Engellilerde Ruh Sağlığı

Yanıt Açıklaması: Engelli çocuğu olan ve çalışan annelere erken emeklilik hakkı, 01.10.2008 tarihinden sonra çalıştıkları süre için geçerlidir. Yarı (kısmi) zamanlı çalışma hakkı 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104. maddesinde, işçiler için de 4857 sayılı İş Kanununun 13. ve 74. maddesinde yer almaktadır. Buna göre, engelli çocuğu olan annelere, doğumdan sonraki oniki ay boyunca yarı zamanlı çalışmaları karşılığında tam maaş ödeme hakkı getirilmiştir. Bir yaşından sonra da çocuğun engel oranı ve ailenin gelir düzeyi dikkate alınmaksızın, ebeveynlerden biri çocukları ilköğretim yaşına varana dek maaş ve özlük haklarının yarısı karşılığında yarı zamanlı çalışabilmektedir. Engelli çocuğu olan veya bu çocuğa bakım veren kamu, özel sektör ve serbest meslek çalışanları gelir vergisi indiriminden yararlanmaktadırlar. Gelir vergisi indirimine ek olarak, çalışan ebeveynlerin nöbet muafiyeti ve çocuğun günlük bakımı için izin kolaylığı hakkı bulunmaktadır. Yine kamuda çalışan ebeveynlerin/bakım verenlerin tayin ve refakat izni hakları mevcuttur.  Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: LGBT bireyler çok küçük yaşlardan itibaren homofobik tutumlara maruz kalabilmektedir. Okulda akran zorbalığı, şiddet, ihmal ve istismar gibi çok çeşitli travmatik yaşantılara maruz kalabilen bu bireyler ciddi psikolojik sorunlar yaşayabilmekte maruz kalınan olumsuz yaklaşımlar sonrasında intihara kadar gidebilen durumlar yaşayabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ekolojik Kuram Bu kurama göre aile ve sosyal-kültürel çevre bireyin psiko-sosyal gelişiminde en önemli faktörlerdir

Yanıt Açıklaması: Engele eşlik eden çifte dezavantajlar; kadın, yaşlı veya çocuk olmaktır.

Yanıt Açıklaması: İkincil önleme çalışmaları henüz olmuş olayların süre ve sayı olarak yayılmasını engelleme amaçlı çabalardır (Korkut, 2007). Sigara içmeyen bir gruba sigaranın zararlarını anlatmak temel önleme yaklaşımına örnekken sigaraya başlamış ancak henüz herhangi bir sağlık sorunu yaşamamış bireye sigaranın ölümcül sonuçlarını anlatmak ikincil önleme yaklaşımına örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireylerin yoksulluklarına çözüm olarak 1.7.1976 tarihinde kabul edilen ve çeşitli tarihlerde düzenlemeler yapılan 2022 sayılı “65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz Türk vatandaşlarına aylık bağlanması” hakkındaki kanun ile engelli bireylere aylık bağlanmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Engelli bir çocuğun fiziksel ve ruhsal sağlığı üzerinde başka hiçbir birey ya da profesyonel çocuğun ailesi kadar etkili olamaz.

Yanıt Açıklaması: Ailenin öz benliği, ekonomik gelir seviyesini,eğitim/kariyer seçimleri,engelli çocuğun ailenin kimliği üzerinde değişime yol açmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Aile sistemleri teorisine göre üyelerinin her birinin ihtiyaç ve deneyimleri bir diğerininkinden etkilendiği için aile etkileşimsel ve karmaşık bir sosyal sistemdir. Aileyi yalnızca dikey ilişkilerden oluşan bir sistemden ibaret sayan geleneksel bakış açısını ve ailedeki en önemli ilişkinin anne ve çocuk arasında olduğu varsayımını reddeden aile sistemleri teorisi; ailedeki tüm ilişki ve alt sistemlerin önemli olduğunu vurgular.

Yanıt Açıklaması: Birey tarafından bir görev ya da eylemi yürütmede bir zorluk ile karşılaşma anlamına gelmektedir. Aktivite sınırlılığında bireyin kendisinden, kendi engelinden kaynaklı bir durum söz konusudur (WHO, 2016).

Yanıt Açıklaması: Doğum yapılan yerin steril olmaması, doğum sırasında kaza yaşanması, vakum, forsep gibi aletlerin uzmanlık dışı kullanılması, bebeğin erken ya da geç doğması doğum sırasında oluşan nedenler arasındadır. Annenin yaşının büyük olması doğum öncesi nedenler arasında gösterilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Travmatik yaşantıya verilen belirtilerin şiddetini etkileyebilen bu faktörler travmatik olayın niteliği, travmatik olayın şiddeti ve travmaya maruz kalan kişinin bireysel özellikleri olarak sayılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireylerin birçoğu ailesi ile birlikte yaşayıp aynı odayı paylaşabilmekte, özel bir bakım görüyorlarsa da bakım veren kişiyle kalmaktadır. Bu da özel yaşamın yokluğu anlamına gelebilmektedir Engelli bireylerin cinselliklerine bakış ise genel olarak ele alındığında engelli bireylerin cinsellikleri göz ardı edilip genel olarak toplumda cinsiyetsiz (asexual) ya da cinsel bağımlı (hypersexual) oldukları ya da bu bireylere cinsel olarak bakılıyorsa da bu bireylerin heteroseksüel oldukları varsayılmaktadır. Ancak bu varsayımların aksine engelli bireyler içerisinde de LGBT bireyler bulunabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sosyoekonomik düzeyi düşük olan ailelerde genel olarak eğitim ve kültüre ayrılan bütçeler kısıtlıdır. Bu da engelli bireylere sahip sosyoekonomik durumu düşük ailelerde engelli bireylerin düşük eğitim ve kültür düzeyi ile yetişmelerine sebep olmaktadır. Aynı şekilde engelli bireylerin topluma kabulü ve nitelikli işlerde çalışma oranı da düşüktür. Ancak sosyoekonomik durumu düşük olan engelli bireylerin şiddet ve istismara uğrama oranları diğer engelli bireylere göre daha yüksektir.

Yanıt Açıklaması: Altuğ Özsoy, Özkahraman ve Çallı (2006) tarafından yapılan bir araştırmada zihinsel engelli çocuğa sahip 110 ailenin %27,3’ünin gelirinin giderinden az olduğu, %62,7’sinin gelirinin giderine denk olduğu bulgusuna ulaşmışlardır. Dolayısıyla engellilerin büyük bir çoğunluğu ek ekonomik kaynak gerektiren eğitim sağlık gibi hizmetlerden yeterince yararlanmakta güçlük çekmekte ve hatta uygun olmayan işlerde çalışmak zorunda kalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: I.Yaş dönemine uygun olmayan cinsel davranışlar, II.Önceleri sevdiği biriyle yalnız kalmaktan korkma III.Başka çocuklarla oyun oynamaktan kaçınma Üç madde de cinsel tacize uğramış çocuklarda gözlenebilecek davranışlardandır.

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E seçenekleri engelli bireylerdeki psikolojik etkenleri ifade eder.

Yanıt Açıklaması: En genel anlamda engellilik; yetersizlik, aktivite sınırlılığı, katılımda sınırlılık kavramlarını içinde barındıran şemsiye bir kavramdır. Yetersizlik (Impairment): Uzuvların bir kısmının ya da bir uzvun bütününün olmayışı veya bir organ, uzuv ya da vücudun işlevinde bir eksiklik/ kusurluluk durumudur.

Yanıt Açıklaması: Ekolojik kuramda, mikrosistem, mezosistem, ekzosistem ve makrosistem olmak üzere dört alt sistem belirtilmekte olup bireyin içinde bulunduğu bireysel, ailesel, çevresel ve toplumsal katmanlardan etkilendiği vurgulanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Mikrosistem, bireyin yaşantısına doğrudan etki eden, günlük hayatta karşılıklı etkileşim içerisinde olduğu aile, arkadaşlar, okul gibi unsurları içeren katmandır. Diğer bir deyişle, bireyin doğrudan iletişim hâlinde olduğu mevcut çevresidir ve bu çevrenin onun gelişimi üzerinde belirgin, önemli etkileri vardır. Doğru cevap B seçeneğidir.