Mimarlik Tarihi

Yanıt Açıklaması: Emin Onat’ın en iyi uygulamalarını gerçekleştirdiği bu yaklaşımın örnekleri arasında Moda’da kendi evi (1944) ile Kavaklıdere’deki Cenap And Evi belirtilebilir. Paul Bonatz’ın tasarladığı Ankara’daki Saraçoğlu Mahallesi de popülist yaklaşımın önemli örnekleri arasındadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tarihi kentlerdeki özel mimari örneklerin ve başyapıtların korunmasına dikkat çekmek amacıyla, 1975 yılı, Avrupa Mimari Miras yılı olarak ilan edilmiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sofa, çeşitli yerlerde “sergi”, “segâh”, “sayvan”, “çardak”, “divanhane”, “hayat” gibi değişik isimlerle de anılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Jencks, modernizmin etkisinin sona erişini, Pruitt-Igoe konut kompleksinin dinamitle yıkılmasıyla (Missouri, 1972) tarihlendirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tartışma ve yazılarıyla 19. yy’da koruma kuramını oluşturan John Ruskin, William Morris, Gustavo Giovannoni ve Camillo Boito anıtın ‘belge değeri’ ve ‘malzeme özgünlüğü’ne vurgu yaparlarken, zanaatkârın yetenek ve becerisi ile ilişkili olarak ‘biricik’liğine de vurgu yapmaktaydılar.

Yanıt Açıklaması: 1980’li yıllar ise, dünyada ve Türkiye’de yeni gelişmelerin gerçekleştiği yeni bir dönüm noktası olmuştur. Dünyada küreselleşme dönemi, Türkiye’de ise dünyadaki bu ekonomik etkilerle materyalist bakış açısının ve tüketim kültürünün hâkim olduğu, değerlerin aşınıma uğradığı dönemdir. Bu dönemin mimarlığa yansıması da herşeyin bir arada bulunduğu bir anlayış olarak gerçekleşmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: kentleşme; kırsal yerleşmenin kente dönüşmesi veya kentin büyümesi nedeniyle demografik; kentsel işgücü biçimlerinin, tarımdan sanayi ve hizmetlere kayması nedeniyle ekonomik; fiziksel çevre ve yaşama koşullarında değişim nedeniyle mekânsal; sosyal değişme ve yeni biçimlenme nedeniyle sosyal ve yönetimsel boyutları olan bir süreçtir.

Yanıt Açıklaması: Kentleşme planlarında; tüm kenti bir bütün olarak düzenleyen planlardan çok, yangın yerlerinin düzenlenmesi, hijyen koşullarının iyileştirilmesi, yolların genişletilmesi ve yeni meydanlar açılması doğrultusunda parçacıl çözümler üretilmeye çalışılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Klasik koruma anlayışındaki bir kısım değer ise, modern mimari mirasının korunması sürecinde ağırlını yitirmiştir. Kuruluş amacı modern mirası korumak olan DOCOMOMO, bu mirasın kapsamını belirlerken “tarihi referansların olmadığı, süsleme ve dekorasyon yerine işleve, tekniğe ya da mekânsal şartlara dayalı modern tasarım ilkelerini barındıran ürünler” tanımını kullanmıştır. Buna göre doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yerel yönetimlerle ilgili ilk gelişme, 1984’te çıkarılan 3030 sayılı Büyükşehirlerin Yönetimine İlişkin Yasa’dır. Bu yasa ile Büyükşehir belediyelerinin kurulmasına olanak sağlanmış, Ankara, İstanbul ve İzmir olmak üzere üç ilde Büyükşehir belediyeleri kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Levanten

Yanıt Açıklaması: Herman Jansen

Yanıt Açıklaması: Kuruluş amacı modern mirası korumak olan DOCOMOMO, bu mirasın kapsamını belirlerken “tarihi referansların olmadığı, süsleme ve dekorasyon yerine işleve, tekniğe ya da mekânsal şartlara dayalı modern tasarım ilkelerini barındıran ürünler” tanımını kullanmıştır. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması: Mimari nitelik açısından üzerinde durulması gereken, “seçkin mimari”dir. Bu mimari içinde, birkaç temel eğilim söz konusudur. Bunlar, “geç modernizm”, “post-modernizm” ve “tarihselci-ulusalcı-yerel mimari” arayışları olarak sınıflandırılabilir.

Yanıt Açıklaması: Birinci Ebniye Nizamnamesi

Yanıt Açıklaması: 1848 yılında Batı şehirciliğinin bazı temel ilkelerini getiren, Osmanlıların ilk imar yasası olarak kabul edilen ve sadece İstanbul için geçerli olan Birinci Ebniye Nizamnamesi yürürlüğe girmiştir. Bu Nizamname ile İstanbul’u Batılı kent modeli görüntüsüne göre ve kabul edilmiş yöntemler çerçevesinde yavaş yavaş değiştirecek parsellemelere gidilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tarihselliğin önemli olduğu 19. yy koruma anlayışında yapının yaşıyla ilişkilendirilen eskilik değeri, özellikle malzemenin eskiliği vurgulanmıştır. Doğru yanıt B’dir.

Yanıt Açıklaması: Bauhaus binası, 1974 yılında Doğu Almanya’nın Önemli Anıtlar Listesi’ne, 1996 yılında ise UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesi’ne girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Lozan Antlaşması uyarınca yapılan mübadele, çözümlenmesi oldukça güç yerleşme sorunları yaratmıştır. En yoğun göç hareketi, 1923-1929 yılları arasında olmuş, Yunanistan başta olmak üzere Bulgaristan ve Yugoslavya’dan 500.000’den fazla göçmen gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemin ilk örgütlenmesi 1924 yılında Ankara Şehremaneti’ nin kurulmasıdır. 16 Şubat 1924 tarihinde yürürlüğe giren 491 sayılı yasa ile hükümetçe atanan bir şehremini ve 24 üyeden oluşan bir Cemiyet-i Umumiye-i Belediye tarafından yönetilen Ankara Şehremaneti kurulmuştur. 26 Şubat 1924 tarihinde yürürlüğe giren 423 sayılı Belediye Vergi ve Resimleri Yasası’yla belediyeler hem mali açıdan güçlendirilmeye çalışılmış hem de mali hesaplar denetim altına alınmaya çalışılmıştır (Tümerkan, 1946: 55, 154). 18 Mart 1924 tarihinde yürürlüğe giren 442 sayılı Köy Kanunu ile nüfusu 2000 ‘e kadar olan yerleşmeler köy kabul edilirken, 2000’in üzerinde nüfusa sahip yerleşmelerde belediye örgütünün kurulması kararlaştırılmıştır. 3 Nisan 1930 tarihinde 1580 sayılı Belediye Kanunu yürürlüğe girmiş ve 2000’li yıllara kadar yürürlükte kalmıştır. Bu yasayla, nüfusu 2000’in üzerindeki yerleşmelerde ve nüfusu 2000’den az olsa bile vilayet veya kaza merkezi olan yerleşmelerde belediye teşkilatının kurulmasını öngörmüştür.