Enerji Tasarrufu

Yanıt Açıklaması: Türkiye’nin AB enerji mevzuatına uyum konusunda, 2008’de açıklanan ilerleme raporunda yer alan noktalar ise bazı başlıklar halinde aşağıda verilmiştir: Arz güvenliği alanında sınırlı ilerleme sağlanmıştır.Arz güvenliğini güçlendirmeyi ve enerji altyapısı yatırımlarını hızlandırmayı hedefleyen bir mevzuat paketi kabul edilmiştir. Yeni kanuna göre devlet gerekli durumlarda özel sektörün yanında elektrik üretimi yapabilir. Petrol stoklarının AB yöntemi ile hesaplanmasını uyumlaştırmaya yönelik bir gelişme kaydedilmiştir. İç enerji piyasası alanında bir miktar ilerlemeden söz edilebilir. Kendi kendine elektrik üretenlerin elektrik piyasasına satabilecekleri elektrik oranı %30’dan %50’ye yükseltilmiştir. Kayıt dışı elektrik kullanımı ve elektrik kaybı %15 oranına düşürülmüş olmakla birlikte, AB ortalamasının yaklaşık iki katıdır. Elektrik ve doğalgaz piyasaların­da rekabet sınırlıdır. Enerji verimliliği alanında bir miktar ilerle­me olmuştur. Enerji verimliliği ve yenilene­bilir enerji alanında ulusal hedefler belirlen­memiştir. Yenilenebilir enerji kanununda yapılan değişiklikle ek teşvikler getirilmiş­tir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) yenilenebilir enerji üretim tesis­lerinin şebekeye bağlanması için uyulacak kriterleri yayınlamıştır. Nükleer enerji ve radyasyondan korunma alanlarında, nükleer santrallerin kurul­ması ve işletilmesi, enerjinin satışı alanın­da bir çerçeve kanun kabul edilmiştir. Bu Türkiye’nin enerji politikasında önemli bir değişiklik anlamına gelmektedir. Tür­kiye, “Kullanılmış Yakıt Yönetimi ve Rad­yoaktif Atık Yönetimi Güvenliği Birleşik Sözleşmesi’ne” henüz taraf olmamıştır. Sonuç olarak Enerji alanında, ancak bir miktar düzensiz ilerleme kaydedilmiştir. Elektrik ve doğalgaz piyasası çerçeve ka­nunlarının kabulünden yıllar sonra, re­kabet hala sınırlıdır ve şeffaf ve maliyete dayalı fiyatlandırma henüz gerçekleştiril­memiştir. Enerji verimliliği ve yenilene­bilir enerji alanında ulusal hedefler henüz belirlenmemiştir. I,II,IV maddelerdeki açıklamalar doğru olduğundan doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Elektromanyetik dalgalar (EMW) boşlukta yani vakum ortamında yol alabilirler. Boşlukta yayılma hızları ışık hızına eşit olup 3 x 108 m/s’ dir.

Yanıt Açıklaması: Kondüksiyon, iletim olarak adlandırlır. Mum alevinde ısıtılan bir metalde ısı iletimi kondüksiyon ile ısı iletimine örnektir. Aktarılan ısı (Q), malzemenin kalınlığı (L) ile ters orantılıdır. k ısıl ya da termal iletkenlik katsayısı, ilgili malzemenin türüne göre değişiklik gösterir. R değerinin büyük olması yalıtımın fazla olduğuna küçük olması ise iletimin yüksek olduğuna işaret eder. Bir kaloriferin odayı ısıtması konveksiyona örnektir.

Yanıt Açıklaması: Kullandıkça rezervleri tükenen ve oluşumları uzun yıllar süren kaynaklara yenilenemez enerji kaynakları denir. Yenilenemez enerji kaynakları fosil yakıtlar ve nükleer enerji olarak iki grupta incelenebilir. Fosil yakıtlar milyonlarca yıl yerin derinliklerinde kalmış, oksijensiz, belirli bir ısı ve basınç altında fosilleşmiş bitki ve hayvanlardan oluşurlar. Böylece kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil tabanlı kaynaklar bu kategoriye dâhil olmaktadır. Bunlar dışında, fosil yakıt olmayan uranyum da yenilenemez enerji kaynakları arasındadır fakat hidroelektrik enerji yenilenebilir kaynaklar arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Isıtma ve soğutmayı hemen hemen hiç enerji kullanmadan gerçekleştiren pasif evler, normal yapılara göre %90 oranında enerji tasarrufu sağlarlar

Yanıt Açıklaması: Kyoto Protokolünü yürürlüğe girebilmesi için protokole imza atan ülkelerin 1990 yılında atmosfere vermiş oldukları karbon emisyonlarının tüm dünyadaki toplam karbon emisyonunun %55’ine karşılık gelmesi gerekiyordu. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: 3 maddede de verilen bilgiler işverenlerin ısıl konforun sağlanmasında kullanabilecekleri metodlar arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Birlik düzeyinde yasama ile ilgili kurumların yanında çevre yönetimi sürecinde aktif rol oynayan bazı kurumlar şunlardır: • Çevre Genel Müdürlüğü (The Environment Directorate-General), • Avrupa Çevre Ajansı (European Environment Agency), • Avrupa Yatırım Bankası (European Investment Bank), • Avrupa Çevre İlkeleri (European Principles for the Environment -EPE).

Yanıt Açıklaması: Işınım olarak da adlandırılan bu iletim şeklinde elektromanyetik dalgalar ya da fotonlar aracılığıyla ısı transferi söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Duvarlar bir binanın ana unsurlarından olup, duvarlarda yalıtım duvarın iç yüzünden veya dış yüzeyden yapılabilir. Bununla birlikte iki katmandan oluşan duvarlarda yalıtım malzemeleri iç ve dış duvar arasında kalan bölgelere yerleştirilebilir. Yalıtım esnasında binanın temel ihtiyaçları göz önüne alınarak farklı türden izolasyon malzemeleri kullanılabilir. Enerji verimliliği açısından taşıyıcı tüm duvarlara ısı yalıtımı yapılması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Birliği’nin enerji politikası için aşağıdaki hedefler ortaya konulmuştur: Tüketicilere daha yüksek kalitede kesintisiz ve daha ucuz enerji sağlanması, Rekabet gücü, enerji arzının güvenliği ve çevrenin korunması arasında bir denge sağlamak, Toplam enerji tüketiminde kömürün payını korumak, doğalgazın payını arttırmak, Nükleer enerji santralleri için azami güvenlik şartları sağlamak, Yenilenebilir enerji kaynaklarının payını arttırmak. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Rapora göre hem üretimin (%81,1) hem tüketimin (%66,4) çok büyük kısmını yenilenemez enerji kaynaklarından fosil yakıtlar oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Aktivite düzeyi insan vücudunun aldığı yiyecekleri yakarak birim zamanda ürettiği ve metabolizma düzeyi olarak adlandırılan enerji miktarını etkileyen bir niceliktir. Metabolizma düzeyi insanın yaptığı eylem türü ile doğrudan ilişkili olan enerji düzeyidir. Normalde tüm kas aktiviteleri vücutta ısıya dönüşür ancak fiziksel aktiviteler sırasında bu oran % 75’e düşer. Örneğin yüksek bir dağa tırmanırken kullanılan enerjinin bir kısmı vücutta potansiyel enerji olarak depolanır. Bu nedenle belirli eylem türlerine göre aktivite düzeylerinin aldığı değerler değişkenlik gösterir. Bu değişkenlik metabolik ısı katsayısı ile verilir ve uygulamada “met” olarak ifade edilir. Doğru cevap E‘dir.

Yanıt Açıklaması: Kondüksiyon, taşınım olarak da adlandırılır. Bu iletim şeklinde katı bir yüzey ve bu yüzeyle etkileşim halinde olan belirli bir akışkanlıktaki başka bir yüzey söz konusudur. Enerji transferi bu iki yüzey arasında gerçekleşir. Taşınım olayında adından da anlaşılacağı üzere maddenin bir alandan diğerine taşınması yani yer değiştirmesi söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: metabolik güç (M) ve eylemde kaybolan güç (L) ile harcanan güç (P) arasındaki ilişki M = P + L (2.5) olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Örneğin evlerimizde oturma odası için ideal sıcaklık değeri 22°C civarındadır. Dolayısıyla bu değerin üzerinde odayı ısıtmak ısı kaynaklarının gereksiz kullanımı anlamını taşıyacak ve israfa neden olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Dünyadaki binalar su kullanımının yaklaşık %15’i, atıkların %65’i ve elektrik tüketiminin de %70’inden sorumludurlar.

Yanıt Açıklaması: 3 maddede de verilen gerekçelerin hepsi Avrupa Birliği’nde çevre politikası geliştirilmesinin gerekçeleri arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kömür en eski enerji kaynağıdır. Milyonlarca yıl önce yaşamış canlıların oluşturduğu fosil yakıtlardır. Bataklıklarda uygun nem ve sıcaklığın oluşması, ortamın asit miktarının artması, ortamda bulunan gerekli organik maddelerin çürüyen bitkiler ile su altına inmesi ve bataklığın zamanla üstünün kapanması gibi olaylar sonucunda oluşur.

Yanıt Açıklaması: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB)’nın 2015 verilerine göre oluşan bu enerji talebinin sektöre göre dağılımı incelendiğinde ise tüketimin %24,6’sı çevrim sektöründe (elektrik üretiminde), %24,8’i konut ve hizmet sektöründe, %25’i sanayide ve %19,4’ü ulaştırma ve %6.2 si diğer sektörlerde kullanılmaktadır.