Engelli Bakımı ve Rehabilitasyonunu Planlama

Yanıt Açıklaması: İşitme engeli olan bireyler genellikle dudak okur. Bu yüzden bu bireylerle yüz yüze iletişim kurmak çok önemlidir. Bu bireylerin iletişim esnasında ağız okumalarına izin verilmelidir. Bu nedenle işitme yetersizliği olan bireylerle iletişim kurarken ağzınızı kapatmamaya dikkat edilmelidir. İşitme engeli olan bireylerle konuşurken normal bir ses tonuyla, açık, anlaşılır kelimeler ve basit cümleler kullanarak, yavaşça konuşulmalıdır. Ancak abartılı dudak hareketleri gereksizdir.

Yanıt Açıklaması: Bireyle yapılacak görüşme sırasında görüşmenin etkili bir şekilde gerçekleşmesi, birey hakkında ayrıntılı ve doğru bilgilerin öğrenilebilmesi ve uygun kararların alınabilmesi için dikkat edilmesi önerilen noktalar bulunmaktadır. Bunlar: Anladığınızı varsaymayın. Sorun. Dikkatli Dinleyin. İletişim becerilerinizi geliştirin. İyi bir yaşama ilişkin değerleri ve inançları keşfedin. Kararların kayıt altına alınmasıyla ilgili kararların verilmesi. Kişilerin tercihlerini gerektiğinde gözden geçirin.

Yanıt Açıklaması: İletişim sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekilde sıralanmaktadır: Konuşma sırasında tüm dikkatinizi konuşmacıya yöneltin. Konuşmacının ne söylediğine odaklanın ve göz kontağı kurun. Kendi sözcükleriniz ile    ebeveynin söylediklerini tekrar ifade edin. Böylece ebeveynin ne söylemek istediğini ve duygularını doğru anlayıp anlamadığınızı kontrol edebilirsiniz. Tepkilerinizi açıkça ifade edin. Fakat yargılayıcı, eleştirel ve öğüt verici tepkiler vermekten kaçının. Karşınızdakinin kaygılarını, düşüncelerini, sorularını önemsemeniz hem onları anlamanız hem de iletişim kurabilmeniz için önemlidir. Bu nedenle karşınızdaki konuşmacıya saygı gösterin. Ebeveynlerin çocuklarına yönelik duygu ve düşüncelerini ifade edebilmesi etkili iletişim kurabilmek için önemlidir. Bu nedenle ebeveynin duygularının farkında olun. Tartışmaları ebeveynlerin mevcut durumla baş edebilecekleri şekilde uyarlayın. Ebeveynlere çaresizlik duyguları yaşatacak sözler söylemeyin ve onları suçlamayın. Yaşanılan sorunların kimsenin hatası olmadığını ve birlikte çalışarak çocuğa yardımcı olacağınızı belirtin. Aileler ile tartışmayın.    Bu tartışmayı kimsenin kazanamayacağını hatırlayın. Konuşmaya odaklanarak, çocuğun gereksinimleri, ilerlemesi ve yaşadığı sorunları anlamaya çalışın. Aileler ile işbirliği yapın. Ailelerin en önemli ortağınız olduğunu unutmayın (Aksoy, 2013; Berger, 2008)

Yanıt Açıklaması: Engelli bireylerle iletişim kurarken bazı yetersizlik türlerine göre dikkat edilmesi gereken temel noktalar yer almaktadır. İletişim esnasında, zihin engeli olan bireyin dil ve bilişsel gelişim düzeyine uygun cümle kalıpları tercih edilmelidir. Görme engeli olan bir bireyle iletişim kurabilmek için öncellikle uzmanın kendisini ayrıntılı bir şekilde tanıtması gerekmektedir. Ve ona dokunmadan önce sözlü olarak ona dokunulması gerektiği söylenmelidir. Çünkü beklenmedik bir dokunuş onları olumsuz etkileyebilir. Otizmli bireylerle iletişim kurabilmek için öncellikle bu bireyler ile mümkün olabildiği kadar göz kontağı kurulmaya çalışılmalıdır. İşitme engeli olan bireylerle iletişim kurarken ise onu anlaşılmadığı anlamış gibi davranmak yerine onu anlaşılmadığı söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Yetersizliğin aile üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla geliştirilen yaklaşımlardan biri bütünleyici yaklaşımdır. Bütünleyici yaklaşım, aileyi içinde yaşadığı toplumun her bir sistemi ile birlikte değerlendirilmesi gerektiğini belirtir. Bu yaklaşımın temeli Urie Bronfenbrenner tarafından geliştirilen sosyal çevre modeline dayanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Örneğin; ebeveyn geceleri yetersizliği olan çocuğuna bakmak zorunda olabilir. Bu durum ebeveynin uykusuz kalmasına ve buna bağlı olarak psikolojik sorun yaşamasına yol açabilir. Örnekte olduğu gibi eğer ebeveynin psikolojik iyi oluşunu etkileyen kaynak uykusuzluksa, ebeveynin gece bakım sorumlulukla­rını hafifletmeye yönelik müdahaleler geliştirilebilir. Bu şekilde ebeveynin psikolojik sağlık sonuçlarının iyileşmesi yönünde destekler sunulabilir.

Yanıt Açıklaması: Bakım Elemanı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmış belge ve sertifika­ya sahip olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireye doğru bakım hizmetlerinin sunulabilmesi için bir ekip oluşturulmaktadır. Engelli bireyin kendisi, ailesi veya bakımından sorumlu yakınları ve engelli bakım elemanı ekibin olmazsa olmazlarıdır. Daha sonra bireylerin gereksinimlerine göre özel eğitim uzmanı, fizyoterapist, hemşire, dil ve konuşma terapisti, psikolog, odyolog, sosyal hizmet uzmanı, çocuk gelişimi ve eğitimi uzmanı, ergoterapist, diyetisyen, doktor ve bireye özgü sağlık sorunlarına ilişkin uzman hekimler bu ekip içerisinde yer almalıdır. Ancak çocuk gelişimi ve eğitimi uzmanı, bakıma gereksinimi olan 0-18 yaş arasındaki çocukların tüm gelişim alanlarındaki performansının değerlendirilmesinde, takip edilmesinde ve desteklenmesinde yer alan uzmandır. Dolayısıyla 24 yaşındaki bir birey için oluşturulan ekipte yer alması beklenemez.

Yanıt Açıklaması: Yetersizliği olan birey­lerden ailesinin yanında bakım ve rehabilitasyon hizmeti alabilecek olanlar için “evde bakım” hizmeti sunulurken, ailesi olmayan ya da ailesinin yanında bakımı mümkün olmayan bireyler için “kurumda bakım” hizmeti sağlanmaktadır. Evde ve kurumda bakım hizmetinin en temelinde bireylerin aile ya­şantısından uzaklaşmadan hizmet almaları amaç­lanmaktadır. Bu amaçla evde bakım hizmetleri oldukça önemsenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Farklı kültürden bireylerle iletişimde dikkat edilecek noktalar şu şekilde sıralanabilmektedir: • Görüşmeler sırasında farklı kültürlerin olduğunu aklınızda tutun. • Statülerin farklı algılanabildiği, yorumlanabildiğini ve bunların sergilenmesinde farklılıklar olabileceğini unutmayın. • Farklı karar alma yöntemlerinin ve yaklaşımlarının olabileceğinin farkında olun. • Zaman algılarının farklılaşabileceğini hatırlayın. Bazı kültürlerde kişiler belirlenen zamana sıkı sıkıya bağlı kalabilirken, bir diğer kültürde daha esnek davranabilmektedir. • Bazı kültürlerde daha yakın ilişkiler ve iletişim tercih edilirken, bir diğer kültürde kişiler bireylerarası mesafeyi tercih ediyor olabilmektedir. Bu nedenle, farklı bireysel mesafe ve mekan algıları olabileceğini hatırlayın. • Sözlü ve sözsüz iletişim biçimlerinde farklılıklar olabileceğini unutmayın. • Bir kültürde yer alan beden dili, başka bir kültürde bambaşka anlamlara gelebilir. Bu nedenle farklı beden dillerinin olduğunun farkında olun. • Farklı davranış kurallarının olabileceğini unutmayın. • Farklı hukuki ve etik davranışların olduğunu, bunların etkileşim ve iletişim süreçlerinde farklılaşabileceğini unutmayın. • Farklı dil engellerinin olduğunu unutmayın. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bakım planını oluşturmanın akademik beceri kazanımı ile ilgisi yoktur.

Yanıt Açıklaması: Kurum merkezli bakım ve rehabilitasyon merkezinde hizmet alan yetersizliği olan bireyler aynı zamanda normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte genel eğitim sınıflarında, diğer yetersizliğe sahip akranlarıyla özel eğitim sınıflarında veya gündüzlü ve yatılı özel eğitim okullarından hizmet alabilmektedirler. Yetersizliği olan bireyler genel eğitim sınıflarında kaynaştırma uygulamalarıyla eğitim alabilmektedirler. Kaynaştırma uygulamasıyla eğitim alan yetersizliği olan bireyler için sınıf içerisinde bir takım düzenlemeler yaparak normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte eğitim almaları sağlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ergoterapist; Bakım sürecinde bireyin aktiviteler ve sorumluluklarda performanslarını düzeltmede ve desteklemede yer alırlar. Yetersizliği olan bireyin uyumunu, üretkenliğini ve katılımını sağlamak için gerekli becerilerin aktarımında bakım elemanı ile ortak çalışarak bireye katkı sunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İki kişinin birbirleriyle sürekli yakın dostluk veya arkadaşlık ilişkisi içerisinde olması kişiler arası iletişimi olumsuz yönde etkileyebilir. Aşırı samimiyet mesajın yeterince dinlenmemesine ve eksik geri bildirimde bulunmaya neden olabilir.

Yanıt Açıklaması: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın yetersizliğe sahip bireylere yönelik sunduğu hizmetler birey merkezli günlük bakım, sertifikalı personel ve refakatçi desteği, yemek temin etme hizmetleri, sosyal yardım ve sosyal destek programları, transfer hizmetleri ve evde sağlık hizmetleridir. Evde eğitim hizmeti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından sunulmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yetersizliği olan bireyin yakını ve kendisine bakım yapılırken güler yüzlü, sakin ve anlayışlı olunmalı

Yanıt Açıklaması: Serebral palsi: Gelişmekte olan beynin farklı sebeplerden dolayı (doğum öncesisırası-sonrası) zarar görmesi sonucu ortaya çıkan yetersizlik türüdür.

Yanıt Açıklaması: Engelli bireyin gereksinimleri ne olursa olsun bireye bakım hizmeti verecek ekibin merkezinde öncelikle engelli bireyin kendisinin yer alması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Pasif dinleme, göz kontağı kurma, ailenin anlattıklarına ilişkin not alma, zaman zaman baş sallayarak görüş birliğinin ifade edilmesi ve gülümseme biçimde sözel olmayan davranışlardır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bakım planları amaç odaklı, dinamik araçlar olmalıdır (sabit belgeler değil); Bakım planları, uygun klinik hedeflerle desteklenen, birey (veya belirlenmiş bakıcı) tarafından tanımlanan hedeflerin başarılması üzerine odaklanmalıdır. Bireyi karar verme sürecine dâhil etmek onun açısından vazgeçilmez bir ilke olarak karşımıza çıkmaktadır. Yetersizliği olan bireyin karar vermeye yeterliliği olmadığı durumlarda ailesinin ya da sorumluluğu altında olan kişilerin fikirlerinin alınması gerekmektedir. Yine bu noktada yetersizliği olan bireyin ya da ailesinin ihtiyaçları, tercihleri ve değerleri hakkında bilgi toplanmalı ve bakım sürecinin bir parçası olarak ele alınmalıdır. Bu hususlarda oluşabilecek değişimlerden dolayı var olan bilgiler sürekli güncel tutulmalıdır. Bu bilgiler doğrultusunda bakım planı yetersizliği olan birey ve onun yaşamını sürdürdüğü toplumun özelliklerine hitap etmelidir.