CBS’de Proje Tasarımı ve Yönetimi 1

Yanıt Açıklaması: Deprem sonrası açığa çıkan deprem dalgaları sismograflarda bulunan sarkaç düzeneğini harekete geçirir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde meydana gelen afetlerde %45 yüzde oranıyla en fazla karşılaşılan afet, heyelan olarak görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Piyezometrik yüzey, akifer içinde her noktadaki basıncı temsil eden yüzeye verilen isimdir

Yanıt Açıklaması: Akarsulardan geçen suyun önemli bir bölümü de mevsime bağlı olarak farklı oranlarda yeraltısuyu tarafından sağlanmaktadır. Buna yeraltısuyu katkısı veya baz akım adı verilir. Baz akım özellikle yağış veya kar erimesi olmadığı zamanlarda akarsuları besleyen yeraltısuyu akımına verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Yeraltısularının incelenmesi oldukça önemli bir konudur. Yeraltısuyunun dağılımını ve hareketini inceleyen bilim dalına hidrojeoloji veya yeraltısuyu hidrolojisi denir. Dünya yüzeyinin yaklaşık %71’i sularla kaplı olup, bu suların yaklaşık %96,5’i okyanuslarda ve denizlerde tuzlu su olarak bulunmaktadır. Yaklaşık %1’lik orana sahip olan karasal ortamlardaki tuzlu sular da çıkartıldıktan sonra geriye kalan %2,5’luk oran dünyadaki tatlı suları temsil etmektedir. Ancak bu tatlı suların da %69’luk bir bölümü soğuk bölgelerde buzullar şeklinde olduğunudan, insanlar için kullanıma müsait değildir. Geriye kalan kısımda ise yüzey suları ancak %1’lik bir orana sahiptir. Yeraltısuları ise tatlı sular genelinde %30’luk bir orana sahiptir ve bu da yeraltısularının tüm canlılar için ne denli önemli bir su kaynağı olduğunu göstermektedir. Örneğin, bitkiler kurak mevsimlerde toprakta birikmiş olan suyu emerek hayatta kalmaktadır. Akarsulardan geçen suyun önemli bir bölümü de mevsime bağlı olarak farklı oranlarda yeraltısuyu tarafından sağlanmaktadır. Buna yeraltısuyu katkısı veya baz akım adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Etki alanı: Kuyunun çevresinde pompajdan etkilenen alana verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Jeoloji biliminde kayaçlar; magmatik, sedimanter (tortul) ve metamorfik olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kireçtaşı, çoğunlukla kristal formdaki kalsiyum karbonattan (CaCO3 ) oluşan tortul bir kayaçtır. En önemli özelliği ise suyla veya düşük asitli çözeltilerle temas ettiğinde çözülebilmesi ve dolayısıyla içinde derin çatlaklar, kanallar ve mağaralar oluşabilmesidir.

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması: Yeraltısuyu katkısı, yıl boyunca değişmekte olup kurak yaz aylarında bazı nehirlerde %100’e kadar ulaşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yerkabuğunun durağan bir yapıda olmadığını ve sürekli olarak hareket halinde olduğunu açıklayan diğer bir teori ise Kıtaların Kayması Teorisidir. Bu teori Alman jeofizikçi Alfred Wegener tarafından 1915 yılında ortaya konulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Akarsu yataklarında ve civarında kum, çakıl, taş ve jeolojik aşınma sonucu ortaya çıkan diğer malzemelerin birikmesi ile alüvyon çökeltiler meydana gelir. Oldukça geçirgen bir yapıya sahip olan bu akifer üzerinde bir kuyu açıldığında yüksek miktarlarda su elde etmek mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Yeraltısuları ise tatlı sular genelinde %30’luk bir orana sahiptir ve bu da yeraltısularının tüm canlılar için ne denli önemli bir su kaynağı olduğunu göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: 1:10,000 ölçekli bir haritada gösterilebilecek en küçük mesafe yaklaşık 5 metre’dir.

Yanıt Açıklaması: Beklenen hasar dağılım haritalarının üretilmesi ve g üvenli yerleşim yeri seçimi afet yönetiminde kullanılabilecek coğrafi bilgi sistemi uygulamalarından biridir. Katı atık yönetimi coğrafi bilgi sistemi uygulamalarından biri olmasına karşılık afet yönetiminde yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Deprem, yerkabuğunda meydana gelen hareketlerin etkisi ile yerkabuğunun zayıf bölgelerinde sürtünmeden dolayı biriken enerjinin aniden açığa çıkması sonucu meydana gelen yer sarsıntısı olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Yapay uyduların geliştirilmesinden çok daha önce, 1800 yılında Sir William Herschel tarafından ilk defa kızılötesi tanımının yapılması ve 1839 yılında Louis Daguerre’nin fotoğrafçılığın kimyası hakkındaki deneyimlerini halka duyurması ile başlayan ve balondan fotoğraf çekimine uzanan uzaktan algılama çalışmalarının ikinci kilometre taşı, hava fotoğrafı platformlarının uçaklara monte edilmesidir. I. ve II. Dünya Savaşları sırasında keşif aracı olarak kullanılan uçaklar sayesinde hava fotoğrafçılığı ve fotogrametri uygulamaları gelişmiştir. 1960 yılında meteorolojik ve klimatolojik amaçlı TIROS-I uydusunun yörüngesine oturtulmasıyla yeni bir çağ başlamış ve ilk kez uzaktan algılama terimi kullanılmaya başlanmıştır

Yanıt Açıklaması: Depremlerin etkilerinin (ivme değerlerini) mesafeye göre azalımını belirlemek için kullanılan matematiksel fonksiyonlara Azalım İlişkileri denir.

Yanıt Açıklaması: Uzun süre- li pompaj yapıldığında son derece geniş alanlarda yeraltısuyunun alçaldığı gözlemlenebilir. Pompaj durdurulduktan sonra su tablası başlangıç seviye- sine geri dönme eğilimi gösterir. Ancak su tablası her zaman pompaj öncesi seviyeye ulaşamayabilir. Yeterince yağış almayan bölgelerde yapılan aşırı pompaj, su tablasını zaman içinde belirgin ölçüde düşürür. Yapılan aşırı pompajın bir diğer olumsuz etkisi de zemin oturmasına yol açmasıdır. Akiferden yeraltısuyu çekildikçe içindeki kum, çakıl gibi malzemeler sıkışma eğilimi gösterirler ve bu da zemin yüzeyinin çökmesine yol açar. Eğer ze- min oturması olan yerde bir bina bulunuyorsa ciddi hasar meydana gelebilir. Kıyı kesimlerinde yapılan aşırı pompaj, yeraltısuyu seviyesini düşürerek de- nizden gelen tuzlu suyun akifere doğru ilerlemesine ve nihayetinde kuyuya ulaşmasına yol açar. Bu da kuyuyu uzun bir süre kullanılamaz hale getirir.

Yanıt Açıklaması: Yaklaşık %1’lik orana sahip olan karasal ortamlardaki tuzlu sular da çıkartıldıktan sonra geriye kalan %2,5’luk oran dünyadaki tatlı suları temsil etmektedir. Ancak bu tatlı suların da %69’luk bir bölümü soğuk bölgelerde buzullar şeklinde olduğunudan, insanlar için kullanıma müsait değildir. Geriye kalan kısımda ise yüzey suları ancak %1’lik bir orana sahiptir. Yeraltısuları ise tatlı sular genelinde %30’luk bir orana sahiptir. Doğru cevap C'dir.