Konut Yapı Kooperatifçiliği

Yanıt Açıklaması: Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979- 1983) döneminde, konut barınma amacı dışında tasarruf ve yatırım malı ve aynı zamanda bir sosyal güvenlik aracı olarak görülmeye başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Rücu, bir ödemede bulunan kimsenin bu ödemeden yararlananlara başvurması ve ödediğini onlardan geri alma hakkı olarak açıklanabilir.

Yanıt Açıklaması: Zamanaşımı, kanunda öngörülen ve belirli koşullar altında geçmekle, bir hakkın kazanılmasını, kaybedilmesini veya bir yükümlülükten kurtulmayı sağlayan süredir.

Yanıt Açıklaması: Kooperatiflerde genel kurul, yönetim kurulu ve denetçiler kurulu olmak üzere üç zorunlu organ bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kooperatif genel kurulunu toplantıya çağırmaya yetkili asli organ, yönetim kuruludur.

Yanıt Açıklaması: Konut yapı kooperatifleri ana sözleşmesine göre de, ortaklık yazılı olarak yönetim kuruluna bildirilmek kaydıyla, ortaklık şartlarını taşıyan kişilere devredilebilir. Yönetim kurulu, bu şekilde ortaklığı devralan kişiyi ortaklığa kabul etmekten kaçınamaz. Bu durumda, eski ortağın kooperatife karşı olan bütün hak ve yükümlülükleri yeni ortağa geçer. Kooperatifin söz konusu devir sebebiyle, taraflardan ek bir ödeme talep etmesi de mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması: TTK madde 370/1’ e göre kooperatif adına yapılan işlemin geçerli olabilmesi ve kooperatifi bağlaması için, kooperatif unvanı altında temsile yetkili olanlardan ikisinin imzası gereklidir. Buna çift imza kuralı denir.

Yanıt Açıklaması: Tüketim kooperatifçiliği dünyada ilk olarak İngiltere'de  hayata geçirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Genel kurulca seçilen yönetim kurulu üyelerinin görev süresi, en çok dört yıldır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tasfiye Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu Tasfiye kurulu üyelerinin sorumluluğu da hukuki ve cezai sorumluluk olmak üzere ikiye ayrılır. Hukuki sorumluluk konusunda, Koop. K. m. 81, yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu hakkındaki 62’nci maddeye yollama yapmaktadır. Kooperatifler Kanunu’nun 62’nci maddesinin 2’nci fıkrasına göre, tasfiye kurulu şu işlemlerin yapılmasından sorumludur: • Kendi tutanakları ile genel kurul tutanaklarının, gerekli defterlerin ve ortak listelerinin muntazam hazırlanıp, tutulup, saklanmasından • İşletme hesabiyle, yıllık bilonçonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp incelenmek üzere denetçiler kuruluna verilmesinden. Aynı maddenin 3’üncü fıkrasının ilk cümlesine göre de, tasfiye kurulu üyeleri ve kooperatif memurları, kendi kusurlarından kaynaklanan zararlardan sorumludurlar. Bu düzenleme dışında, Kooperatifler Kanunu’nda tasfiye kurulu üyelerinin hukuki sorumluluğuna ilişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle Koop. K. m. 98 gereği, anonim ortaklıklara ilişkin hükümler burada da uygulacaktır. Bu konuda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 553’üncü maddesinden dolayı, tasfiye kurulu üyeleri, kanundan ve ana sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ihlal ettikleri takdirde, kooperatife, pay sahiplerine ve kooperatif alacaklılarına karşı sorumludurlar. Bu sorumluluktan ancak kusurlarının bulunmadığını ispatlayarak kurtulabilirler.

Yanıt Açıklaması: Ek ödemeler sadece bilanço açıklarının kapatılması için talep edilebilirken, sair ödemeler; kooperatif amaçlarının gerçekleştirilmesi, dönem giderlerinin veya beklenmedik giderlerin karşılanması amacıyla talep edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Genel kurulun yetkileri, Kooperatifler Kanunu’nun 42. maddesinde sayılmıştır. Bu maddede sayılan yetkileri genel kurul bir başka organa devredemez. Genel kurulun devir ve terk edilemez yetkileri şunlardır: • Konut yapı kooperatifinin ana sözleşmesini değiştirmek. • Kooperatif yönetim, denetçiler ve tasfiye kurulu üyelerini seçmek. • İşletme hesabıyla bilanço ve gerektiğinde gelir gider farkının bölüşülmesi hakkında karar vermek. • Yönetim ve denetçiler kurulunu ibra etmek. • Kanun veya ana sözleşme ile genel kurula tanınmış olan konular hakkında karar vermek. • Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliğini, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek. • İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini belirlemek. • Kooperatifin ortak sayısı ile yapılacak konut veya işyeri sayısını tespit etmek.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A şıkkıdır. İngilizce kökenli bir kelime olan Mortgage, ipotek, rehin koymak anlamına gelmektedir. ‘Mortgage’, konut sahibi olmak isteyenlere finans kuruluşlarınca, konut üzerinden tesis edilecek ipotek karşılığında 15–20 yıl gibi uzun vadeli konut kredilerinin kullanılmasına dayanan gayrimenkul finansman sistemini ifade etmektedir. Ülkelerin ekonomik ve sosyal yapılarına göre farklılık gösterebilen sistemin temel amacı, uzun vadeli ve düşük faizli konut kredisidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C şıkkıdır. Envanter defteri, ticari işletmenin açılışında ve açılıştan sonra her hesap döneminin sonunda taşınmazların, alacakların, borçların, nakit para tutarının ve varlıklar ile borçların değerlerinin teker teker kaydedildiği, ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı defterdir.

Yanıt Açıklaması: Sınıflandırma: Belgeye dayanarak ve tarih sırası ile kaydedilen parasal işlem ve olaylar, özelliklerine göre gruplandırılır. İşletmenin tüm işlemleri yevmiye defterine sırayla kaydedilir. Ancak daha sonra bu işlemler büyük defterde gruplandırılır. Yapılan bu işleme sınıflandırma denir.

Yanıt Açıklaması: İİK m. 179’da da, borçları aktifinden fazla olan kooperatiflerin iflâsına ilişkin bir düzenleme bulunmaktadır. Buna göre, kooperatifin borçlarının aktifinden fazla olduğu mahkemece tespit edilirse, önceden takip yapılmasına gerek olmadan kooperatifin iflâsına karar verilir. Bunun için kooperatif borçlarının aktifinden fazla olduğu şu kişilerce iddia edilebilir: • Kooperatifi idare ve temsile yetkili kişiler. • Kooperatif tasfiye halinde ise, tasfiye memurları. • Tasfiye halindeki kooperatifin alacaklılarından biri.

Yanıt Açıklaması: Koop. K. m. 82’ye göre, yetkili organların kimler olacağı anasözleşme ile belirlenebilir. Tasfiye kurulu üyeleri, kooperatif ana sözleşmesinde yer alması zorunlu konulardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Yapı kooperatiflerinin olağan ve olağanüstü genel kurul toplantılarında Kooperatif Kanunu'nun 45. maddesine göre ortakların en az 1/4'ünün hazır bulunması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Sorumluluk ya da ek ödeme yükümlülüğünün doğması ya da ağırlaşması hakkındaki karar bazı ortaklara uygulanmaz. Bu ortaklar, birleşme kararına katılmamış olan ve kararın ilanı tarihinden başlamak üzere üç ay içinde kooperatiften çıkacağını bildiren ortaklardır.

Yanıt Açıklaması: Yönetim kurulu üyelerine karşı tazminat isteme hakkı, davacının zararı ve sorumluyu öğrendiği tarihten itibaren iki ve her halde zararı doğuran fiilin meydana geldiği günden itibaren beş yıl geçmekle zaman aşımına uğrar.