Geleneksel Enerji Kaynakları

Yanıt Açıklaması: Kömür; diamanyetik, paramanyetik ve ferromanyetik karışımından olusur. Kömürün organik bileşeni diamanyetiktir. Diamanyetikler sıcaklık ve alan şiddetinden etkilenmez.

Yanıt Açıklaması: Gazın Yoğunluğu Bir gazın bir ml veya bir cm3’ünün sahip olduğu ağırlık o gazın yoğunluğu olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yakıtın hava ile uygun oranda karıştırılarak tam olarak yakılmasını sağlayan cihaza brülör denir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de koklaşabilir kömür rezervleri Zonguldak havzasının Karadon, Üzülmez ve Kozlu bölgelerinde yer almaktadır. Öte yandan, Türkiye’de Karabük, Ereğli ve İskenderun demir çelik fabrikalarında kok üretilmektedir. Ham madde olan taş kömürünün bir kısmı Zonguldak havzalarından sağlanırken bir kısmı ithal edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ayırma işleminden sonra gerçekleşen izomerleşme süreci, diğer seçenekte verilen süreçlerden daha önce gerçekleşmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) (liquified petroleum gas), ham petrolün rafinerilerde arıtılması sırasında ya da doğal gazın ayrıştırılması ile elde edilir. Taşınım sırasında kolaylık sağlaması için, bu gazlar basınç altında sıvılaştırılır. Sıvılaştırılmış petrol gazı, etan, etilen, propan, propilen, butan, bütilen, izobutan karışımıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Latince kelimelerinin bileşiminden oluşan ve hidrokarbon karışımı olan petrol; içinde bulunduğu basınç ve sıcaklık koşullarına bağlı olarak sıvı, katı veya gaz halinde bulunabilmektedir. Yeryüzüne çıkarıldıklarında atmosferik basınç ve sıcaklık koşullarında sıvı halde bulunan hali ise bileşimlerine göre asfalt, parafin veya bitüm olarak isimlendirilir. Gaz halinde bulunan petrol ise doğal gaz adını almaktadır. "E"şıkkı yanlış ifade edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1885 yılında, Robert Bunsen tarafından icat edilen ve oksijenle doğal gazı doğru oranlarda karıştırarak alev ve ısı elde edilmesini sağlayan Bunsen Beki sayesinde, doğal gaz evlerde de kullanılmaya başlanılmış ve kullanım alanları biraz daha genişlemiştir.

Yanıt Açıklaması: 20. yüzyılda, Albert Einstein'in E=mc² eşitliğine göre enerjinin kütlesinin olduğu veya kütle olduğu  kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kömürleşmeye etki eden parametreler; sıcaklık, zaman, basınç, gömülme derinliği ve jeolojik olaylardır. Bunlara bağlı olarak kömürleşme sürecinde farklılıklar meydana gelir. Bu farklılıklar kömürleşme derecesi (kömürün olgunluk derecesi) olarak adlandırılır. Sürecin herhangi bir aşamada durması durumunda en azdan en çok olgunluğa dogru sırası turba-linyit-taş kömürü- antrasit şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Hidrojenle parçalanma oldukça esnek bir süreçtir. Özellikle düşük kükürt içerikli ve yüksek kalitede orta dereceli yakıt üretimi için uygun ara ürün elde edilebilir. Ayrıca akışkan yataklı katalitik parçalama gibi diğer dönüşüm teknolojileri ile entegre edilebilir.  Yüksek sıcaklıklarda kaynayan uzun zincirli, düşük değerli hidrokarbonların kimyasal yapıları, ısının etkisiyle değiştirilerek, gerçekleşen bağ kırılmaları ile küçük molekül yapılı hidrokarbonlara dönüştürülmesine genel olarak parçalanma (cracking) denir. Özütleme (Ekstraksiyon): Bir çözücü içinde çözünen katı ya da sıvıdan bir maddenin çıkarılması olarak tanımlanır. Nafta, kaliteli benzin üretimi için, benzin değerini arttırma işlemlerine alınır. Bu süreç, benzin yapısının yeniden şekillendirilerek, kalitesinin arttırılması sürecidir (reforming). Nelson Kompleksitesi: Bir birim ham petrolün rafineride yüksek değerli son ürüne dönüşme oranını göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Ham petroldeki tuzun giderimi iki şekilde yapılır. İlk yöntemde, ham petrol kimyasal madde ilave edilerek ısıtılır ve yerçekimi etkisi ile tuzun ayrılması sağlanır. Diğer yöntemde ise yüksek gerilimde elektrostatik ayırıcılar kullanılarak yapılır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dünya üzerinde 150’den fazla farklı tipte ham petrol bulunur. Ham petrol ağır ve hafif sınıf olmak üzere ikiye ayrılabilir. Ağır sınıf ham petrol daha çok uzun karbon zincirli ağır hidrokarbonları içermektedir. Ağır ham petrol daha ucuzdur ve bol bulunur.

Yanıt Açıklaması: Rafinerilerin teknik derecelendirilmesinde kullanılan bir gösterge olan Nelson Kompleksite Endeksi’ne göre İzmit 7,78, İzmir 7,66, Kırıkkale 6,32, Batman ise 1,83 düzeyinde sıralanır. Bu durumda doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Koklaştırma, koklaşma özelliğine sahip kömürlerin, oksijensiz ortamda uzun süre ısıtılması sonucu elde edilen, sabit karbon oranı yüksek katı ürün elde edildiği ısıl süreçtir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Batman-Dörtyol ham petrol boru hattı: Türkiye’nin ilk ham petrol boru hattı olarak 1967 yılında işletmeye açılan Batman-Dörtyol ham petrol boru hattının mülkiyeti 1984 yılında BOTAS’a devredilmiş olup, yıllık kapasitesi 4,5 milyon ton’dur. 2014 yılında bu hattan 2,1 milyon ton (14,5 milyon varil) ham petrol taşınmıstır.

Yanıt Açıklaması: İngiltere doğal gaz kullanımını ticaretleştiren ilk ülkedir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından 2015 yılında yayınlanan bültendeki verilere göre 2013 yılı itibariyle Dünya’daki toplam enerji ihtiyacının %28,9’u kömürden, %31,1’i petrolden, %21,4’ü doğal gazdan ve %4,8’i de nükleer yakıtlardan üretilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Atmosferik damıtma kolonunun üst kısmından gaz ürünler alınır. Bu bölümden alınan kısımdan benzin elde edildiğinden, ham benzin olarak adlandırılır. Orta bölümden ise gaz yağı, jet yakıtı, hafif dizel ve ağır dizel üretilecek kısım elde edilir. Alt bölümden dip ürün denilen ağır gaz oil, 538°C üstü sıcaklıklarda ise ham petrolden geriye kalan ağır kısım elde edilir.

Yanıt Açıklaması: Taşıma, rafinaj, depolama ve dağıtım faaliyetleri doğal gazın aranması ve üretilmesi aşamalarında yer alan jeolojik çalışmaların kapsamında yer almamaktadır. Cevap "E" şıkkı olmaktadır.