CBS’de Proje Tasarımı ve Yönetimi 1

Yanıt Açıklaması: Hazırlıkla olma evresi, karşılaşılan afet durumunda bireysel olarak yapılması gerekenlerin planlaması, kamu hizmeti veren kurum ve kuruluşların hizmetlerinin aksamadan ne şekilde yürütülebileceği, beklenmedik olaylar durumunda plan geliştirebilme stratejilerinin geliştirilmesi ve uygulanmasına yönelik çalışmaları kapsamaktadır. Müdahale, afet anı veya mümkünse hemen öncesinde yapılması gereken faaliyetlerdir. Afetin etkilerinin belirlenmesi, hasar tespiti, arama ve kurtarma çalışmaları, toplum sağlığı ve güvenliğini sağlama, ulaşım, barınma, hasarlı sistemlerin onarımı ve yeniden işletilmesi gibi çalışmaları kapsamaktadır. İyileştirme, yeniden yapılandırma, ağır hasarlı veya yıkılan yapı enkazlarının kaldırılması, güvenli alanlara yeniden yapıların yapılması ve insanların yerleştirilmesi, afetten etkilenen insanların rehabilitasyonu ve kamusal düzenin sağlanmasına yönelik çalışmaları kapsamaktadır. Dolayısıyla soruda açıklanan evre, zarar azaltma evresidir.

Yanıt Açıklaması: Kurumsal Analiz çalışmasının temel amacı, KBS’ye yönelik uygulamaları olan çeşitli kurumları, bu kurumlardaki mevcut çalışmaları, yapıyı ve ihtiyaçları incelemektir

Yanıt Açıklaması: Söndürülmesi güç yangınlar klimatolojik afetler içerisinde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Zarar azaltma, modern afet yönetimi anlayışının en önemli evresidir. Çünkü olası bir afet durumunda meydana gelebilecek can ve mal kayıplarının azaltılması veya tamamen önlenmesine yönelik faaliyetleri kapsar.

Yanıt Açıklaması: Yeraltı suyu seviyesi veya piyezometrik yüzey, yağış ve pompaj gibi koşullara bağlı olarak sürekli değişim halinde olduğundan farklı tarihlerde alınan ölçümlerden hazırlanan kontur haritaları birbirinden farklı olabilir. Ayrıca gözlem yapılan kuyular ne kadar fazlaysa ve akifer üzerinde ne kadar homojen dağıldıysa elde edilen kontur haritası da o kadar doğru olacaktır. Konturların kuzeydekilere oranla daha sık oluşu piyezometrik yüzeyin eğiminin, diğer bir deyişle hidrolik eğimin, güneyde daha dik olduğunu gösterir. Buna göre orta kısımda konturların oldukça seyrek oluşu bu bölgedeki hidrolik eğimin çok hafif olduğunu gösterir. Benzer şekilde bu konturlar yardımıyla yeraltısuyunun akım yönü de belirlenebilir. Bunun için en yüksek değere sahip konturdan başlayarak en düşük değerli kontura doğru aradaki konturları dik açıyla kesen kesintisiz bir çizgi çizmek yeterlidir. Akım yönü haliyle yüksek değerli konturdan düşük değerli kontura doğru olacaktır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğal veya insan kaynaklı bir tehlikenin, afet olarak tanımlanabilmesi için insan yaşamını ve yaşam alanlarını olumsuz etkilemesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: Eğer aşırı pompaj yapılan yerler deniz kenarlarında bulunuyorsa yeraltı su seviyesinin alçalmasından dolayı denizden yeraltına doğru tuzlu su girişi meydana gelir ve suyu kullanılamaz hale getirir.

Yanıt Açıklaması: Yüzeydeki bir kireçtaşı açıklığından yeraltına giren nehirlere kayıp nehir adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Doğal veya insan kaynaklı bir tehlikenin, afet olarak tanımlanabilmesi için insan yaşamını ve yaşam alanlarını olumsuz etkilemesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak arazi değerlendirme yaklaşımları bir karar verme sürecine ihtiyaç duymakta ve bu karar verme süreci, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) adı verilen bir algoritma ile yapılmaktadır. Benzer bir yaklaşım ile, tasarlanan ancak farklı parametreler barındıran ve günümüzde en çok kullanılan heyelan analizi yöntemi Düzenlenmiş Evrensel Toprak Kaybı Denklemi (RUSLE) (Renard ve ark., 1997) yöntemidir. Yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Deterministik Sismik Tehlike Analizi (DSTA) hesaplamaları ile çalışma alanını etkileyebilecek deprem kaynakları, bu kaynakların çalışma alanına olan en yakın mesafe parametreleri, çalışma alanının özellikleri ve Azalım İlişkileri kullanılarak depremlerin etkileri belirlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: EMDAT, 2009 verilerine göre; Türkiye'de meydana gelen afet türleri oluş sıklığına göre sırasıyla deprem, sel, orman yangını ve fırtına olarak belirtilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ülke topraklarımızın %66’sı 1’inci ve 2’inci derece deprem bölgesinde bulunmaktadır. Nüfusu bir milyonun üzerindeki 11 büyük kentimiz de dahil olmak üzere, ülke nüfusunun %70’inin ve büyük sanayi tesislerinin %75’inin kurulmuş olduğu bu bölgelerde, büyük bir deprem olma olasılığı yüksektir.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak, içinde yeterli miktarda su bulunduran ve bunu kuyulara veya kaynaklara iletebilen formasyonlara akifer adı verilir. Genellikle kum ve çakıllardan oluşurlar. Diğer adları da yeraltısu rezervuarı veya su tutan formasyondur.

Yanıt Açıklaması: Akiferler veya boşluklu ortam içindeki yeraltısuyu hareketini matematiksel olarak tanımlayan denkleme Darcy kanunu (Darcy, 1856) adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Basınçlı ve basınçsız akiferlere ek olarak bir de tünek akifer denen yapılar bulunmaktadır. Bunlar yüzeyden çok derin olmayan bir yerde küçük bir alana yayılmış geçirimsiz bir katmanın üzerinde biriken suyun oluşturduğu akiferlerdir. Bu sebepten basınçsız akiferlerin bir alt çeşidi olarak da düşünülebilir.

Yanıt Açıklaması: Nispeten katı zemin altında kumlu veya killi bir katman varsa ve eğer bu katman su ile doygun ise alttaki katman sıvı gibi davranır, üzerindeki materyal yavaş yavaş yamaç aşağı kayar. Bu kayma sonucu yer üzerinde sıralı çatlaklar, boşluklar oluşur. Bu tip heyelanların gösterdiği hareket şekli ayrılmadır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi (AYDES), en genel anlamda bütünleşik afet yönetiminin tüm aşamalarını elektronik ortamda takip edip, yönetebileceğimiz coğrafi bilgi sistemi tabanlı bir karar destek sistemidir. T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı üst koordinasyonunda ilgili kurumlarla koordinasyonlu olarak işletilmektedir. AYDES ile olay komuta sistemi, iyileştirme bilgi sistemi ve mekansal bilgi sistemi üst düzey bir koordinasyon yapısında ele alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Baz akım yada yeraltı suyu katkısı: Özellikle yağış veya kar erimesi olmadığı zamanlarda akarsuları besleyen yeraltısuyu akımına verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Yamacın eğim açısının düşük olması (yanlış) kil içeriğinin yüksekliği Bölgede yağışların düşük seviyelerde olması (yanlış) Tabakaların yamaç eğimi ile yanı yönelime sahip olması Yol yapım çalışmaları ile yamaç denge profilinin bozulması Doğru cevap D'dir.