Engelli Mevzuatı ve Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: En az sınırlandırılmış eğitim ortamı: özel eğitime ihtiyacı olan bireyin; toplumla bütünleşmesini sağlamaya yönelik sosyal, öz bakım, dil ve iletişim alanlarındaki davranışlar ile düzeyine uygun akademik ve mesleki bilgi ve becerileri kazandırmak amacıyla destek eğitim hizmetlerinin de verildiği ve mümkün olduğunca yetersizliği olmayan akranlarıyla bir arada olmasını sağlayan en uygun eğitim ortamıdır. Cevap: C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Moral Model: Dinî veya geleneksel model olarak da adlandırılan moral model, engellilik modelleri içerisinde en eski ve en uzun süre kullanılan modeldir (Olkin, 1999). Toplumun dinî ve kültürel değerlerinin engelli bireye yaklaşımda belirleyici olduğu bu modelde engelliliğe ilişkin iki açıklama getirilmektedir. Bu açıklamalardan ilki engelin bir cezalandırma olduğu ikincisi ise, engelin tanrının insanları sınamasıdır. Medikal veya sosyal modelin aksine ahlaki model toplumların farklı kültür ve inançları olması sebebiyle toplumlarda farklı içeriklere sahiptir (Clapton ve Fitzgerald, 1997). Cevap: B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İhmal ve İstismardan Korunma birinci kuşak insan haklarından biridir. İnsan hakları özellikle kadınların, çocukların ve engelli bireyin bedensel, duygusal, cinsel bağlamda her türlü istismar ve ihmale uğramasını önleme bakış açısına sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Hastaneden aldıkları engelli sağlık kurulu raporundaki oran %20 ve üzeri olan ve RAM tarafından destek eğitim alması uygun görülen engelli öğrenciler özel sektörün açtığı “özel eğitim ve rehabilitasyon” merkezlerinden de ücretsiz olarak faydalanabilmektedirler. Bu öğrencilerin eğitim ücretleri MEB tarafından bu merkezlere ödenmektedir. Cevap: B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Birinci kuşak insan hakları yaşam hakkı, din ve vicdan özgürlüğü gibi haklar ile, ikinci kuşak insan hakları eğitim hakkı, sağlık hakkı gibi haklar ile, üçüncü kuşak insan hakları barış hakkı, bilgi edinme hakkı gibi haklar ile örneklendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: Yardımcı Kaynaklar; Bilimsel Görüşler(doktrin), Mahkeme Kararlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde engelli bireylere yönelik genel bakış dört madde üzerinden özetlenebilir: Engelli birey normal dışı görülmüş, Birey öncelikle engeli ile ele alınmış, Bireyler engellerine göre sınıflanmış, Engelin sorumluluğu tamamen bireye bırakılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Hukuk kurallarının yer bakımından uygulanmasında temel kural, mülkilik (yersellik, ülkesellik) kuralıdır.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireylere ilişkin modern anlayışın ortaya çıkışını etkileyen faktörler üç ana dönemde incelenmektedir. Bunlar; Sanayi Devrimi, Birinci Dünya ve İkinci Dünya Savaşı dönemleridir.

Yanıt Açıklaması: İnsan Hakları Evrensel Bildirgesine göre herkesin serbest biçimde sanat faaliyetlerinden, kültürel etkinliklerden yararlanma ve bunlara katılma hakkı vardır

Yanıt Açıklaması: Kanunun açıkça düzenlemediği konular olduğunda, hukukta boşluk oluşur ve bu konuda karar verirken boşluk doldurmadan yararlanılır. Hukukta boşluk söz konusu olduğunda örf ve âdet kurallarına dayanılarak karar verilebilir, bu konuda örf ve âdet kuralları olmadığında, hukuk boşluğunu hâkim doldurur. Kanunda boşluk olduğunda hâkim, karar verirken bilimsel görüşlerden ve yargı kararlarından yararlanır ve hâkimin hukuk yaratması kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı değildir. Hâkimin yarattığı hukuk başka mahkemeleri bağlamaz ve bu hukuk kuralının benzer olaylarda uygulanması da zorunlu değildir. Ayrıca hâkimin uyguladığı kural kanun yolu denetimine tabidir. Bu bilgiler doğrultusunda E seçeneğindeki ifade yanlıştır. İfadenin aksine, hâkimin uyguladığı kural kanun yolu denetimine tabidir ve istinaf kanun yolu denetiminde Bölge Adliye Mahkemesi, temyiz denetiminde ise Yargıtay hâkimin yarattığı hukukun hukuk düzenine uygun olup olmadığını denetler.

Yanıt Açıklaması: Öjenizm, insan ırkının hastalıklardan ve sakatlıklardan temizlenerek mükemmel hâle getirilmesi görüşünü içermektedir. Cevap: A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İkinci kuşak insan hakları “sosyal haklar” olarak da isimlendirilebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1981 yılında Sakatları Koruma Millî Koordinasyon Ku­rulu oluşturulmuştur. Bu kurula, ülke çapında hem özel hem de resmî kurumların engelli bireylere yö­nelik uygulamalarını denetleme yetkisi verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Eğitimdeki uyarlamalar özel eğitimin alanının temel özellikleri arasındadır. Hem bu ilke hem de önceki iki ilke birlikte ele alındığında engelli bireyler için en az sınırlayıcı eğitim ortamı söylemi ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Özel haklar mal varlığı,şahıs varlığı,devredilebilen,devredilemeyen, mutlak ve nispi haklardır.

Yanıt Açıklaması: İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (Universal Declaration of Human Rights) 10 Aralık 1948 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararı ile ilan edilmiştir. Ülkemizde ise 6 Nisan 1949 tarihinde “İnsan hakları evrensel beyannamesinin Resmî Gazete ile yayınlanması, yayımdan sonra okullarda ve diğer müesseselerde okutulması, bu beyanname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulması” kararı alınmış ve 27 Mayıs 1949 tarihinde Bakanlar Kurulunca 7217 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ceza Hukuku Yaptırımları Kamu Hukuku Yaptırımlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Moral Model: Dinî veya geleneksel model olarak da adlandırılan moral model, engellilik modelleri içerisinde en eski ve en uzun süre kullanılan modeldir (Olkin, 1999).

Yanıt Açıklaması: Çocuğun hem zihinsel hem de bedensel anlamda tam yetişkinliğe ulaşmamış olması bu nedenle hem doğum öncesi hem de doğum sonrası süreçte uygun yasal güvence ve koruma gereksinimi göz önüne alınarak 1989 yılında Birleşmiş Milletler tarafından “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (Convention on the Rights of the Child)” oluşturulmuştur. Cevap: D şıkkıdır.