Enerji Yönetimi ve Politikaları

Yanıt Açıklaması: Oluşum maliyeti, cihaz ya da donanımın servise verilebilir hale getirilebilmesi için yapılması gereken yatırımların tamamıdır. Oluşum maliyetlerine makine giderleri, personel ve eğitim giderleri, ulaşım ve montaj giderleri ile alet maliyetleri ve destek teçhizat maliyetleri de dahil edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Başarılı enerji yönetimi programlarının gözlemlenmesi sonucunda, başarıya giden ipuçları aşağıda verilmiştir: • Her zaman bir plan olmalıdır. Organizasyon, araştırmalar, eğitim ve olaylar takvime dökülmüş şekilde stratejik planlama yapılmalıdır. Bunun iki avantajı vardır. Üretken olmayan fikirlerin yaratacağı kesintiyi önler ve takvime göre ayarlanmış olaylar ile programı aktif tutar. • Enerji yönetimi ile ilgili fikirler ortaya çıkarılmalı ve paylaşılmalıdır. Bir proje herhangi birisi tarafından sahiplenilirse o proje öldürülmüş olur. Şayet ilgili olanlara da görev ve yetki verilirse süreç kolaylaşır. • Agresif olunmalıdır. Enerji yönetim ekibi, bazı eğitimleri aldıktan sonra, şirket içinde en fazla enerji bilgisine sahip grup olacaktır. Çoğu yönetim kararları, alınan kararın enerji üzerindeki etkisi konusunda fazla bilgiye sahip olunmadan alınır. • Kanıtlanmış teknolojiler kullanılmalıdır. Bazen yeni teknolojiyi kullanacağım derken geri ödeme süresi kısa olan basit projeler görülemez hale gelebilir. • Kazananlarla birlikte olunmalıdır. Elbette herkes enerji programından heyecan duymayacaktır. İyi görünenlerin üst yönetime raporlama yapmaları sağlanırsa diğerleri de bu yolu izleyecektir. • Enerji kullanımını azaltmak için ne yapılması gerektiği konusunda makinaları kullananların görüşleri de alınmalı ve onların fikirlerine yeterince değer verildiği hissettirilmelidir. Buna göre doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ulaştırma sektörünün dünya petrol tüketimindeki payı 1980 yılında %38 iken 2006 yılında %52’ye ulaşmıştır. 2030 yılında ise bu değerin %58’e ulaşması öngörülmektedir. Ulaştırma sektöründe ülkemizdeki durum ise dünyadaki gelişim ile paralellik arz etmektedir. Ülkemizde ulaştırma sektörü enerji kullanımında sanayi ve konut sektöründen sonra 3. sırada yer almaktadır. Ülkemizde tüketilen enerjinin yaklaşık %20 si ulaştırmada kullanılmaktadır. Ulaştırma sektöründe kullanılan enerjinin %99 luk kısmı ise petrol ürünlerinden oluşmaktadır. Sonuç olarak ulaştırma sektörü enerji kaynağı ve kaynak kullanımı açısından tamamen dışa bağımlıdır. Türkiye’deki ulaştırma sisteminin mevcut durumuna baktığımızda karayolu ağırlıklı bir tablo ile karşılaşırız. Karayolu ile yolcu taşımacılığı ve yük taşımacılığında tüketilen enerji miktarlarına bakarsak; otobüs ile yolcu taşımacılığında 155 kCal/kişi-km enerji tüketimi olduğunu, kamyonla yük taşımada ise 921 kCal/ton-km enerji harcandığını görürüz. ABD de deniz yolu ile yolcu taşımacılığının payı %24, Almanya da %12, Türkiye’de ise %0,1 dır. Bu değer üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemiz için oldukça düşüktür. Bu bilgilere göre doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde kullanılan enerjinin sektörel dağılımına bakarsak, sanayi sektörünün yaklaşık %40, konut sektörünün %30, ulaştırma sektörünün ise %21, tarım sektörünün ise %5 ’lik paya sahip olduğunu görürüz.

Yanıt Açıklaması: Kaynağından çıktığı gibi tüketilen kömür, doğal gaz, petrol gibi kaynaklar birincil enerji kaynağı, birincil enerji kaynaklarının dönüşümünden elde edilen elektrik, kok, havagazı vb enerji kaynaklarına ise ikincil enerji kaynağı adı verilir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni projelendirilen binalar için 01 Ocak 2011 tarihinden bu yana, mevcut binalar için ise 02 Mayıs 2017 tarihine kadar Enerji Kimlik Belgesi (EKB) düzenlenmesi zorunludur. Ancak aşağıda sayılanlar için EKB düzenlenmesi isteğe bağlıdır: Türk Silahlı Kuvvetleri binaları Milli Savunma Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının binaları Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı binaları Mücavir alan dışında kalan ve toplam inşaat alanı 1.000 m 2 ’den az olan binalar. Doğru seçenek A’dır.

Yanıt Açıklaması: Geometrik para akış serilerinde serideki artış ya da azalış, sabit bir yüzde değer ile gerçekleşmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde sanayi sektörü, gelişmiş ülkeler ortalamasının üç katı enerji tüketen bir yapıya sahiptir.  Enerji yoğunluğu değeri; ülkemizde, OECD ortalamasının iki katı kadardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Şu kurum ya da kuruluşların yönetimleri, son üç yıla at yıllık toplam enerji tüketim değerlerini, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına her beş yılda bir göndermekle yükümlülüğü vardır: Kamu kurum ve kuruluşları Ticaret ve sanayi odası, ticaret odası veya sanayi odasına bağlı olarak faaliyet gösteren, her türlü mal üretim yapan işletmeler Yataklı konaklama ve sağlık tesisi Okullar Alışveriş merkezleri Yönetim hizmetleri amacıyla kullanılan ticari ve hizmet binaları Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Raporlama  enerji politikası kapsamında güvenirlik stratejisinin programlarından biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Soruda ilk yatırım bedeli olarak 585.000 TL değeri verilmektedir. Yıllık ortalama kazanç ise 130.000 TL’dir. Buna göre Geri Ödeme Süresi (GÖS) GÖS = İlk Yatırım Tutarı/Yıllık Ortalama Net Kar = 585000/130000 = 4,5 Yıl Bu sonuca göre yatırım kendini 4,5 yılda geri ödemektedir. Doğru cevap C’dir. Sayfa 116.

Yanıt Açıklaması: Enerji tüketimi, birçok faktöre bağlı olarak haftadan haftaya veya aydan aya aşağıda belirtildiği gibi değişebilir: • Spesifik değişkenler • Kontrol edilebilir değişkenler Spesifik değişkenler ; bir bölümün üretim miktarına göre enerji ihtiyacını belirler. Enerji ihtiyacını hesaplamak için kullanılan standart denklemlerde bu değişkenler kullanılır. Kontrol edilebilir değişkenler ise; işletme uygulamaları, sistem kontrolü, üretim planlaması ve bakım standardı gibi enerji tüketimini en aza indirebilmek için yönetim tarafından planlanan değişkenlerdir. Buna göre doğru cevap B seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Birinci yıl sonunda ortaya çıkan faiz: In = i . Fn-1 = 0,10 . 4000 = 400 TL Birinci yıl sonundaki toplam para (ikinci yıl başındaki anapara) Fn = Fn-1 + In = 4000 + 400 = 4400 TL İkinci yıl sonunda ortaya çıkan faiz: In = i . Fn-1 = 0,10 . 4400 = 440 TL İkinci yıl sonundaki toplam para (üçüncü yıl başındaki anapara) Fn = Fn-1 + In = 4400 + 440 = 4840 TL Üçüncü yıl sonunda ortaya çıkan faiz: In = i . Fn-1 = 0,10 . 4840 = 484 TL Üçüncü yıl sonundaki toplam para: Fn = Fn-1 + In = 4840 + 484 = 5324 TL

Yanıt Açıklaması: Enerji verimliliğinin iyileştirilmesi ile enerji talebinin azaltılması ve enerji tasarrufu sağlanması enerjiyi kullanmamak anlamına gelmemelidir. Enerji verimliliği, enerji arz hizmetlerinin azaltılması veya kısıtlanması şeklinde de düşünülmemelidir. Enerji verimliliği, enerjinin gereksiz kullanımını engellemek ve enerji israfını minimum düzeye indirmek veya tamamen ortadan kaldırmak için alınan önlemleri içerir. Bu şekilde, üretici aynı miktardaki mal ve hizmetleri daha az enerji ile üretebilir. Bir diğer deyişle aynı miktar enerji ile daha çok mal ve hizmet üretimi sağlanır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Enerji ile ilgili bu ünitede kullanacağımız birimler ve büyüklükler aşağıda verilmiştir. kW :kilowatt = 10 3 watt MW :Megawatt = 10 6 watt GW :Gigawatt = 10 9 watt TW :Terawatt = 10 12 watt kWh :kilowatt-saat (10 3 waat-saat) TEP :Ton Eşdeğer Petrol MTEP :Milyon Ton Eşdeğer Petrol Buna göre doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde tüketilen enerjinin yaklaşık %20 si ulaştırmada kullanılmaktadır. Ulaştırma sektöründe kullanılan enerjinin %99 luk kısmı ise petrol ürünlerinden oluşmaktadır. Denizyolu ile taşıma maliyeti, demiryoluna göre yaklaşık olarak 3, karayoluna göre 7 ve havayoluna göre 14 kat daha ucuzdur. Demiryolunun yük taşıma kapasitesi, kara yoluna göre yaklaşık 3,5 kat daha yüksektir. Ancak ülkemizde taşımacılıkta en büyük paya kara yolu en az paya da deniz yolu sahiptir. Gelişmiş ülkelerde taşımacılıkta karar vericiler tercihlerini yaparken birim taşıma maliyetini göz önüne alarak, denizyolu ve demiryolu taşımacılığını tercih etmektedirler. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi- Kullanım Kılavuzu ve Şartlarına uygun şekilde enerji yönetimi sistemleri oluşturmak aşağıdakiler için zorunludur: a. Yıllık toplam enerji tüketimi 1.000 TEP ve üzeri olan endüstriyel işletmeler, b. Bünyesinde 50’nin üzerinde faal işletmesi olan Organize Sanayi Bölgeleri.

Yanıt Açıklaması: 5627 sayılı Kanun ile enerji verimliliği çalışmalarının ülke genelinde tüm ilgili kuruluşlar nezdinde etkin olarak yürütülmesi, sonuçlarının izlenmesi ve koordinasyonu amacıyla Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Enerji yönetimi stratejilerinden bilinçlendirmenin eğitim, iletişim, davranış ve değerlendirme olmak üzere dört programı bulunmaktadır. Müzakereler ve eleme ise düşük maliyet stratejisinin programlarındandır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Kaynağından çıktığı gibi tüketilen kömür, doğal gaz, petrol gibi kaynaklar birincil enerji kaynağı olarak tanımlanırlar. Birincil enerji kaynaklarının dönüşümünden elde edilen elektrik, kok, hava gazı vb enerji kaynaklarına ise ikincil enerji kaynağı adı verilir.