Temel Bakım ve Rehabilitasyon 1

Yanıt Açıklaması: Yerçekimi, herhangi bir kütleye etki eden ve onu dünyanın merkezine doğru çeken kuvvettir.

Yanıt Açıklaması: İnsan vücudunda üç değişik kaldıraç sistemi mevcuttur. Birinci sınıf kaldıraçta, destek noktası uygulanan kuvvet ile yük arasındadır. Birinci sınıf kaldıraçlar genellikle dengeleyici kaldıraçlardır ve vücutta nadir olarak bulunurlar. Vücutta bu kaldıraç tipine örnek boyunda bulunan atlantooksipital eklemdir. Burada, başın ağırlığı yükü, boynun arkasında yer alan kaslar kuvveti ve boyundaki eklem destek noktasını oluş- turur. İkinci sınıf kaldıraçta, yük destek noktası ile kuvvet arasında bulunur. İkinci sınıf kaldıraç da kas iskelet sisteminde nadir olarak görülür. Parmak ucunda durma esnasında oluşan kaldıraç ikinci sınıf kaldıraça örnektir. Burada vücut ağırlığı yükü, parmak ucu destek noktasını ve baldır kasları kuvveti oluşturur. Bu kaldıraç tipinde, kuvvet kolu yük kolundan büyüktür ve bu kuvvet açısından bir avantaj sağlar. Üçüncü sınıf kaldıraç vücutta sıkça bulunur. Kuvvet, destek noktası ile yük arasındadır. Elde bir ağırlık taşınırken dirseği büken kasların kullandığı kaldıraç tipi buna örnektir. Burada dirsek destek noktası, eldeki ağırlık yükü ve kolun ön tarafındaki kas kuvveti oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Psikolojik faktörler bireyin yaşadığı stres, idrarını yaparken mahremiyetin korunamaması, boşaltım ihtiyacı için başkalarına bağımlı olmak, tuvalete gidememek ya da alışık olmadığı ortamda bu ihtiyacını karşılayamamak idrar yapma alışkanlığını değiştirebilen durumlardır. Doğru cevap B’ dir.

Yanıt Açıklaması: Sırtüstü pozisyonda yana doğru kayma hareketini gerçekleştirebilmek için bir veya birden fazla sağlık personeli gerekli olabilmektedir. Eğer yana doğru kaydırma işlemini yapacak olan sağlık personeli tek başına ise hasta sırtüstü yatar pozisyonda iken hastanın ellerini gövdesinin önünde çaprazlar ve hastanın aktivite süresince ellerini bu şekilde tutmasını ister. Klinisyen daha sonra birelini hastanın başını destekleyecek şekilde diğer elini de üst sırtının altından geçecek şekilde yerleştirir. Bu işlemden sonra klinisyen kendi beline en az yük bindirecek şekilde, hastayı yana doğru kaydırır. Bu işlem sırasında, klinisyen kaydırma işleminin yapılacağı tarafta durmalıdır. Ardından, klinisyen bir elini hastanın alt sırtına diğerini de pelvisine gelecek şekilde yerleştirir ve alt gövdeyi yana doğru kaydırır. En son olarak da bir elini hastanın kalçasının altına diğer elini de bacaklarının altına yerleştirerek alt gövde ve alt ekstremiteleri yana doğru kaydırır. Böylelikle, hasta istenilen tarafa doğru hareket ettirilmiş olur. Bu mobilite aktivitesi bağımlı ve mobilite güçlüğü çeken hastalar için geçerlidir.

Yanıt Açıklaması: Banyonun yapılış amaçları: Bireyin değerlendirilmesine olanak sağlamak Bakım veren ile birey arasındaki iletişimi güçlendirmek Banyo derinin temizliğini sağlamak Kan dolaşımını hızlandırmak Bireye iyilik ve canlılık duygusu vermek Vücut kokularını azaltmak Kas tonusunu artırmak ve eklem hareketlerini kolaylaştırmaktır.

Yanıt Açıklaması: Tüm vücudu saran en büyük organdır. Kalınlığı vücudun çeşitli yerlerinde farklılık gösterir. Kulak kepçesi en ince olduğu yer el ve ayak tabanı en kalın olduğu yerdir.

Yanıt Açıklaması: Deride kuruluk (Kserozis): Deriden fazla sıvı kaybına bağlı olarak ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Öncelikle suyun ısısı kontrol edilir (43-46°C) ve aşırı sıcak su kullanımından kaçınılır.

Yanıt Açıklaması: Bir yüzeyde, birim alana düşen kuvvet miktarı basınç olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Beslenme değerlendirmesi antropometri, biyomedikal, klinik, diyet ve çevresel değerlendirmeyi içermelidir. • Antropometri değerlendirmesinde; Kilo, boy, baş çevresi, kas kalınlığı ve bel çevresi gibi ölçümler yer almaktadır. • Biyomedikal değerlendirmede; vitamin, mineral, protein, kan yağ düzeyleri, kemik yoğunluğu ölçümleri, yutma değerlendirmesi yer almaktadır. • Klinik değerlendirmede; cilt, diş, saç değerlendirmesi, uyku alışkanlıkları, bağırsak alışkanlıkları, bulantı olması, kullandığı ilaçlar değerlendirilmelidir. • Diyet başlığında; yenilen besinler, besin gruplarına göre dağılımları, tüketilen sıvı miktarı, beslenme biçimi, diyetleri, alerjileri sorgulanmalıdır. • Çevresel değerlendirmede; Besin hijyeni, besin güvenliği, zehirlenme riski ele alınmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireylerin %89’unda yeme ile ilgili bozuklukların sıklıkla görüldüğü bildirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Zaman: Vücut sıcaklığı günün erken saatlerinde en düşük, öğleden sonra ise en yüksektir. Yaş: Bebeklerde ve küçük çocuklarda vücut sıcaklığı yaşlılardan daha fazladır. Hareket: Fiziksel aktivite ve hareket sonrasında vücut sıcaklığı yükselir. Vücut sıcaklığı yüksek olan kişiler egzersiz programına alınmamalıdır. Ezgersiz programı sırasında vücut sıcaklığı yükselen hastalara, vücut sıcaklığının normale dönmesi için yeterli miktarda dinlenme süresi verilmelidir. Hareket sırasında vücut sıcaklığı düşen hastalar da yakından takip edilmelidir. Çevre sıcaklığı: Dış çevrenin sıcak olması vücut sıcaklığını arttır, soğuk olması azaltır. Enfeksiyon: Vücut sıcaklığı, enfeksiyon ile beraber artar. Duygu durumu: Ağlama kızgınlık nedeniyle vücut sıcaklığı artabilir.

Yanıt Açıklaması: Ekspirasyon yani nefes verme, akciğerlerdeki havanın dışarı atılmasıdır. Sağlıklı bir yetişkinde solunum hızı dakikada 12-20 nefes arasındadır. Dakikadaki solunum sayısının 12’nin altında olmasına bradipne, 20’nin üzerinde olmasına taşipne denir.

Yanıt Açıklaması: Çevrenin ya da vücut sıcaklığının fazla olması (ateş) kalp hızını arttırır. Her 1 derecelik sıcaklık artışı nabız hızını 10 atım arttırır.

Yanıt Açıklaması: Bağımsız: Hasta sözel veya manuel yardımsız bir şekilde transferini gerçekleştirebilir (bazı durumlarda, yardımcı ekipman veya alet kullanılabilir).

Yanıt Açıklaması: Uyku sorunları bireyin tanısına göre aşağıdaki gibi değişiklik gösterebilmektedir. Otizm Spektrum Bozukluğu: Bu tanı ile izlenen çocuklar diğer çocuklara göre daha fazla uyku sorunu yaşamaktadır. Bu sorunlar uykuya dalış süresinin uzaması, uyku düzeninin bozulması, kabus ve uyku süresinin kısalmasıdır. Down Sendromu: Gece uyanma, gündüz uykululuk, uyumaya direnme gibi sorunlar görülebilir. Ayrıca uyku apne sendromu da sıklıkla görülmektedir. Serebral Palsi: Sıklıkla uykuyu başlatma, sürdürme, uyku ve uyanma sürecinde sorunlar ve uykuda solunum bozuklukları görülebilmektedir. Doğru cevap A’ dır.

Yanıt Açıklaması: El-ayak ve tırnak bakımını gerçekleştirirken dikkat edilmesi gereken noktalar; Eller yıkanırken; Tüm takılar çıkarılmalıdır. Suyun ısısına dikkat edilmelidir. Sabunla köpürtülmeli ve köpük tamamen arındırılmalıdır. Yıkamanın ardından iyice kurulanmalı ve nemlendirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Suyun ısısı kontrol edilir. Su 43-46 derece arasında olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Tekerlekli sandalyeden yatağa geçmeden önce sandalye yatağa 45°’lik açıda olacak şekilde yanaştırılır. Eğer hastanın bir tarafı felçli ise yatağa sağlam taraftan yanaşılır. Daha sonra hem yatak hem de tekerlekli sandalyenin hareket etmesini önlemek için frenler kontrol edilir ve kilitlenir. Eğer tekerlekli sandalye ve yatak aynı seviyede değil ise aynı seviyeye getirilir. Tekerlekli sandalyenin frenleri kilitlendikten sonra, ayak basma yeri transfere engel olmayacak şekilde kapatılır.

Yanıt Açıklaması: İdrarın içinde biriktiği mesanenin (idrar torbası) boşalması detrüsör isimli kasın kasılması ve gevşemesi sayesinde gerçekleşmektedir. Kasın tonusu azaldığı zaman mesane tam olarak boşalamaz.