Temel Bakım ve Rehabilitasyon 1

Yanıt Açıklaması: Ortopedik engel: Kas-iskelet sistemini ilgilendiren yetersizlik, eksiklik veya fonksiyon kaybı olan bireylerde yaşanan engellilik durumudur. Alt ve üst ekstremitelerinde, omurgada kısalık, eksiklik, fazlalık, yokluk, şekil bozukluğu, hareket kı- sıtlılığı, kas güçsüzlüğü sorun teşkil eden durumlardır. Serebral palsi (çocukluk çağı beyin felci), spina bifida, amputasyonlar, omurilik felçliler ortopedik engeli olan bireylerdir.

Yanıt Açıklaması: Modifiye bağımsız: Hasta aktiviteyi gerçekleştirebilmek için adaptif veya yardımcı bir cihaza ihtiyaç duyar (örneğin; kaydırma tahtası, yatak rayı, mobilya gibi), hasta aktiviteyi zamanında ve güvenli bir şekilde gerçekleştirir. Minimal yardımlı: Hasta aktivitenin %75’ini veya daha fazlasını gerçekleştirir. Aktiviteyi tamamlayabilmek için yardıma ihtiyaç duyar. Orta derece yardımlı: Hasta aktivitenin %50 ile %74’ünü gerçekleştirir. Aktiviteyi tamamlayabilmek için yardıma ihtiyaç duyar. Maksimal yardımlı: Hasta aktivitenin %25’i ile %49’unu gerçekleştirir. Aktiviteyi tamamlayabilmek için yardıma ihtiyaç duyar. Bağımlı: Hasta aktiviteyi güvenli bir şekilde gerçekleştirebilmek için başka birinden fiziksel yardıma ihtiyaç duyar. Özel ekipman veya cihazlar gerekebilir.

Yanıt Açıklaması: Kan basıncının normal değerlerin üzerinde olmasına hipertansiyon, normal değerlerin altında olmasına hipotansiyon denir. Kalp hızı pek çok faktörden etkilenir. Bu faktörler aşağıda belirtilmiştir. Duygu durumu: Heyecan, korku, endişe, kaygı ve ağrı nedeniyle kan basıncı artabilir. Hareket: Fiziksel aktivite ve hareket ile kan basıncı artar. Herhangi bir fiziksel aktivite sırasında; büyük tansiyon 250 mm Hg’nin ve küçük tansiyon 115 mm Hg’nin üzerine çıkarsa, büyük tansiyonda 10 mm Hg’lik bir düşüş meydana gelirse fiziksel aktiviteye hemen son verilmelidir. Sigara ve alkol kullanımı: Kalp hızını arttırır. Sıcaklık: Çevrenin sıcak ya da soğuk olması kan basıncını etkiler. Yaş: Yaşlılarda kan basıncı daha fazladır. Pozisyon: Kol pozisyonu, kan basıncında 20 mm Hg’lik bir değişiklik yapabilir. Bu nedenle ölçüm sırasında kol düz olmalı va kalp seviyesinde desteklenmelidir. Zorlu bir şekilde nefesin tutulması (valsalva manevrası) kan basıncını arttırır.

Yanıt Açıklaması: Serebral palsi (çocukluk çağı beyin felci), spina bifida, amputasyonlar, omurilik felçliler ortopedik engeli olan bireylerdir.

Yanıt Açıklaması: Bazı uzmanlar koroner arter hastalığı ve kanser vakalarının 1/3’ünün hatalı beslenme nedeniyle meydana geldiğini savunmaktadır. WHO’nun beslenme ile ilgili önerileri aşağıda yer almaktadır. Mümkünse mevsiminde ve çiğ olarak, günde en az 400 gram sebze ve meyve tüketin. Diyetinizde bakliyatlara ve ceviz, badem gibi gıdalara yer verin. Toplam enerjinin %10’undan azını rafine şekerlerden alın. Toplam enerjinin %30’undan azını yağlardan alın. Doymuş yağlara oranla doymamış yağları tercih edin. Günlük tuz tüketimini 5 gramın altına indirin. Paketli gıdalardan mümkün olduğunca kaçının. Yeterli miktarda sıvı tüketin.

Yanıt Açıklaması: Uygun yürüteç boyu birey yürüteci tuttuğu zaman dirsek ekleminde yaklaşık 20-30 derecelik açı olacak şekilde ve yürütecin boyu kalça eklemine denk olacak ayardadır. Yürüteci kullanacak olan bireyin, yürüteci tuttuğu mesafe kalça eklemi hizasında olmalıdır. Aşağıda yer alan resimde uygun yürüteç örneği görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yemekler haşlama, ızgara ve fırında pişirme ile hazırlanmalıdır, kızartma, kavurma ile yemek hazırlanmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Farklı yetersizlik grupları için yardımcı teknoloji kullanımı ile ilgili örnekler Görme yetersizliği için: Dijital ekran büyüteçleri, uzak görüntüleme büyüteci, ekran okuyucuları, sesli uyarı sistemleri, braille klavye ve yazıcı, optik karakter tanımlama (optical character reader: OCR), akıllı gözlükler, dokunsal saatler Dil ve konuşma bozukluğu için: Dijital ve sentez cihazlar (kayıtlı ses ve yapay ses üreten), yazıdan seslendirme (text to speech: TTS)

Yanıt Açıklaması: Pervane kilitleri ise tekerleğe bağlı bir metal halka içinde bulunan bir deliğe veya çentiğe yerleştiren bir pim ya da küçük düz metal çubuklara sahiptir. Tekerlek kilitleri çoğu tekerlekli sandalye için isteğe bağlı bir üründür.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireyin banyo işlemini kolaylaştırıcı bir dizi unsur vardır. Bunlardan birisi de sabun kullanımı ile ilgilidir. Sabunu elde tutmayı kolaylaştırmak için kumaş eldiven içine yerleştirme veya eldiven şeklindeki bezlerin ele giydirilmesi tercih edilebilir. Doğru cevap D’ dir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık davranışları; sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi ile ilgili davranış kalıpları, eylemler ve alışkanlıklar olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dakikadaki solunum sayısının 12’nin altında olmasına bradipne, 20’nin üzerinde olmasına taşipne denir.

Yanıt Açıklaması: Ortopedik engel: Kas-iskelet sistemini ilgilendiren yetersizlik, eksiklik veya fonksiyon kaybı olan bireylerde yaşanan engellilik durumudur.

Yanıt Açıklaması: Yürüteçlerin dezvantajları izleyen biçimde sıralanmıştır: Taşınması ve transportu zor olabilmektedir. Merdiven inipçıkmada kullanımı zordur. Yürüyüş hızını olumsuz etkiler. Normal yürüyüş paternine çok uygun değildir. Engebeli zeminlerde kullanımı zordur.

Yanıt Açıklaması: Görme engelli yüzücüler için geliştirilmiş olan akıllı bone duyusal yardımcılar arasında ele alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Gerilemelere neden olabilmektedir. Yardımcı teknolojik ürünler, bazı durumlarda bireyin fizyoterapi rehabilitasyon programlarına katılımını azaltabilmekte, bu da engelliliğin artışı ile birlikte gerilemelere neden olabilmektedir. Örneğin; fiziksel engelli birey, tekerlekli sandalye ile toplumsal katılımlarını gerçekleştirebilmektedir. Toplumsal katılımını bir şekilde gerçekleştirebilen birey, devam etmesi gereken tedavi programlarını aksatabilmektedir. Çünkü, bireyin sorununa özgü gelişebilecek diğer sağlık sorunları ve komplikasyonlar (bası yaraları, eklem limitasyonları, kas kısalıkları, solunum problemleri gibi) gelişebilmektedir. Böyle durumlarda, bireylere yardımcı cihaz kullanım amaçlarının nedenleri anlaşılır bir şekilde açıklanmalı, diğer tedavi programlarına devamlılık konusunda da özverili olmaları ifade edilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Bel kemeri, sandalyenin gövdesine tutturulan bir bant ile hastanın sandalyeden düşmesi veya sandalyede ileri doğru kaymasını önleyecek şekilde tasarlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Uygun yürüteç boyu birey yürüteci tuttuğu zaman dirsek ekleminde yaklaşık 20-30 derecelik açı olacak şekilde ve yürütecin boyu kalça eklemine denk olacak ayardadır.

Yanıt Açıklaması: Yardımcı teknoloji, yardımcı, adaptif ve rehabilitatif amaçlar için engelliler tarafından tercih edilen, kullanılan araç-gereçlere verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Engellilik, aktivite limitasyonu ve katılımda kısıtlılığı içine alan şemsiye bir terimdir. Temelde engelli bireylerin sağlıklarını korumaları ve devam ettirmeleri kişisel ve çevresel faktörlere bağlıdır. Hem kişisel hem de çevresel faktörler sağlığı olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilir. Kişisel faktörler, bireyin kendisine ait özelliklerdir ve kişinin mevcut sağlık durumundan ya da hastalığından bağımsızdır. Yaş, ırk, eşlik eden diğer sağlık problemleri, yaşam şekli, eğitim düzeyi ve karakteri kişisel faktörlere örnektir. Çevresel faktörler, kişinin yaşadığı fiziksel, sosyal ve tutumsal ortamı içine alır. Değişik çevreler hastanın sağlığı üzerinde değişik etkiler yaratabilir.