması, çalışan nüfus içerisinde sendikacılık faaliyetlerinin artmasıyla birlikte sendikaların engelli bireylere yönelik düzenlemeler yapılmasına katkıda bulunması ve 1950-1960’larda engelli bireylerin haklarını savunan toplumsal örgütler kurulması, engelli bireylerin yasal haklarının ortaya çıkmasında katkı sağlayan bir unsurlardır. Buna karşın, engelli bireyin yardım edilmesi ve gözetilmesi gerektiğine ilişkin inanış daha eskidir ve engelli bireylere yönelik hakların ortaya çıkmasına değil, onların toplumda pasif biçimde yaşamasına neden olan bir inanıştır. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İHEB’de ayrımcılık yasağına ilişkin olarak her insanın; ırk, cinsiyet, din, dil, siyasi görüş, köken gözetilmeksizin tüm hak ve özgürlüklerden yararlanabileceği; her insanın yasa önünde eşit olduğu ifade edilmektedir (İHEB madde 2 ve 7)

Yanıt Açıklaması: Tarih 1994 yılını gösterdiğinde Güney Afrika Cumhuriyeti tarihinde ilk kez iki engelli birey milletvekili seçilerek meclise girmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa bir devletin kuruluşunu, yasama, yürütme ve yargı kuvvetleri arasındaki ilişkileri, devletin bireyle olan ilişkilerini düzenler.

Yanıt Açıklaması: Kanunlar yürürlüğe girdiği andan itibaren hemen uygulanır ve yürürlükten kalkana kadar da sürekli uygulanmaya devam eder. Kanunlar Resmî Gazete’de yayınlansa bile ileri tarihte yürürlüğe gireceklerse o tarihe kadar olsa uygulanmazlar, ceza hukuku dışında kanunlar geçmişte kalmış olaylara ve kişilere uygulanmazlar ve yargılama devam ederken yeni bir kanun çıkması durumunda bu yeni kanun leh veya aleyh dikkate alınmaksızın hemen uygulanır. Bu açıklamalara göre, C seçeneğinde yer alan ifade yanlış olduğundan, doğru seçenek C’dir.

Yanıt Açıklaması: Pozitif ayrımcılık; ekonomik, politik alanlarda ve toplumsal yaşamdaki eşitsizlikleri azaltmak için dezavantajlı gruplara (kadın, çocuk, engelli vb.) verilen ayrıcalık ve haklardır.