Mimarlik Tarihi

Yanıt Açıklaması: 1935 yılında Ankara’da kurulan Bahçelievler Yapı Kooperatifi, konut kooperatiflerinin ilk örneğini oluşturmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sedad Hakkı Eldem tarafından tasarlanan Ağaoğlu Evi (1938), Taşlık Şark Kahvesi (1948), Kemali Söylemezoğlu’nun tasarımı olan Çapa Yalısı (1949-51) nostaljik yaklaşımın örneklerindendir. Bu örneklerde orta sofa, önemli bir mekân elemanı olarak tasarıma katılmış, geleneksel İstanbul konutlarının karakteristik elemanları olan çıkmalar, geniş saçaklar, pencere oranları gibi biçimsel özellikler kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Le Corbusier 1929’da  Paris yakınlarında Villa Savoye'u tasarlamıştır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Modern mimari mirasının, Dünya Miras Listesi bağlamında değerlendirilmesi ise, “bir zaman aralığında”, “mimaride ve teknolojide gelişmeler”, “insanlığın yaratıcı dehasının başyapıtı olmak”, “mimari veya teknolojide, sanatta, şehir planlama veya peyzaj tasarımındaki gelişmeler”, “bir yapı tipinin seçkin bir örneği, mimarlık ve teknoloji topluluğu ya da peyzajın insanlık tarihinde önemli bir basamağı yansıtması” (Omay Polat, 2008) ölçütlerine göre yapılmaktadır. Buna göre doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İller Bankası

Yanıt Açıklaması: Botter Apartmanı

Yanıt Açıklaması: 1831 yılında sadece erkeklerin sayıldığı bir sayım yapılmış ve erkek nüfusu 3.722.738 kişi olarak bulunmuştur. Kadın nüfusunu da hesaba katmak amacıyla bu sayının iki ile çarpılması halinde toplam nüfus, 7,5 milyon olarak bulunmaktadır. Bu sayının toplam sayının çok altında olduğu tahmin edilmektedir. Müslüman olmayanlara vergi uygulaması getirmek ve Müslüman erkekleri askere almak amacıyla, kadınlar, yetimler, ergenlik çağına gelmemiş Hıristiyanlar, zihinsel ve fiziksel özürlüler, vergi ödeme yükümlülüğü olmayan yüksek düzey devlet görevlilerinin kayıt altına alınmaması nedeniyle sayım sonuçlarının sağlıklı olduğunu söylemek olanaklı değildir.

Yanıt Açıklaması: Yerel yönetimlerle ilgili ilk gelişme, 1984’te çıkarılan 3030 sayılı Büyükşehirlerin Yönetimine İlişkin Yasa dır.

Yanıt Açıklaması: 1960’lı yıllar, Türkiye’de planlı ekonomik politikaların uygulamaya konduğu ve hızlı sanayileşmeye geçildiği yıllardır. Bu durumun, mimarlık ortamına doğrudan etkileri olmuştur. Yapı malzemesi endüstrisinin kurulup gelişmesi gerçekleştirilmiştir. Malzemenin iç pazardan sağlanabilir olması, yapım faaliyetlerinin istikrar kazanmasını ve yapıların teknik düzeyinin yükselmesini sağlamıştır. 60’lara doğru başlayıp 70’lerdan sonra yaygınlaşacak olan yapsatçılıkta ise mimar, yapsatçı adına tasarım yaparak, kullanıcıyı büyük ölçüde tasarım sürecinin dışında tutan bir düzen içinde yer almıştır. Bu dönemde, niteliği açısından mimarları iki farklı grupta değerlendirmek doğrudur. Yarışma yönetmeliklerindeki kısıtlamaların yenilikçi tasarımlara engel olması nedeniyle, çoğunlukla yarışmalardan kayda değer sonuçlar alınamamıştır.Bu yirmi yıllık dönemde, mimarlık okullarının eğitim programlarında da değişiklikler olmuştur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Divriğ ve çevresine yerleşen Mengücekliler’den günümüze kalan en önemli eser, Dünya Kültür Mirası ilan edilen, 1229 tarihli, anıtsal Divriğ Ulu Camisi ve Şifahanesidir.

Yanıt Açıklaması: Cedvel-i Sim adı verilen kanal, tasarımın temel öğesi olarak dikkat çekmektedir. Buna göre, doğal suyun bir kısmı oluşturulan kanal sistemine bağlanmış, oluşturulan kanalın etrafında mermer rıhtımlar düzenlenmiş, bazı bölgelerde kanal genişleyerek havuzlar ve bazı noktalarda kot farkı yaratılarak çağlayanlar oluşturulmuştur. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1950-1980 Döneminde Türkiye’de Kentleşme Kırsal alanda görülen yapısal dönüşüme paralel olarak ülkemizde, İkinci Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda, kentlere göçün arttığı ve 1950’lerden sonra hızlı bir kentleşme sürecine girildiği izlenmiştir. (Yavuz, Keleş, Geray, 1978: 26) 1950 yılında % 25 civarında olan kentte yaşayan nüfus oranı, sürekli bir artış göstererek 2000 yılında % 64,9’a yükselmiştir (DİE,2000: 25). 1950 yılında nüfusu 10.000’in üzerinde olan yerleşme yeri sayısı 106 iken, 1980 yılında 281 yerleşme yerinin nüfusu 10.000’i aşmış, 59 kentimiz 50.000’in üzerinde nüfusa sahip olmuştur. Kentsel nüfus artış hızı ise 1940-1945 yılları arasında 1,3 iken, 1950 - 1955 döneminde %7,4, 1965-1970 döneminde de oldukça yüksek bir seyir izleyerek % 6,3‘e ulaşmıştır (DİE, 2004: 45, 46; Yavuz, Keleş, Geray, 1978: 26). Hızlı kentleşme sürecinin temel nedenleri, teknolojik gelişme, uygun tarım arazilerinin marjinal sınırlara kadar kullanılması, toprak sahipliğinin bölünmesi ve kutuplaşması gibi “kırın itim- itici faktörler” ile birlikte hızlı nüfus artışıdır. Bir diğer neden, ulaşım olanaklarının artması, altyapının özellikle ulaştırma bağlantılarının 1950’li yıllardan sonra hızla gelişmesi, kırın köy yerleşmesinin dışına açılması, aynı şekilde haberleşme olanaklarının artması sonucunda dış dünya ile ilişkilerinin güçlenmesini sağlayan iletici faktörlerdir

Yanıt Açıklaması: I. seçenekte verilen bilgi yanlıştır.  Gayri Menkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu 1961 yılı değil 1951 yılında kurulmuştur. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hızlı kentleşme sürecinin temel nedenleri, teknolojik gelişme, uygun tarım arazilerinin marjinal sınırlara kadar kullanılması, toprak sahipliğinin bölünmesi ve kutuplaşması gibi “kırın itim- itici faktörler” ile birlikte hızlı nüfus artışıdır. Bir diğer neden, ulaşım olanaklarının artması, altyapının özellikle ulaştırma bağlantılarının 1950’li yıllardan sonra hızla gelişmesi, kırın köy yerleşmesinin dışına açılması, aynı şekilde haberleşme olanaklarının artması sonucunda dış dünya ile ilişkilerinin güçlenmesini sağlayan iletici faktörlerdir. Genellikle büyük kentlerimizde odaklanan sanayi yatırımları ve yaratılan iş fırsatları ve kentin sunduğu eğitim, kültürel, sosyal, eğlence vb. olanaklar gibi “çekici faktörler” de kırsal alanlardan göçü kentlere yönlendiren nedenlerden bir diğeridir.

Yanıt Açıklaması: Kültür varlıklarının, sözü geçen kültürel, fiziksel ve sosyal değerleri kapsamında yeralan geleneksel olma, tarihsellik, anıtsallık, sembol olma, tinsel ve etkisel değerlerinin yanısıra mimari, otantiklik, özgünlük, estetik ve sanat değerleri, çok katmanlılık ve belge değerleri ile yaşamlarını sürdürmeleri için alınan her türlü önlem “koruma eylemi”ne girer. Buna göre doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı dönemi İstanbul konutlarının biçimsel analizlerinin yapılarak modern yaşama uyarlandığı İkinci Ulusal Mimarlık anlayışı, 1930’lu yılların sonlarından 1950’lerin başlarına kadar konutlarda da geçerli olmuştur. Akımın öncülüğünü yapan Sedad Hakkkı Eldem, tarihsel sürekliliğin sağlanabilmesi için mimari ögelerin yeni bir senteze ulaşacak şekilde yeniden yorumlanması gerekliliğine inanmış; 19. yüzyıl Türk evi üzerine yaptığı çalışmalarından türettiği bu mimari tavrı geliştirmiştir

Yanıt Açıklaması: Davud Ağa’nın ölümü üzerine mimarbaşı olan Dalgıç Ahmet Ağa tarafından yapımına devam edilen Yeni Cami’nin inşaatı bir süre durmuştur. Sultan IV. Mehmet’in annesi Turhan Sultan tarafından inşaatın tamamlatılması istenmiş ve o dönem mimarbaşı olan Mustafa Ağa tarafından 1663 yılında tamamlanabilmiştir. Osmanlı mimarlığında yapımı en uzun sürede tamamlanan bu külliye, cami, hünkâr kasrı, türbe, darülkurra, sübyan mektebi, sebil, çeşme ve günümüzde Mısır Çarşısı olarak bilinen arastadan oluşmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ankara kentinin planını hazırlamak üzere J. Brix, L. Jausseley ve H. Jansen isimli 3 plancı arasında uluslararası sınırlı bir yarışma açılmıştır. Yarışmayı, H. Jansen kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tarihi kentlerdeki özel mimari örneklerin ve başyapıtların korunmasına dikkat çekmek amacıyla, 1975 yılı, Avrupa Mimari Miras yılı olarak ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türk odasının vazgeçilmez bir ögesi yüklüklerdir. Bütün odalar yatak odası işlevini de gördüğü için, her odada bulunur. Yüklüklerden bir tanesi, yıkanma yeri (gusülhane) işlevi görebilir. Doğru cevap C şıkkıdır.