Engellilerde Ruh Sağlığı

Yanıt Açıklaması: Herhangi bir travma sonrası risk altında oldukları için engelli bireylerin TSSB, akut stres bozukluğu, kaygı bozukluğu ve depresyon gibi psikiyatrik bozukluklar yönünden izlenmeleri ve ilgili yerlere yönlendirilmeleri önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Olayın travmatik yaşantı olarak adlandırılabilmesi için şu özellikleri barındırması gerekir (Erdur-Baker, 2014; Sungur, 1999):Beklenmedik, ani, sıra dışı ve birey tarafından kontrol edilmeleri mümkün olmayan olaylardır (örn., doğal afet, kaza);Bir kez olabileceği gibi birden fazla, çoklu ve uzun süreli olarak da gerçekleşebilir(örn., istismar); Bireyin psikolojik dengesinin sarsılmasına neden olur ve bireyin baş etme ve uyum becerilerini işlevsiz hâle getirir; Yaşanan olay bireyin psikolojik dengesini/ruh sağlığını etkileyebildiği gibi fiziksel sağlığını da olumsuz etkileyebilir.

Yanıt Açıklaması: Ruhsal sorunların gelişimini ve şiddetini etkileyen olaylar; istismarın türü, sayısı ve şiddeti, mağdurun istismara maruz kaldığı yaş, mağdurun cinsiyeti, mağdurun olaydan ötürü kendini suçlaması, mağdurun olay esnasında kontrol duygusunu kaybetmiş olması, istismarcının mağdura yakınlık düzeyi ve sosyal desteğin varlığıdır.

Yanıt Açıklaması: Çocuk ihmali; 18 yaşından küçük çocukların fiziksel, psikolojik sağlıkları ve gelişim dönemlerindeki gereksinimlerinin; sevgi, beslenme, korunma, eğitim, sağlık gibi karşılanmamasıdır.

Yanıt Açıklaması: İntiharla ilişkili risk faktörleri kadın cinsiyetine sahip olmak, 18-34 yaş aralığından bulunmak, düşük eğitim ve gelir düzeyidir.

Yanıt Açıklaması: En genel tanımıyla ihmal; engelli bireyin temel, duygusal ve sosyal gereksinimlerinin giderilmemesidir. Çocuğun mevsim koşullarına göre giydirilmemesi fiziksel anlamda ihmalidir.

Yanıt Açıklaması: Engelli personel çalıştırmak 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 30. maddesi ile belirli şartlar içerisinde bir zorunluluk hâline gelmiştir. Bu düzenleme ile engelli bireylerin yaşadıkları sosyoekonomik güçlüklerin aşılması amaçlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Psikoseksüel Gelişim Kuramı: Bireyin gelişimini cinsellikle ilişkili bir şekilde açıklayan psikanalitik gelişim kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: Yapılan davranışın istismar olduğuna yönelik farkındalığının olmaması, istismar veya ihmal bildiriminin ciddiye alınmayacağını/ inanılmayacağını düşünmesi, istismardan dolayı kendini suçlaması ve utanması, yalnız kalma korkusu (Yetişkinlerde başka eş/partner bulamayacağını düşünmesi), ekonomik ve bakım yönünden kendini istismarcıya bağımlı hissetmesi, istismarda veya ihmalde bulunan bakım vereni (örn., eşi, bakıcıyı) bildirdiği takdirde bakım hizmetini ve/veya çocuklarını kaybetme korkusu, bildirimde bulunabileceği ve konaklama sağlayacağı yerlerin olmaması veya var olan servislerin de bireysel ihtiyaçlarını karşılayamayacağının düşünülmesi ve geçmiş istismar bildirimlerinde yaşanan olumsuz deneyimler gibi faktörler ihmal ve istismar bildirimini engelleyen faktörlerdendir.

Yanıt Açıklaması: İhtiyaçlar Hiyerarşisine göre bu piramidin en altında bir insanın en temel ihtiyacı olan fizyolojik ihtiyaçları (örn., yeme-içme, uyuma) yer almaktadır.Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel toplumsal yapı içinde yaygın bir şekilde erkeksi (masculine) ya da kadınsı (feminine) olarak tanımlanan davranışları, tutumları, değerleri, düşünme biçimlerini, konuşma ya da yürümeyi, giyinmeyi ve kişinin bedenini süslemesini kapsayan özellikler toplamına Geleneksel Cinsiyet Rolü adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Stresin fiziksel belirtilerinin yanı sıra psikolojik belirtileri de bulunmaktadır. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir; kolay öfkelenme ve olaylara karşı aşırı tepki gösterme, çabuk sıkılma ve yapılan etkinliklerden zevk alamama, sürekli ölüm korkusu hissetme, içine kapanma ve kimseyle iletişim kurmamaya çalışma, yoğun bir şekilde tedirginlik duygusu yaşamadır.

Yanıt Açıklaması: Depresyon, bireyin duygu durumunda, düşünce ve bellek ile birlikte bedensel ve davranışsal değişimleri kapsayan hastalık durumları olarak tanımlanmaktadır (Amerikan Psikiyatri Birliği, 2014). Rihmer (2007) ise depresyonu, duygu durum bozuklukları ve birtakım belirtilerden oluşan, bazen haftalarca bazen de aylarca sürebilen, bireyin işlevselliğini etkileyen, bazen tekrar etme olasılığı olan ruh hâli sendromları şeklinde tanımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Toplumda engelli olmak cinsellik dışı olarak algılanmaktadır. Oysa engelli bireyin herhangi bir birey gibi cinsel birer varlık olduğu ve cinsel ihtiyaçlarının bulunabildiği gözardı edilmemelidir. Bu olumsuz tutum genel olarak “homofobi” olgusu ile anılmaktadır. Homofobi, genel olarak eşcinsellik, biseksüellik ve transseksüellik gibi farklı cinsel yönelimleri veya kimlikleri bulunan insanlara yönelik olumsuz duygular, tutumlar ve/veya davranışsal olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Bazı indirim hakları şu şekilde özetlenebilir: Telefon ve internet hizmetlerinde indirim Kurum İnisiyatifine ve belirlediği orana bağlı olarak elektrik, su, doğalgaz ve GSM tarife indirimleri Otomobil alımlarında O¨TV ve MTV mua- fiyeti Devlet Tiyatrolarına bilet alımlarında indirim Müze ve ören yerlerine, milli parklara, ta- biatı koruma alanlarına ve tabiat parklarına giriş bileti alımlarında ücret alınmaması Engelli bireyler için araç park yerleri bulun- durma zorunluluğu (engelli park yeri kulla- nım kartı gerekmektedir) Gelir, gümrük, emlak ve özel tüketim vergi- si indirimi Tıbbi, medikal ve eğitim araç-gereçleri için KDV indirimi TOKİ kura çekilişinde öncelik hakkı Sonuç olarak, yukarıda belirtilen indirim hakları kurumlara ve yerel yönetimlere bağlı olarak değişebilmektedir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Aile içi ve çoklu cinsel istismar vakalarında mağdurlar çaresizlik yaşarlar ve anlatsa da inanılmayacağını düşünürler. Bunun sonucunda da mağdur istismarcının davranışına uyum göstermekte ve olayı bildirmemektedir.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel/Somatik Belirtiler: Yorgunluk/ bitkinlik, uykusuzluk, uyku düzeninde bozulma, aşırı uyuma, uyuyamama veya uykuyu sürdürememe, tedirginlik, yaygın ağrılar, baş ağrısı, cinsel istekte azalma, iştahsızlık, bağışıklık sisteminde bozulmalar, mide ve bağırsaklarda sorunlar, gerginlik, çarpıntı, bulantı, baş dönmesi ve göğüs ağrısı.

Yanıt Açıklaması: Benliğin çeşitli boyutları söz konusudur. Rogers’a (1951) göre birinci boyut gerçek benliktir. G erçek benlik, kişinin kendi kendine sorduğu; “ben kimim?” sorusuna verdiği cevaptır ve bu anlamda gerçek benlik bireyin gerçek yaşamdaki deneyimleriyle şekillenir. İdeal benlik ise olmayı istediği benliktir. İdeal sosyal benlik ise bireyin idealde başkaları tarafından görünmeyi istediği kendisidir.  Buna göre cevap gerçek benlik D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Engelli İnsanlar Örgütü (Disabled People International), dünya genelinde çeşitli engellere sahip 250 milyon kadının olduğunu belirtmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yetkinsizlik: Otoritenin yitimi olarak açıklanmaktadır.