Mimarlik Tarihi

Yanıt Açıklaması: Modern Mimarlığın Üçüncü Evresi (1937-1939) Bu dönem, başlangıçtaki dinamizmin ortadan kalktığı, dönemin modern mimarlık anlayışına ait belirgin özelliklerin terk edilmeye başlandığı dönemdir. Genel özellikler: Önceki evrelerin biçimsel repertuarında erime Ölçek ve oranlarda değişme Simetrik düzenlemelere yönelme Cephede yataylık yerine düşey etki veren düzenlemeler, iki, üç kat yüksekliğinde kolonlardan oluşan revaklı alanların tasarımı Saçağın yeniden kullanılmaya başlanması Edelputz sıvanın yerini taş kaplamanın alması.

Yanıt Açıklaması: Sultan III. Selim, Nizam-ı Cedid ordusunun ihtiyaçları için 1793-4 yılında silah fabrikası ve ardından üniformalar için bir tekstil fabrikası ile Boğaz’da Hünkâr İskelesi yakınında kâğıt fabrikası kurdu. Sultan II. Mahmut, sanayi yapıları inşa etmeye devam ederek Eyüp’te Haliç kıyısında bir iplik fabrikası ile 1835’de Feshane’yi, Beykoz’da askeri bot yapılması için ayakkabı fabrikasını kurdu. Marmara kıyılarında Zeytinburnu, Bakırköy, Yeşilköy ve Küçükçekmece’de yeni fabrikalar kurulmaya devam etti. Kentsel alanda ortaya çıkan bu durum bir yandan kentin geleneksel yapısının çözülmesine yol açarken bir yandan da geleceğini de etkileyecek olan yeni bir mekânsal dağılımı oluşturdu.

Yanıt Açıklaması: Modern mimarlığın tüm ilkelerini bünyesinde toplayan ilk modern mimarlık yapısı ise, 1914 yılında Walter Gropius tarafından tasarlanan Fagus Ayakkabı Fabrikası olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Birinci Ulusal Mimarlık akımı, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde, 1908’de II. Meşrutiyet’in ilan edilmesiyle birlikte, Batılılaşmaya karşı oluşan ulusalcı söyleme paralel olarak ortaya çıkmıştır. Bu anlayış, temelde tarihsel mimari elemanların seçilip yapılarda kullanılması anlayışına dayanan Batı kaynaklı seçmeci ve yeniden canlandırmacı üslupların yerli versiyonudur. Seçilen Batıya ait mimari biçimler yerine, Selçuklu, Osmanlı ve İslami anıtsal mimarisine ait biçimler olmuştur. Cumhuriyetin kurulduğu ilk yıllarda da mimarlıkta Birinci Ulusal Mimarlık üslubu hâkim olmuştur. Cumhuriyet kurulduğunda yeni başkent Ankara’nın ilk yapıları bu üslupta inşa edilmiştir. Bu dönemde Birinci Ulusal Mimarlık üslubu ile yapılan başlıca örnekler arasında; II. TBMM Binası (Vedat Tek, 1924), Ankara Palas (Vedat Tek, Mimar Kemalettin 1924-1927), Etnoğrafya Müzesi (Arif Hikmet Koyunoğlu, 1925-1928), Türk Ocağı Binası (Arif Hikmet Koyunoğlu, 1927-1930), Ziraat Bankası (Giulio Mongeri, 1926-1929) (Resim 3.1) sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde mimarlar açısından ortaya çıkan bir diğer önemli gelişme, 1954’te Mimarlar Odası’nın kurulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa modern mimarlık anlayışının ABD koşullarında yeniden yorumu olan “Uluslararası Üslup” ortaya çıkmış ve buradan tüm dünyaya yayılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Pragmatik, rasyonel, dini ve geleneksel klasik dönem fiziksel çevre anlayışı yerine gösterişli, anıtsal ve sivil bir fiziksel çevre anlayışının dolayısıyla da bunu sağlayan yeni bir mimarlığın ortaya çıktığı görülmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fagus Ayakkabı Fabrikası

Yanıt Açıklaması: Kauffer

Yanıt Açıklaması: Kızılay Emek İşhanı (Enver Tokay, İlhan Tayman, 1959), Türkiye’nin ticari ofis mekânı olarak tasarlanan ilk gökdelenidir ve ilk giydirme cepheli yapıdır. Yapıda kullanılan betonarme teknolojisi, sonraki dönemde yapılacak olan yüksek yapılar için örnek oluşturmuştur. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Süleymaniye Cami, İstanbul

Yanıt Açıklaması: I. Ulusal Mimari Dönem

Yanıt Açıklaması: 1980 sonrasında, Dönemin mimarisi, üç başlık altında sınıflanabilir: Piyasa, resmi ve seçmim mimari. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Mimarlar Odası'nın kurulması

Yanıt Açıklaması: Post-modern akımın örneklerinin Türkiye’de uygulanmaya başlaması ise, 1980 sonrasını bulacaktır. 1960-80 döneminde denenen değişik eğilim ve biçimler içinde, görünürdeki çeşitliliğe karşın, birkaç eğilimin öne çıktığı görülmektedir. Bir yandan Uluslararası Üslup uygulamaları devam ederken, diğer yandan parçalı prizmaların kompozisyonuna dayanan yaklaşım, Yeni Brütalizm, Organımsı Mimarlık ve Ekspresyonizm ile Yeni Rejyonalizm hâkim eğilimler olmuştur. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Mimar Sinan’ın mimarbaşılık kariyerindeki ilk binası Hürrem Sultan adına 1538’de yapılan Haseki Külliyesidir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Göçebe kültürünün diğer önemli yapısı olan Çadır beraberinde dokuma, halı, kilim ve küçük sanatsal üretimleri de geliştirmiştir. Yurt adı da verilen yuvarlak planlı ve üstünde deliği olan bu çadırların daha sonraki yapı formları üzerinde etkili olduğu konusunda görüşler vardır.

Yanıt Açıklaması: Ticaret yolları üstünde, kervanların konaklamaları ve ihtiyaçları için kesme taştan, kale gibi yapılan kervansaraylar, han ya da ribat adlarıyla da anılırlar.

Yanıt Açıklaması: Yeni Brütalizm, malzemenin doğal doku ve rengiyle bırakılması ve yapının içinde yer alan işlevlerin estetik amaçlı olarak dışa yansıtılması ilkelerine dayanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Seyfi Arkan, yerli mimarlar arasında en çok dikkati çeken isimlerin başında gelmektedir. Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’nden mezun olduktan sonra burslu olarak Almanya'ya gitmiş; dönemin önde gelen modernist mimarlarından Poelzig ile çalışmıştır. 1933 yılında ödül kazandığı Hariciye Köşkü tasarımı ile Atatürk'ün övgüsünü kazanmış ve Cumhurbaşkanı'nın Florya'daki yazlık konutu ile birçok devlet yapısını tasarlamıştır. Çankaya ve Florya köşkleri gösterişsiz, Bauhaus etkileri sergileyen, farklı işlevlerin kütleye yansıtıldığı parçalı bir plana ve geniş cam açıklıkların bulunduğu dış cephelere sahip, yalın ve özenli tasarımlardır.