Mimarlik Tarihi

Yanıt Açıklaması: Birinci Ulusal Mimarlık Akımı

Yanıt Açıklaması: Tartışma ve yazılarıyla 19. yy’da koruma kuramını oluşturan John Ruskin, William Morris, Gustavo Giovannoni ve Camillo Boito anıtın ‘belge değeri’ ve ‘malzeme özgünlüğü’ne vurgu yaparlarken, zanaatkârın yetenek ve becerisi ile ilişkili olarak ‘biricik’liğine de vurgu yapmaktaydılar. Oysa  İngiltere’de Sir George Gilbert Scott ve Fransa’da Emmanuel Violletle-Duc , güçlü restorasyon karşıtı hareketlere öncü olmuşlardır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Madran’a (2010) göre kültür varlığı tanımı, zaman, nitelik ve mekan (özgünlük) olmak üzere üç boyut içermektedir. Buna göre doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Biçimlendirmede “organik” bir estetiğin kavramlarına dayanan bu eğilimin diğer önemli örnekleri arasında, Büyük Ankara Oteli (Marc J. Saugey, Yüksel Okan, 1960) ve Tandoğan Öğrenci Yurdu (Şevki Vanlı, Ersen Gömleksizoğlu, 1965) bulunmaktadır. Organımsı mimarlık eğilimi Türkiye’de fazla yaygınlaşmamış, ama mimarlığın Uluslararası Üslub’un koşullandırmalarından kurtulmasını sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Avustralya ICOMOS’u tarafından oluşturulan Burra Tüzüğünde, daha önce Venedik Tüzüğü 1.maddesinde de vurgulanan “kültürel önem/anlam” kavramına dikkat çekilmiştir. Aynı zamanda Burra Tüzüğü, “tarihi bir yerin çevresinde, onunla ilgili alanlar ve nesneler onun kültürel değerine değer katıyorsa korunmalıdır” uyarısı yapmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kültür varlığı bağlamında ortaya atılan kültürel ve ekonomik değerler, koruma gerekçelerini oluşturmaktadır. Kültür varlığı terimi, 1954 yılında, silahlı bir saldırıya karşı kültür varlığının korunması anlaşmasında (Convention for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict) ortaya atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Hassa mimarlarının sorumlu olduğu onarım sürecinde yapılacaklar, onarım öncesi keşif ve raporların hazırlanması, keşif sonuçlarının mimarbaşı tarafından Divan’a sunulması, onarımın doğrudan yürütülmesi ya da teknik denetimin yapılması, onarım sonunda muhasebe ve inşaat defterlerinin ön denetiminin yapılması olarak sıralanabilir. II. Mahmud döneminde, bu süreci etkileyecek bir gelişme olmuştur: onarımdan sorumlu olan örgütler saray kurumu olmaktan çıkarılıp, yeni devlet örgütlenmesi içinde yer alacak biçimde ‘Ebniye-i Hassa Müdürlüğü’ oluşturulur.

Yanıt Açıklaması: 1980 sonrası post-modern dönem olarak nitelenmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gecekondu

Yanıt Açıklaması: 2000 üzeri

Yanıt Açıklaması: 1918’deki büyük İstanbul yangınından sonra yaptırılan Laleli’deki Harikzedegân (Tayyare) Apartmanları, İstanbul’un betonarme iskelet sistemiyle inşa edilen ilk binaları ve apartman tipindeki ilk toplu konutlarıdır. Mimar Kemalettin Bey tarafından 1921’de tasarlanan kompleks, orta avlulu dört bloktan oluşmaktadır ve 124 konut ile 25 dükkan bulunmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı’daki değişim süreci, 1722 yılında Avrupa’ya giden ilk Osmanlı elçisi, Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin Fransa ve Avusturya’da ve asıl Paris’te karşılaştığı görünümlerin ve Avrupa’ya özgü özelliklerin öğrenilmesi ile başlar. Aslında bu ziyaretin asıl amacı, Avrupa’daki durumu gözlemlemek, özellikle askerlik alanındaki yenilikleri yerinde görmek ve Osmanlı’dan elbette çok farklı olan bu dünyayı tanımaktır (Batur, 2006). Elçinin verdiği rapor, askerlik kurumları ve eğitim alanında reform girişimlerini başlatırken, getirdiği proje ve resimler de sarayın mimar ve nakkaşlarının kavramlarında değişimlere yol açar. Yenilik ve çağı yakalama adına yapılan girişimler olarak Osmanlı düşünce dünyasının gündemine yeni bir boyut getirir.

Yanıt Açıklaması: Yerellik

Yanıt Açıklaması: Osmanlı döneminde Batılı yaşam tarzı ile ilk tanışma, 18. Yüzyılda Lale Devri ile gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Çinili Köşk

Yanıt Açıklaması: Sanayileşmenin, kentleşmeye koşut olarak gelişmemesi nedeniyle kentlerde yaratılan iş olanaklarının sınırlılığı, kırdan kente göç edenlerin marjinal sektör adı verilen mevsimlik işçilik, seyyar satıcılık gibi örgütsüz işlerde çalışmaları sonucunu doğurmuştur. Sahte Kentleşme (Pseudo Urbanization) olarak nitelendirilen bu gelişme kentlerin 1950’li yıllardan itibaren plansız gelişmesine yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1848 yılında Batı şehirciliğinin bazı temel ilkelerini getiren, Osmanlıların ilk imar yasası olarak kabul edilen ve sadece İstanbul için geçerli olan Birinci Ebniye Nizamnamesi yürürlüğe girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel Türk evinin en karakteristik ögesi, “sofa” denilen mekândır. Sofa, odaların ve eyvanın açıldığı, merdivenin bulunduğu genel bir dolaşım alanıdır. Aynı zamanda, ev halkının toplandığı bir mekândır. Hareket alanı dışında kalan bölümleri oturmaya ayrılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1923-1938 arası olarak tanımlanan erken Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında, Osmanlı’nın son döneminde hakim olan Birinci Ulusal Mimarlık Akımı geçerlidir.