Yaşam Boyu Büyüme ve Gelişim

Yanıt Açıklaması: İnsanlar yaşamları boyunca gelişmeye devam etmektedirler. Her bir gelişim dönemi belirli yaş aralığında belirli gelişim özelliklerinin öne çıkmasını ifade eder. Dolayısıyla bebeklik, çocukluk ve ergenlik dönemlerinin ardından gelen gençlik (genç yetişkinlik) döneminde de insan gelişimi devam etmektedir. Gençlik dönemi, ergenlikten sonra yetişkinliğe geçiş dönemdir. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Cinsiyet rolünde “şema” kuramına göre her bireyde algılarına rehberlik eden ve onları düzenleyen içsel bir “bilgi ağı” mevcuttur. Buna göre bireyin bilinci ve davranışı, içsel bir dürtü tarafından cinsiyet temelli sosyo kültürel standartlara ve kalıp yargılara uyum sağlayabilmesi için yönlendirilir. Cinsiyete, etnik kökene ve diğer gruplara ait bütün kalıp yargılarımız kültürel değerlendirmelere ve öğrenmeye bağlıdır. Gelişmiş ülkelerdeki kadın ve erkekler, gelişmekte olan ülkelerdeki kadın ve erkeklere göre kendilerini birbirlerine daha çok benzer algılamaktadırlar. Cinsiyetler arasında eşitlik arttıkça kadın ve erkekler arasında davranış farklılıkları azalmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Piaget bilişsel gelişimi dört dönemde incelemektedir: Duyusal-motor (0-2 yaş), İşlem öncesi dönem (2-6 yaş), Somut işlemler dönem (7-11 yaş) ve Soyut işlemler dönem (12 yaş ve üstü). Eylemsel dönem, Bruner’in Bilişsel Gelişim Kuramı’nın bir evresidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ergenlik dönemindeki bireyler soyut düşünme becerisinin de etkisiyle daha fazla kendilerine dönük olmaya başlamıştır. Bunun bir sonucu olarak ergen, kendi düşüncelerini diğerlerinin düşüncelerinden ayırt edememektedir. Ancak ergen bu dönemde diğerlerinin de kendilerine ait düşünceleri, deneyimleri, bakış açıları olduğunun bilincinde olarak iki tür inanç geliştirmektedir. Bunlardan ilki “hayali seyirci” olarak adlandırılmaktadır. Ergenlik dönemine özgü bir diğer inanç türü “kişisel efsane”dir. Bu kavram, ergenin sadece kendisinin bu evrede olduğunu hissetmesi nedeniyle kendi düşünce ve duygularını özel ve biricik olarak görmesi biçiminde açıklanmaktadır. Cinsiyet rolü ise kadının ve erkeğin nasıl düşüneceğini ve hissedeceğini belirleyen ve kısmen çevre tarafından verilen bir roldür. Bu durumda cevap kişisel efsanedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: A, B, C, D şıklarının hepsi Kohlberg' in ortaya koyduğu evre teorisinin özelliklerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Yaşlılıkta düşmenin biyolojik, davranışsal, çevresel ve sosyo-ekonomik olmak üzere birçok sebebi bulunmaktadır. Davranışsal sebepler ele alındığında alkol ve madde kullanımı, yaşlılarda sıklıkla karşılaşılan çoklu ilaç kullanımı (polifarmasi), sakinleştirici ilaç kullanımı gibi değiştirilebilir davranışlar ön plana çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yetişkinlik dönemlerinin kesin yaş aralıkları yoktur. Kişiden kişiye göre bu yaş aralığı değişime uğradığı gibi toplumsal ve küresel olarak değişen yaşam standartları da keskin yaş sınırlarının çizilmesini engellemektedir. Bu kapsamda, toplumlar arasında farklılaşan eğitim ve ortalama yaşam sürelerinin bu durum üzerinde etkili olduğu söylenebilir; iklim koşullarının ise bu duruma etki ettiğini iddia etmek zordur. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hazırbulunuşluk: Bireyin söz konusu davranışın gerektirdiği ön bilgiye, beceriye, ilgiye, tutuma ve sağlığa sahip olmasıdır. Örneğin; çocuğun yakan top oynayabilmesi için koşabilmesi (büyüme-olgunlaşma), topun nasıl oynanacağını bilmesi (önkoşul öğrenmeler), top oynamaya istekli (motivasyon) ve sağlıkla ilgili top oynamasına engel teşkil edecek bir hastalığının olmaması gerekmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Schai’ye göre yetişkinler bilginin ve aklın kullanımı konusunda Piaget’nin önerdiği formal işlemler döneminden daha fazlasını yaptıklarını düşünmektedir. Schai yetişkinlikteki bilişsel dönemlerle ilgili bazı evreler ortaya koymuştur. Bunlar: Başarma Evresi, Sorumluluk Evresi, Yönetim Evresi ve Yeniden Bütünleştirme Evresidir.

Yanıt Açıklaması: Erken Ergenlik (12-14 yaş) dönemi, bedensel gelişimin yaşandığı evredir. Bu evrede boy uzaması, kilo artışı, iç organlarda gelişme ve bunlara bağlı fiziksel kapasite artışı görülür.

Yanıt Açıklaması: Becvar ve Becvar (1982)’ a göre Genç Yetişkinlikte Aile Döneminin duygusal sorunu; yeni üyeleri ve yeni kişiliği evlilik sistemine kabul etme ile çocuğun aile dışında ilişkiler kurmasına izin verme olup; özellikleri ise: a. Evliliğe uyum sağlama b. Ebeveyn rollerini üstlenme c. Büyük ebeveynlere oda hazırlama d. Çocuğun ihtiyaçlarını aile sistemine uydurma e. Ebeveynlerin enerjilerinin çocuğa doğru harekete geçirmesi, çocuğa yönelik harcamaları ve çocuk olduğu için eve ziyaretlerin artmasından dolayı evin gizliliğinin giderek yok olması f. Çocuğun toplumla etkileşime girmek suretiyle aile sistemini geliştirmesi g. Çocuğun eğitimsel başarısının desteklenmesidir. Ebeveynlerin yaşlanması ile ilgilenme ise, Orta Yaş Döneminde Aile evresinin özellikleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Genç yetişkinlik dönemi hem ergenlikten hem de yetişkinlikten farklıdır ve bu dönemdeki bireylerin kendilerine özgü özellikleri vardır. Bu özellikler: • Kimlik arama dönemidir. • Değişkenlik dönemidir. • Kişinin kendine en çok odaklandığı dönemdir. • Olanaklar dönemidir. • Ergenlik ve yetişkinlikte bir geçiş ve ara dönemdir. "Yaşlı anne babaya uyum sağlama dönemidir." ifadesi ise, orta yetişkinlik dönemine ait bir özelliktir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Soyut işlemler sonrası düşünce, doğrunun durumdan duruma değişebileceği, çözümlerin mantıklı olabilmesi için gerçekçi olması gerektiği, belirsizliğin ve karşıtlığın istisnadan ziyade kural olduğu ve duygular ile subjektif faktörlerin düşünmede rol oynadığının anlaşılmasıdır. Böyle bir düşünme biçimine sahip olan bireyin anlaşmazlıklar karşısında karşı tarafın neler yaşadığını anlama çabasına girmesi beklenilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Meslek seçimi bir anda gerçekleşen bir süreç değildir. Çocukluktan itibaren devam eden bir süreci içerir. Gençlerin meslek seçimi için gerekli bilgileri alarak mesleğe hazırlanmaya başlamaları gerçekçi evreyi kapsamaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Gelişim dönemlerindeki gelişim ödevlerinin bazıları (yürüme, diş çıkarma vb.) evrensel nitelikler taşırken bazıları toplumdan topluma, kültürden kültüre değişiklikler gösterebilmektedir. Bu gelişim ödevleri yaşamın ilk yıllarında çoğunlukla büyüme ve olgunlaşmaya dayalı iken yetişkinlik yıllarında fiziksel yeterliliklerin doruk noktasına ulaşması nedeniyle çoğunlukla toplumsal istek ve beklentileri yerine getirmeyle ilgilidir. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İmmünolojik ve endokrin teoriye göre, yaşlanmayla birlikte bazı hormon seviyelerinde azalma görülmekte ve bağışıklık sistemi zayıflamaktadır ve bireyler bakteri, virüs ve diğer hastalıklara karşı savunmasız kalmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: James Marcia, Erikson’un psikososyal gelişim kuramı üzerine önemli araştırmalar yapmış ve insanların kimlik kriziyle baş etmesinin belli başlı dört yolunu tanımlamıştır. Bunlar: -Kimlik kazanımı, -Moratoryum, -Mevcut kimliği benimseme, -Kimlik dağılması.

Yanıt Açıklaması: Kayılı Bağlanma Stili: Bakım sağlayanın (bakım verenin) pasif, tepkisiz ve etkisiz davranışlar göstererek çocuğun bağlanma ihtiyacını uygun olmayan şekilde karşıladığı, bu nedenle çocuğun ebeveyne (bakım verene) karşı kızgın veya ikircikli tavır gösterdiği modeldir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir mesleğe başlama ve emekliliğe kadar geçen süreye “mesleki döngü” adı verilir. Bunlar: -Seçim ve başlama -Uyum -Devam -Emeklilik aşamalarıdır.