Engelli Bakımı ve Rehabilitasyonunu Planlama

Yanıt Açıklaması: İlk Belirleme basamağının birinci aşaması Başvuruda Bulunma aşamasıdır. Bu aşamada ilgili mevzuata göre yetersizliği olan bireyin kendisi ya da bakımından sorumlu olan kişiler (ailesi/yakınları) il veya ilçe müdürlüklerine bildirimde bulunarak başvuru yapabilmektedirler. Ayrıca sağlık kuruluşları, köy muhtarları, genel kolluk kuvvetleri ile belediye zabıta memurlarının da bildirimde bulunabilmeleri mümkündür. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Mevcut durumların iyi analiz edilmesi bakıma muhtaç bireyler için uygulanabilir bakım hedeflerinin belirlenebilmesi için ön koşul niteliğindedir. Analiz edilmesi gereken durumlar; a) gereksinimlerin belirlenmesi, b) yapabildiklerinin belirlenmesi ve c) kaynakların belirlenmesidir. Öncellikli hedeflerin belirlenmesi için ise kişiye özgü hedeflerin belirlenmesini, hedeflerin düzenli olarak gözden geçirilmesini ve ileriye dönük hedeflerin belirlenmesi gerektirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Konuşmacıdan kaynaklı iletişim engelleri; • Amacı bilinmeyen ve iyi hazırlanmamış konuşma, • Eksik bilgi, yanlış anlam ve eksik mesaj, • Alıcıya uygun olmayan konuşma (dil, hız), • Bozuk ses, monoton sunuş, anlam ve duygu eksikliği, • Önyargılar, dinleyiciyi küçümseme, • İnandırıcılığı olmayan gönderici, • Eksik beden dili ve uygun olmayan giyimdir.

Yanıt Açıklaması: Bakıma muhtaç bireyin gereksinimleri belirlenirken, her bir alana yönelik bilgi almak amacıyla kontrol listeleri, gözlem ve görüşme tekniklerinin kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Bakım planı dört aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar: Bilgi toplama ve değerlendirme, Planın yazılması, Planın uygulanması Planın değerlendirilmesi aşamalarıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kontrol Listesi Bakıma muhtaç bireyin gereksinimlerine ilişkin bilgi toplama sırasında kullanılan ve değerlendirilmesi gereken alanların/maddelerin sıralandığı liste.

Yanıt Açıklaması: Görme yetersizliği olan bir bireyin çarpma ve düşme gibi kazalar sonucu yaralanmasının önlenmesine dönük değerlendirme, fiziksel koşullarla ilişkilidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bakım personelinin yetersizlikten kaynaklı olarak kişinin yapabildiği ve yapamadığı becerileri ayırt edebilmesi gerekmektedir. Örneğin, beyin felçli (serebral palsi) olan bireyin anlaşılır konuşamayacağını, kas becerilerindeki sorunlardan dolayı yemek yiyemeyeceğini bilmek bakım hizmetini sağlayan kişi için önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Bakım merkezlerinde çalışabilecek personellere ba­kacak olursak “bakıcı personel” olarak Sağlık Mes­lek Liselerinin anestezi teknisyenliği, tıbbi görüntü­leme teknisyenliği, tıbbi laboratuvar teknisyenliği, tıbbi sekreterlik, acil tıp teknisyenliği, ortopedik protez ve ortez teknisyenliği, çevre sağlığı teknis­yenliği, diş protez teknisyenliği ve benzeri bölüm­leri hariç diğer bölümlerden mezun olan kişiler, liselerin çocuk gelişimi ve eğitimi, engelli veya yaşlı bakımı bölümü ile bu bölümlerin ön lisans prog­ramları mezunu olan ya da Milli Eğitim Bakanlığı onaylı asgari 400 saatlik Engelli Bakım, Yaşlı Ba­kım, Yaşlı ve Hasta Refakatçisi modüler programı veya yükseköğretim kurumlarının aynı amaçlı, eş­değer eğitim programlarından sertifika alan kişiler bakım merkezlerinde çalışabilmektedirler. Ayrıca, kurumlarda çalışabilecek “meslek personeli” olarak aldığı lisans eğitimi ile sosyal çalışmacı, psikolog, psikolojik danışman, gerontolog (engelli ve yaşlı bakım elemanı), çocuk gelişimci, fizyoterapist ve ergoterapist unvanına sahip olanlar ile fakültelerin özel eğitim bölümü mezunları engelliler için açıl­mış olan bakım merkezlerinde görev alabilmekte­dirler.

Yanıt Açıklaması: Maslow’un İhtiyaçlar Piramidi ‘ne göre bireylerin önceliklerine göre beş temel gereksinimleri vardır. Bunlar; a)fiziksel gereksinimler, b) güvenlik gereksinimi, c) sosyal gereksinimler, d) saygı görme gereksinimi ve e) kendini gerçekleştirmedir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık alanı kapsamında bilgi toplanması gereken konular: Bireyin yetersizliğine bağlı olarak ek yetersizliği olup olmadığı Bireyin geçici ya da kalıcı bir tedavi gerektiren bir hastalığının olup olmadığı Bireyin kullandığı ilaçlar Bireyin herhangi bir alerjik durumunun olup olmadığı, Bireyin uyması gereken bir diyetinin olup olmadığı Bireyin beslenme özellikleri Bireyin uyku düzeni şeklinde sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Hafif, orta ve ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler genel olarak şu sağlık sorunlarını yaşarlar: Üst solunum yolu enfeksiyonu, orta kulak iltihabı gibi sağlık sorunları. Kalp ve dolaşım sorunları Yanlış beslenme alışkanlığına bağlı olarak obezite Kanser türleri Prostat sorunları Diş problemleri İdrar tutmada güçlük Görme ve işitme problemleri Bazı nörolojik sıkıntılar (örn. epilepsi) Kronik kabızlık Doğuştan ya da sonradan oluşan kas-iskelet sistemi problemleridir.

Yanıt Açıklaması: Hedefleri tartışın: Bazı durumlarda bakı- ma muhtaç bireyin istekleri/talepleri hemen ulaşılabilir özellikte olmayabilir ya da diğer görüşülen kişilerden farklı olabilir. Hedef belirleme aşamasında uzun vadeli hedeflerin nasıl kolay ulaşılabilecek kısa dö- nemli amaçlara bölünebileceği konusunda bakım hizmeti alacak bireylere yardımcı olmak gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kontrol listeleri hazırlanırken: Kontrol listeleri her birey için ayrı ayrı hazırlanır ve bakım sunulacak beceriler alt alta yazılır. Kontrol listeleri bakım sunan personelin bakım planını yapmasına yardımcı olacağı gibi bakım sunulan kişinin gelişimini takip etmek açısından da önemlidir. Kontrol listelerini çeşitli kaynaklarda bulabileceğimiz gibi kendimiz de hazırlayabiliriz. Becerinin karşı sütununa da değerlendirme ve açıklama bölümleri yazılır, bu durumlara dikkat edilir.

Yanıt Açıklaması: Bakıma muhtaç bireyin gereksinimlerin, yapabildiklerinin ve kaynakların belirlenmesinin ardından birey için öncellikli hedeflerin belirlenmesi gerekmektedir Bu noktada bireyin yapamadıklarından ziyade yapabildiklerine ilişkin bir analiz gerçekleştirilir. Bireyin sürekli değişebilecek gereksinimlere bağlı olarak dinamik bir şekilde devam etmesi gereken hedefleri gözden geçirme ve takip etme sürecinin yanında bazen de bakım planındaki hedeflerin zorunlu olarak gözden geçirilmesi ve gerekirse yeniden düzenlenmesi gereken durumlar bulunmaktadır. Bu durumlar; sağlık durumundaki ciddi değişikler, bakım ortamının değişmesi, ve bireyin tedavi tercihlerinin değişmesidir.

Yanıt Açıklaması: Mevcut durumların belirlenmesi sürecinde analiz edilmesi gereken genel durumlardan biri bireyin gereksinimleridir.

Yanıt Açıklaması: Örnek bir bakım planında, uygulama başlığı altında hedeflerin nasıl ve nerede gerçekleştirileceği yazılır.

Yanıt Açıklaması: Beslenmesine dikkat etmek, banyo yaptırmak, tırnaklarını kesmek, oyuncak almak için alış-verişe çıkmak, bez değiştirmek bebeğe sunulacak bakım hizmetleri arasında yer almaktadır. Oyuncak almak için alış-verişe çıkmak bebeğe sunulacak bakım hizmetlerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: I.  Güleryüzlü, hoşgörülü ve saygılı olması II."Ben" yerine "Biz" dilini kullanması III. İçten ve samimi bir ilgiyle dinlemesi gerekmektedir. Yukarıdaki üç madde bakım hizmetlerini yürütecek personelde bulunması gereken özelliklerdendir

Yanıt Açıklaması: İşitme yetersizliği olan kişileri tehlikelerden koruyacak şekilde çevresi düzenlenmelidir (Özellikle yalnız kaldığı ortamlarda zil yerine ışıklı alarm kullanılmalıdır). Sosyal etkinlikler bireye göre düzenlenip aktif rol alması sağlanmalı, cihazlar nedeniyle gelişebilecek komplikasyonlar takip edilmeli,  dudak okuma için sadece jestler değil anlaşılır ses tonu ve yüksek sesli konuşma olmalı, bireye özel bakım ilkeleri uygulanmalıdır.