Temel Bakım ve Rehabilitasyon 2

Yanıt Açıklaması: Engelli kişi, kıyafet giymek için gerekli hareketleri planlayıp yapamıyorsa praksi yeteneğinde bozulma vardır; apraksi sorunu yaşamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tedavi edilemeyen ağrı veya teşhis edilemeyen ağrı, depresyon, anksiyete, uyku bozukluğu, sosyalleşme yetersizliği, fonksiyonel kapasite ve hareket yeteneğinde azalma ile sonuçlanabilmektedir. Bu nedenledir ki ağrının erken dönemden itibaren teşhis edilmesi ve tedavisinin gerçekleşmesi sağlanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Ortostatik hipotansiyon: Karın kas aktivitesinin azalması ve alt ekstremitelerdeki venöz dönüş yetersizliği kan basıncının azalmasıyla sonuçlana- caktır (hipotansiyon- düşük tansiyon). Bu durum, yatan bir hasta aniden ayağa kaldırıldığında veya hızlı gerçekleştirilen pozisyon değişimlerinde ortaya çıkar. Bulantı, baş dönmesi ve kendinden geçme (bayılma) gözlenebilir. Bu durumda hasta hemen sandalyeye oturtulmalı ve ayakları yükseltilmelidir. Ortostatik hipotansiyon, hastanın aşamalı ayağa kaldırılması (önce yatak içinde, sonra yatak kenarında ve en son yatak dışında mobilitesi), bandajlamalar (bacakların bandajlanması) veya doktor tarafından önerilen ilaç kullanımı ile önlenebilir. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kan damarlarının kasılarak daralması "Vazokontriksiyon" kavramıyla ifade edilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Engelli kişilerde dokunma duyusu ile ilgili problemler: • Anestezi: Dokunmayı anlayamama • Hipoestezi: Dokunma algısının azalması • Hiperestezi: Dokunmanın abartılı hissedilmesi şeklinde olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Beslenme problemleriyle baş etme konusunda yaklaşım, çoklu disiplinlerin birlikte çalışmasıyla gerçekleşir. İlgili sağlık disiplinlerinin birbiri ile iletişim hâlinde sürdürecekleri tedavi yaklaşımları hastanın desteklenebilmesi konusunda yardımcı olacaktır. Hastanın beslenmesine engel bir durum söz konusu ise dışardan besleme yöntemleri (burundan veya mideden) tercih edilebilmekte fakat kendisi ağızdan beslenebilecek hastalarda ise hastanın beslenmeye teşvik edilmesi gerekmektedir. Hastanın ağızdan beslenmesi oldukça önemlidir ve yiyebildiği kadar yemek yemesi sağlanmalıdır. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireylerde yatma pozisyonunda desteğe ihtiyacı olan hasta profili şu şekildedir: pozisyonunu değiştiremeyen, doku adaptasyonuna neden olan uzun süreli yatışlar sonrasında vücudunda postural asimetriler oluşmuş hastalar ve spazm veya spastisiteye (kas sertlikleri) bağlı postural asimetrileri olan hastalardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Islak ya da kirli çarşaflar ve nevresimlerin değiştirilmesi; kahvaltı öncesi ve sonrası, öğleden sonrası ve akşam bakımlarında yer alan ortak uygulamalardan birisidir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Bir yetersizlik veya özür sonucu oluşan, yaşa, cinsiyete, sosyal ve kültürel faktörlere bağlı olarak kişiden beklenen rollerin sınırlanması veya yerine getirilememesi haline"engellilik" adı verilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dikkat problemleri: Dikkat problemleri, dikkat dağıtıcı çevresel ortamlarda daha sık ortaya çıkar. Bu nedenle dikkat problemleri yaşayan engelli bireylerin çevresel ortamlarında daha az işitsel, görsel ve duyusal uyaran bulunmalıdır. Örneğin, bu bireyler bir işe odaklanmakta zorluk çekiyorsa, o çevresel ortamda gürültünün en aza indirilmesi gerekmektedir. Benzer şekilde yaşanılan ortamlarda dikkat dağıtıcı renklerden kaçınmak da önemlidir. Örneğin evin boyanması daha sade renklerle olmalı, duvarlarda dikkat dağıtıcı desen ve resimler kullanılmamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireyin rehabilitasyonu ancak doktorlar, hemşireler, çocuk gelişim uzmanları, uzman psikologlar, eğitimciler ve ayrıca bireyin ve ailelerin gereksinimlerine göre bu gruba eklenebilecek profesyonellerle sağlanabilir. Hemşireler bireylerin sağlık bakımından birinci derecede sorumlu olup, diğer sağlık profesyonelleri ile karşılaştırıldığında hasta birey ve ailesi ile en fazla zaman geçiren meslek grubudur.

Yanıt Açıklaması: Stereognozis, nesneleri, biliş ve dokunma duyusu yoluyla tanımlama becerisidir. Bu beceri, objeleri ve geometrik şekilleri görmeden dokunma yoluyla tanımlamayı sağlar. Sorudaki yöntem Stereognozis becerisini ölçmeye yöneliktir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Palyatif bakım farklı terimlerle ifade edilebilmektedir: Terminal dönem bakımı, darülaceze bakımı, yaşamın son dönem bakımı, rahatlık bakımı ve destekleyici bakım. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Belirgin bir motor problem veya kas zayıflıkları olmamasına rağmen, dişlerin fırçalanması gibi sıradan bir görevi tamamlamak için gerekli motor hareketleri planlama ve gerçekleştirmenin imkânsızlığına apraksi adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ağrı değerlendirmesinde sorgulanacak parametreler şu şekildedir: Ağrı ve/veya rahatsızlık hissiniz nerededir? S¸iddeti ne kadardır? (Mümkün olduğunca değerlendirme skalaları kullanılarak tespit edilmesi önerilmektedir.) Yatakta veya tekerlekli sandalyede (veya her ikisinde) ağrınız oluyor mu? Ağrınız ne kadar sürüyor? Ağrınızı rahatlatan etmenler hangileridir? Ağrınızı kötüleştiren (şiddetlenmesine neden olan) faktörler nelerdir?

Yanıt Açıklaması: Ailenin en sık yaşadığı sorunlardan biri fiziksel sağlık sorunlardır. Engelli bireyin bakımının uzun yıllar sürmesi, ailelerinin sık sık uykusuz kalmalarına, sürekli yorgunluk hissetmelerine, bel ve sırt ağrısı yaşamalarına yol açmaktadır. Fiziksel engelli çocukların bakım vericilerinde, yorgunluk, kol ve boyun ağrıları, bel fıtığı, migren, hipertansiyon, ülser ve ürtiker gibi fiziksel sağlık sorunlarının oluştuğu belirlenmiştir. Bu konunun incelendiği başka bir araştırmada, nöromüsküler hastalığı olan çocukların ebeveynlerinin % 85,4’ünün yukarıda bahsedilen fiziksel şikayetleri yaşadıkları belirtilmiştir. Çocuğun yaşı büyüdükçe ve bağımsız gerçekleştiremediği aktivite sayısı arttıkça bakım vericilerinin fiziksel sağlık sorunlarını daha fazla yaşandığı saptanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bası yarası oluşumuna zemin hazırlayan faktörler aşağıda listelenmiştir: 1. Hareket etme güçlükleri 2. Kötü beslenme 3. Dolaşım problemleri 4. Vücut sıvıları 5. Duyusal kayıplar 6. Kabızlık 7. Vücut sıcaklığı 8. Kontraktür ve deformite. Doğru cevap "D" dir.

Yanıt Açıklaması: İyontoforez vücuda verilmek istenen kimyasal maddeleri istenilen yere verebilmek, sistemik olarak verilmek istenen maddelerin deri yoluyla vücuda vermek ve sistemik olarak alındığında etkilerinin açığa çıkması daha yavaş olan maddelerin deride depo edilerek etkinliğini arttırmak için kullanılır. Lokal anestetikler, kortikosteroidler, analjezikler ve antibiotikler iyontoforez ile deri yoluyla vücuda verilebilir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Kabızlık sorunu olan hastalarda dikkat edilebilecek faktörler ve alınacak önlemler şu şekilde sıralanabilir: Hastanın sıvı tüketimini arttırmak Hastanın bilincinin yerinde olması durumunda, fiziksel aktivite düzeyini arttırmak ve hareketliliğini sağlamak Yürüme, fiziksel aktivite olarak sıklıkla önerilen aktivitelerdendir. Hastanın gün içinde ev içi ve ev dışı belli mesafelerde yürümesi/ yürütülmesi sağlanmalıdır. Hastayı lifli gıdalarla beslemek Fizyoterapistler tarafından uygulanan ve program olarak önerilen egzersizlerin devamlılığını sağlamak, fizyoterapi programının devamlılığını desteklemek Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireyin rehabilitasyonu ancak doktorlar, hemşireler, çocuk gelişim uzmanları, uzman psikologlar, eğitimciler ve ayrıca bireyin ve ailelerin gereksinimlerine göre bu gruba eklenebilecek profesyonellerle sağlanabilir.