Temel Bakım ve Rehabilitasyon 2

Yanıt Açıklaması: Sağlık ve sağlık düzeyinin korunması, sağlığın geliştirilmesi ve iyileştirilmesiyle ilgili davranışlar bütününe sağlık davranışı denir.

Yanıt Açıklaması: İshal

Yanıt Açıklaması: Dikkat, kişinin belli bir zamanda çev r eden a l dığı bilgi v e duyulara odaklanmasını sağlayan etkin bir sü r eçti r . Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Palyatif dönemi geçiren engelli bireylerde sıklıkla karşılaşılan gastro-intestinal sistem (mesane-bağırsak) sorunları kabızlık, ishal, kusma gibi sorunlardır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mental, bası yarası oluşumuna zemin hazırlayan faktörler arasında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: İshal, kanser tanısı olan ve kemoterapi veya radyasyon tedavisi gören engelli hastalarda oldukça yaygındır. Bunun dışında, gastro-intestinal sistem enfeksiyonları ve kullanılan ilaçların yan etkisi olarak da görülebilmektedir. Bazen ishal, kabızlığı önlemek amacıyla oldukça yoğun kullanılan laksatiflerin tüketiminden de kaynaklanabilmektedir.  İshal tablosu olan hastalarda, karın krampları, anksiyete, letarji, zayıflık, dehidratasyon (sıvı kaybı), baş dönmesi, elektrolit kaybı, deri yaraları ve ağrı, ağızda kuruluk ve kilo kaybı görülür. İshali olan hastalarda, destekleyici bakım ile birlikte ilaç kullanımı da gerekebilmektedir. Hasta için doktoru tarafından önerilen ilaçların düzgün ve reçete edildiği gibi kullanımı konusunda hassasiyet gösterilmeli ve hasta bu konuda eğitilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Bu tür sıcak uygulamalar artrit, boyun ağrısı, bel ağrısı, myofasial ağrı problemi ve diğer kas iskelet sistem problemlerinin tedavisinde sıkça kullanılır. Kasların rahatlamasını sağlar, eklem sertliğini azaltır ve dokuların esnekliğini arttırarak egzersize hazır hâle getirir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Şiddetli etkilenimli engelli bireylerde, sürekli ve ısrarlı bir şekilde aynı postürde durmak bir süre sonra şekil bozukluklarına neden olabilmektedir. Aynı pozisyonun ısrarlı devam ettirilmesi yumuşak dokunun kısalmasına neden olmaktadır. Kontraktür gelişiminde yumuşak doku kısalığı vardır.  Uzun süre aynı pozisyonda kalmaya bağlı yumuşak doku adaptasyonları (uyumu) bir süre sonra yumuşak doku kontraktürü ile sonuçlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Postür ve hareket bozukluğu olan engelli bireylerde sıklıkla karşılaşılacak problemler aşağıda özetlenmiştir: • Kontraktür ve deformiteler (şekil bozuklukları, yumuşak doku problemleri) • Yumuşak doku hasarları • Osteoporoz • Üriner ve respiratuar (solunum) sistem enfeksiyonları • Ağrı ve rahatsızlık hissi • Heterotopik ossifikasyon (eklem çevresinde oluşan kemikleşmeler)

Yanıt Açıklaması: Omurilik yaralanmaları yaralanma seviyesi ve yaralanma şiddetine göre farklı şekillerde sınıflandırılmakta ve klinik tablo değişmektedir. Omurilik yaralanmaları servikal (boyun), torakal (sırt) ve lumbal (bel) bölge lezyonları şeklinde görülür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ağrı duyusu, deri ve deri altı dokular için zararlı olabilecek uyarıların saptanmasını sağlar.

Yanıt Açıklaması: Şiddetli etkilenimli engelli bireylerde, sürekli ve ısrarlı bir şekilde aynı postürde durmak bir süre sonra şekil bozukluklarına neden olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hiperestezi, dokunmanın abartılı şekilde hissedilmesidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İdrar sondasının  hangi marka olduğu önemli değildir

Yanıt Açıklaması: Görme sorunları fiziksel engelli bireylerde görülen vücut fonksiyonları ile ilgili görülen sorunlardan birisi değildir. Bu sorunlar başlıca sosyal sorunlar, mental, nöromüsküler ve hareketle ilişkili fonksiyonlar, kardiyovasküler, hematolojik, immünolojik ve solunumla ilişkili sorunlar, ses ve konuşma problemleri, sindirim, metabolik ve endokrin problemler, genitoüriner ve üreme fonksiyonları ile ilişkili sorunlar, deri ve ilişkili yapılarda yaşanan sorunlardır.

Yanıt Açıklaması: Engelli hastalarda palyatif bakım için tespit edilmesi gereken en önemli parametreler aşağıda özetlenmiştir: • Erişim hakkı • İletişim • Palyatif bakım için temel ihtiyaçların belirlenmesi • Total ihtiyaçların belirlenmesi • Semptom yönetimi • Yaşamın sonlandırılabilmesi konusunda karar oluşturabilme • İlgili bütün bireyleri dahil etme: aile, arkadaşlar, bakıcılar gibi • İş birliği yapma • Aile ve bakımverenleri destekleme • Hastayı ölüme hazırlama • Yas tutan kişiyi destekleme

Yanıt Açıklaması: TBY’li hastalar uzun dönem yatakta rehabilite edildiklerinden dolayı yatak içi mobilite ve yatak aktiviteleri ve pozisyon değişimi büyük önem taşımaktadır. Yatak yaralarını önlemek amacıyla havalı yatak (veya uygun özellikte yataklar) kullanmak uygun olacaktır. Hastanın gün içinde sırt üstü, sağa doğru yan yatma, sola doğru yan yatma ve eğer sağlık durumu açısından sakıncası yok ise yüzükoyun pozisyonda yatırılması ve 2 saatte bir pozisyon değişiminin yapılması önemlidir. Oturabilen hastalarda tam oturma veya yarı oturma pozisyonu da denenmelidir. Pozisyonlama için yastık, minder ve yardımcı destekler kullanılabilir. Yardımcı sağlık personelinin hastanın pozisyonlanabilmesi için kullanılabilecek uygun destek konusunda bilgili olması gerekir. Trakeostomisi olan hastalarda hastayı yüzükoyun pozisyonda yatırmak sıkıntılı olabilmektedir. Hasta pozisyonlanırken kemik bölgelere bası gelmeyecek şekilde pozisyonlamak ve renk değişimi (kızarıklık) söz konusu olduğunda o bölgelere bası gelmeyecek şekilde pozisyonlanması konusunda dikkatli olmak gerekir. Özellikle dirsekler, kürek kemikleri, kalçalar, ayak bilekleri, kuyruk sokumu ve topukların olduğu bölgelerin desteklenmesi ve mümkün olduğunca az ağırlık gelecek şekilde pozisyon verilmesi sağlanmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Apraksi: Daha önceden de tanımlandığı gibi belirgin bir motor problem veya kas zayıflıkları olmamasına rağmen, dişlerin fırçalanması gibi sıradan bir görevi tamamlamak için gerekli motor hareketleri planlama ve gerçekleştirmenin imkânsızlığıdır. Apraksi bozukluğu yaşayan engelli bireyler GYA’da özellikle kendine bakım aktivitelerinde zorlanmakta veya gerçekleştirememektedir. Bu nedenle apraksi bozukluğu yaşayan engelli bireylerde, aktivitelerin sıralanması ile ilgili kartlar, görseller hazırlamak önemli yer tutar. Örneğin, kıyafet giyimi ile ilgili sorun yaşayan bireylerde, kıyafetlerin nasıl giyileceğine dair üstlerine etiketler yapıştırmak, aktivitenin nasıl yapılacağını göstermeniz ve bireyin sizi taklit etmesi aktivitenin gerçekleşmesini kolaylaştırır.

Yanıt Açıklaması: Oyun, çocuğun en kolay ve en doğal öğrenme yoludur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Verilen tanım, kauda equina sendromuna aittir. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.